Bitcoin ve Türevi Varlıkların Muhasebeleştirilmesine İlişkin Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 444 - 454, 29.06.2020

Hasan Gül

https://doi.org/10.32709/akusosbil.520988

Cited By: 3

Öz

Blok zincir (Blockchain) teknolojisinin bir ürünü olarak ortaya çıkan Bitcoin ve türevi kripto paralar son on yılın en önemli ekonomik yeniliğidir. Bitcoin, eşler arası veri paylaşım ağını (Peer-to-Peer) temel alan, merkezi bir otorite tarafından kontrol edilmeyen (decentralized), kamuya açık hesap kaydı tutma özelliğine sahip (PublicLedger), temelde online ödeme yapmayı sağlayan sanal bir para birimidir. Bitcoin, kripto paraların ekonomik olarak tanınmasında temel teşkil etmiştir. Bununla birlikte günümüzde genel veya özel fonksiyonlu pek çok Bitcoin türevi (Altcoin) kripto para birimi geliştirilmiştir. Kripto paralar her geçen gün daha fazla sayıda ticari işlemde kullanılmaya başlanmıştır. Kripto paralarla yapılan işlemlerin nasıl muhasebeleştirileceğine ilişkin henüz belirgin bir düzenleme bulunmaması farklı yaklaşımları da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, mevcut yaklaşımlar ışığında kripto paraların nasıl muhasebeleştirilebileceğini tartışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Kripto paralar, Bitcoin, altcoin, blok zincir, muhasebe

An Evaluation on The Recognition of Bitcoin and Derivative Assets in Accounting

Öz

Bitcoin and derivative cryptocurrencies emerging as a product of blockchain technology are the most important economic innovation of the last decade. Bitcoin is a virtual and decentralized currency based on peer-to-peer networks, which has the feature of keeping records open to the public (Public Ledger) and allows making online payments. Bitcoin is the basis for the economic recognition of cryptographic money. In addition, many Bitcoin derivative cryptocurrencies (Altcoin) with general or special functions have been developed in the commercial process. Cryptocurrencies are used increasingly in commercial transactions. The lack of a specific regulation on how to make journal entry for transactions with cryptocurrencies brings different approaches. The purpose of this paper is to discuss how cryptocurrencies can be make journal entry in the light of current approaches.

