Memet Baydur'un Limon Adlı Oyununun “Oyun İçinde Oyun” Tekniğinin İşlevi Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 3, 165 - 173, 27.12.2018

Nazire Akbulut Arzu Özyön

https://doi.org/10.32709/akusosbil.407785

Öz

Bu çalışma
Memet Baydur’un Limon adlı oyununda
“oyun içinde oyun tekniğine neden başvurulduğu” sorusuna cevap aramaktadır. Bu
amaçla ilk olarak oyunun yazıldığı dönemin sosyo-politik arka planına göz
atılacaktır. Daha sonra oyun içinde oyun tekniğinin kullanılma sebepleri ortaya
koyulacaktır. Oyunda bu
teknik sayesinde oyun süresince kişilerin rolleri değişmekte; kapı her
çalındığında yeni bir mizansene geçilmektedir/adım atılmaktadır. Oyun kişileri
arasında kimliği ve rolü değişmeyen tek kişi ise Berfinaz’dır. Temelde bir grup entelektüelin içine düştükleri
bunalımdan kurtulmak için kendilerini gevezeliğe vurdukları oyunda, bu teknik
sayesinde oyunsu bir hava oluşmakta ve oluşan oyunsuluk o dönemin ciddiyeti ile
tezat oluşturarak yaşanan ciddi atmosferin etkisini bir nebze de olsa kırmaktadır.
Bunun yanı sıra, bu tekniğin darbenin etkilerinin hâkim olduğu 1980’li yılların
baskı ve yasaklarından bir kaçış yolu olarak tercih edildiği sezilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Memet Baydur, Limon, Oyun içinde oyun, 1980 darbesi

The Analysis of Memet Baydur’s Play Called Limon in the Context of the Function of “Play Within Play” Technique

Öz

This study
searches for an answer to the question “why the technique of play within play
was applied for” in Memet Baydur’s play called Limon. For this purpose, first of all, the socio-political
background of the period in which the play was written will be glanced at.
Afterwards, the reasons of the use of play within play technique will be
revealed. Thanks to
this technique the roles of the people change in the play; and a new mise an
scene is passed over/stepped in whenever the door is knocked down. The only
person whose identity and role do not change among the others is Berfinaz. Owing to this technique in the play, in which
basically a group of intellectuals lost themselves in tattling in order to get
rid of the crisis they fell in, a playful atmosphere appears and this
playfulness contrasting with the seriousness of that period reduces the effect
of it albeit a bit. Besides this, it is sensed that this technique was
preferred as a way to escape from the oppression and prohibitions of the 1980s
when the effects of the coup d’état predominated the period.

Anahtar Kelimeler

Memet Baydur, Limon, Play within play, 1980 coup d’état

Kaynakça

• Baydur, Memet. “Limon” içinde Tiyatro Oyunları, İletişim Yayınları, İstanbul, 2009.
• Baydur, Sina. “En Yakın Arkadaşımızı Kaybettik” içinde Memet Baydur’un Ardından-Elveda Dünya Merhaba Kâinat, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 2002.
• Erkek, Hasan. Oyun İçinde Oyun, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Sanat-Tiyatro Eserleri Dizisi, Ankara, 1999.
• http://www.gizliteras.com/2011/03/dunya-bir-sahnedir-demis-shakespeare.html (çevrimiçi) Erişim 26.10.2017.
• Şener, Sevda; Yüksel, Ayşegül ve Elmas, Filiz. Memet Baydur’un Ardından-Elveda Dünya Merhaba Kâinat, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 2002.
• Şener, Sevda. “Memet Baydur Tiyatrosu”, içinde Gelişim sürecinde Türk Tiyatrosu, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 2011.
• Şener, Sevda. “Tiyatroda Gelenekten Modern Sonrasına Oyun İçinde Oyun” içinde İnsanı Geçitlerde Sınayan Dram Sanatı, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 2011.
• Yüksel, Ayşegül. “Memet Baydur Başını Alıp Gitmiştir Neyse ki Oyunları Bizde” içinde Memet Baydur’un Ardından-Elveda Dünya Merhaba Kâinat, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 2002.
• Yüksel, Ayşegül. “Memet Baydur: Eleştirmen Eskiten Bir Oyun Yazarı” içinde Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 1997.
• Yüksel, Ayşegül. Uzun Yolda Bir Mola: Türk Tiyatrosu Üstüne Notlar, Cumhuriyet Kitapları, (Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.) İstanbul, 2011.