Turkish Foreign Policy in Aksaray Vilayet (Province) Newspaper (1929-1930)

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 312 - 330, 22.03.2020

Selahattin Çavuş Muhammet Emin Çifçi

https://doi.org/10.32709/akusosbil.545366

Öz

The provincial newspapers, which started to be published as a result of the Provincial Regulation, continued publishing for many years. Some of these newspapers continued to be published after the proclamation of the Republic. Province newspapers, which is a tool for modernization, has made the Republic's cultural trait. Aksaray Provincial Newspaper, which was published between 1926-1933, was the carrier of the official discourse in the provinces just like before. It has been focused that presentation of developments related to Turkish foreign policy at Aksaray Province Newspaper. In this study, firstly, Turkish foreign policy has been dealt with through The Union of Soviet Socialist Republics, United States, European countries and neighboring countries. Then, historical research design was applied and 97 numbers of the newspaper between 1929-1930 were examined. Accordingly, the newspaper used a balanced tone based on “Peace at Home, Peace in the World” in accordance with the spirit of the period in its foreign policy contents. In the news, mostly the themes of friendship and alliance were highlighted. In addition, admiration of the foreign press about Turkish modernization and the new Republic, moved to the pages under the title of “Foreign Press Summaries”. In this context, newspaper transferred the ideology to the readers of the provinces.

Anahtar Kelimeler

Aksaray, Provincial Newspaper, Turkish foreign policy

Aksaray Vilayet Gazetesi’nde Türk Dış Politikası (1929-1930)

Öz

2 Kasım 1864 tarihli Vilayet Nizamnamesi’nin bir sonucu olarak yayımlanmaya başlanan vilayet gazeteleri, uzun yıllar taşrada yayın faaliyetlerini sürdürmüştür. Bu gazetelerden bir kısmı Cumhuriyet sonrası yayım hayatına devam etmiş, yine Cumhuriyet sonrası vilayet gazetelerine yenileri eklenmiştir. Tepeden modernleşmenin bir aracı olarak kullanılan vilayet gazeteleri, Cumhuriyet’in kültür taşıyıcılığı görevini de icra etmiştir. 1926 yılında Aksaray ilinde yayımlanmaya başlayan yarı resmî Aksaray Vilayet Gazetesi, 1933 yılına kadar çıkmaya devam etmiş, bu süre zarfında öncülleri gibi taşrada resmî söylemin taşıyıcılığını üstlenmiştir. Bu çalışmada, Aksaray Vilayet Gazetesi’nin Türk dış politikasına ilişkin gelişmeleri sunuş biçimine odaklanılmıştır. Çalışmada öncelikle, dönemin Türk dış politikası Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ülkeleri ve komşu ülkelerle geliştirilen ilişkiler üzerinden ele alınmıştır. Daha sonra, tarihsel araştırma tasarımı uygulanarak gazetenin 1929-1930 yılları arasındaki 97 sayısı ele alınmış, Türk dış politikasıyla alakalı çoğunluğunu haberlerin oluşturduğu 38 metinsel içerik, betimsel analize tabi tutulmuştur. Buna göre Aksaray Vilayet Gazetesi, dış politika içeriklerinde, “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” ilkesiyle şekillenen dönemin Türk dış politikasının ruhunu yansıtır biçimde dengeli bir üslup kullanmış, haberlerinde ve köşe yazılarında çoğunlukla dostluk ve müttefiklik temalarını ön plana çıkarmıştır. Bununla birlikte gazete, yabancı basının Türk modernleşmesi ve yeni Cumhuriyet’le ilgili takdir dolu mesajlarını “Yabancı Matbuat Hülasaları” başlığı altında sayfalarına taşımıştır. Bu bağlamda gazete, resmî niteliğiyle uyumlu bir şekilde taşradaki okura ideoloji aktarımında bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aksaray, Vilayet Gazetesi, Türk dış politikası