Anahtar Kelimeler

Cryptocurrencies, Bitcoin, altcoin, blockchain, accounting

Kaynakça

• Akleylek, S., Yıldırım H. M. ve Tok, Z. Y. (2011). Kriptoloji ve uygulama alanları: açık anahtar altyapısı ve kayıtlı elektronik posta. Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 2-4 Şubat 2011 İnönü Üniversitesi, Malatya, Erişim adresi: https://ab.org.tr/ab11/kitap/akleylek_yildirim_AB11.pdf
• Ateş, B. A. (2016). Kripto para birimleri, Bitcoin ve muhasebesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 349-366.
• Ateş, K. (2017). Bitcoin işlemlerinin muhasebe kayıtları. http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/koray/0254/ (Erişim tarihi:10.09.2018).
• Avrupa Merkez Bankası (2015). Virtual currency schemes – a further analysis. https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemesen.pdf (Erişim tarihi: 04.09.2018).
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2013). Basın açıklaması. Sayı: 2013/32.
• Chokun, J. (2018). Who accepts Bitcoins as payment? List of companies, stores, shops. https://99bitcoins.com/who-accepts-bitcoins-payment-companies-stores-take-bitcoins/ (Erişim tarihi: 18.09.2018).
• Coşkun, A. ve Ülker, Ü. (2013). Ulusal bilgi güvenliğine yönelik bir kriptografi algoritması geliştirilmesi ve harf frekans analizine karşı güvenirlik tespiti. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 6(2), 31-39.
• Cryptocurrency explained. https://college.lbx.com/basics/0-cryptocurrency-explained/ (Erişim tarihi: 21.08.2018).
• Dizkırıcı, A. S. ve Gökgöz, A. (2018). “Kripto para birimleri ve Türkiye’de Bitcoin muhasebesi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(2), 92-105.
• Fico, P. (2018). Virtual currencies and blockchains: potential impacts on financial market infrastructures and on corporate ownership. https://mbs.edu/getattachment/fircg /FIRCG-2016/Papers/7-Paola-Fico_-virtual-currency-blockchain-mb.pdf (Erişim tarihi: 04.09.2018)
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2018). G. Geçici Maddelerde Yer Alan İstisnalar. http://www.gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/kdvgeneluygulamatebligi/kdvgeneluygulamatebligi_ 2g.htm (Erişim tarihi: 10.09.2018).
• Gültekin, Y. (2017). Turizm endüstrisinde alternatif bir ödeme aracı olarak kripto para birimleri: Bitcoin”, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 96-113.
• Harrison, J. & Mano, R. (2015). Accounting for virtual currency transactions. Journal of the Utah Academy of Sciences, Arts & Letters, 92, 109-118.
• Herdman, E. A. (2006). Derleme makale yazımında, konferans ve bildiri sunumu hazırlamada pratik bilgiler. (Z. Dörtbudak, Çev.). Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 3(1), 2-4.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2018). Finansal raporlamaya ilişkin kavramsal çerçeve. http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files /DynamicContent Files/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/Finansal%20Raporlamaya%20%C4%B0li%C5%9Fkin%20Kavramsal %20%C3%87er%C3%A7eve/K%C3%87_2018.pdf (Erişim tarihi: 13.09.2018).
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2018). TMS1, TMS1finansal tabloların sunuluşu. http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS /TMS%202%20Stoklar.pdf (Erişim tarihi: 14.09.2018).
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2018). TMS 2, stoklar. http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS%202%20Stoklar.pdf (Erişim tarihi: 14.09.2018).
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2018). TMS 7, nakit akış tabloları. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles /T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/TMS/TMS%207.pdf (Erişim tarihi: 07.09.2019).
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2019). TMS 32, finansal araçlar: Sunum. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles /T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/TMS/TMS%2032.pdf
• Katma Değer Vergisi Kanunu, Kanun No: 3065, 2 Kasım 1984 ve 18563 sayılı Resmi Gazete.
• Koçoğlu, Ş., Çevik, Y. E., ve Tanrıöven, C. (2016). Bitcoin piyasalarının etkinliği, likiditesi ve oynaklığı. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2), 77-97.
• Köse, B. (2018, Nisan). G20 toplantılarında Bitcoin’le ilgili öne çıkan 10 düşünce. https://uzmancoin.com/bitcoin-g20-dusunce/ (Erişim tarihi: 12.09.2018).
• Nakamoto, S. (2008). “Bitcoin: A peer-to-peer electronic cash system”, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf (Erişim tarihi: 04.08.2018).
• Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun (2013, 27 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 28690). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6493.pdf (Erişim tarihi: 13.09.2018).
• Review (Derleme) Makale Nedir? Nasıl Yazılır?. (2018, 7 Kasım). Erişim adresi: https://www. evrakisleri .net/2018/11/07/review-derleme-makale-nedir-nasil-yazilir/
• Şahin, O. N. (2018). TMS & TFRS işiğinda muhasebe, vergi ve denetim açisindan Bitcoin ve diğer kripto para birimleri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 898-923.
• Türken, S. (2018, Mart). G20 Finansal istikrar kurulu Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin düzenlenmesi taleplerini reddetti, https://koinbulteni.com/g20-finansal-istikrar- kurulu-kripto-para-birimlerinin-duzenlenmesi-taleplerini-reddetti-10337.html (Erişim tarihi: 16.09.2018).
• Yalçın, S. (2019). Kripto değişim araçlarının muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81: 101-120.
• Yüksel, A. E. B. (2015). Elektronik para, sanal para, Bitcoin ve Linden Doları’na hukuki bir bakış. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2, 173-220.