Kaynakça

• Akdevelioğlu, A. ve Kürkçüoğlu, Ö. (2009). Ortadoğu'yla ilişkiler. B. Oran (Ed.), Türk dış politikası içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 1 Temmuz 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 11 Haziran 1930: 1-2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 12 İkinci Teşrin 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 12 Şubat 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 13 Ağustos 1929: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 13 İkinci Teşrin 1929: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 13 İkinci Teşrin 1929: 2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 13 İkinci Teşrin 1929: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 13 İkinci Teşrin 1929: 5.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 14 Mayıs 1930: 3.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 16 Temmuz 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 17 Zilkade 1930: 3.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 18 Birinci Kanun 1929: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 18 Haziran 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 19 İkinci Teşrin 1930: 3.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 19 Şubat 1930: 1-2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 2 Birinci Teşrin 1929: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 23 Ağustos 1929: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 23 Birinci Teşrin 1929: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 23 Birinci Teşrin 1929: 2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 26 Şevval 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 28 Şevval 1930: 2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 3 Kanunu Evvel 1930: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 3 Zilkade 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 30 Birinci Teşrin 1929: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 30 İkinci Kanun 1929: 3.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 31 Temmuz 1929: 3.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 5 İkinci Teşrin 1930: 2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 5 İkinci Teşrin 1930: 2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 5 İkinci Teşrin 1930: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 5 İkinci Teşrin 1930: 4.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 5 Şubat 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 6 Ağustos 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 6 Mart 1929: 2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 7 Mayıs 1929: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 9 Birinci Teşrin 1929: 1-2.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 9 Temmuz 1930: 1.
• Aksaray Vilayet Gazetesi, 9 Temmuz 1930: 3.
• Al, A. (2014). Türk dış politikası. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Alkan, N. (2008). Almanya ile ilişkiler. H. Çakmak (Ed.), Türk dış politikası (1919-2008) içinde. Ankara: Platin Yayınları.
• Arafat, M. (2008). Doğu Ülkeleri ile ilişkiler. H. Çakmak (Ed.), Türk dış politikası (1919-1980) içinde. Ankara: Platin Yayınları.
• Büyükakıncı, E. (2008). Sovyetler Birliği ile ilişkiler. H. Çakmak (Ed.), Türk dış politikası (1919-2008) içinde. Ankara: Platin Yayınları.
• Criss, B. (2008). ABD ile ilişkiler. H. Çakmak(Ed.), Türk dış politikası (1919-2008) içinde. Ankara: Platin Yayınları.
• Çavuş, S. (2017). Yerel basının sorunları üzerine tespitler: Aksaray örneğinde nitel bir araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), 19-32.
• Çavuş, S. (2018). Aksaray Vilayet Gazetesi’nde Cumhuriyet’in ilk yılları ve inkılâplar (1929-1930). Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 37-57.
• Çavuş, S. ve İşliyen, M. (2017). Yeni Türk harflerine geçiş sürecinde Aksaray Vilayet Gazetesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (45), 206-224.
• Erol, M. S. (2008). İngiltere ile ilişkiler. H. Çakmak(Ed.), Türk dış politikası (1919-2008) içinde. Ankara: Platin Yayınları.
• Gönlübol, M. ve Sar, C. (2014). 1919-1939 yılları arasında Türk dış politikası. Olaylarla Türk dış politikası (1919-1995) içinde. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kocabaşoğlu, U. ve Birinci, A. (1995). Osmanlı Vilayet Gazete ve matbaaları üzerine gözlemler. Kebikeç, (2), 101-122.
• Müezzinoğlu, E. (2018). Atatürk dönemi Türkiye-İtalya ilişkileri. İ. Şahin (Ed.), Atatürk dönemi Türk dış politikası 1 içinde. İstanbul: İdeal Kültür ve Yayıncılık.
• Oran, B. (2009). 1923-1939: Göreli özerklik – 1. B. Orhan(Ed.), Türk dış politikası içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tellal, E. (2009). SSCB'yle ilişkiler. B. Orhan(Ed.), Türk dış politikası içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zürcher, E. J. (2000). Modernleşen Türkiye'nin tarihi ( Y. Saner Gönen, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.