Markaların Helal Etiketi Kullanımının Satın Alma Davranışına Yansıması

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 802 - 814, 29.09.2020

Yelda Ülker

https://doi.org/10.32709/akusosbil.521251

Cited By: 2

Öz

Günümüzde, dinin insan hayatını her yönüyle etkilediği bilinmektedir. Bu bağlamda, dinin uygun gördüğü davranışları sergilemek isteyen bireyler, bulunduğu dinin kurallarına uygun yaşamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda Müslüman kesim de dinen uygun diğer bir deyişle ‘helal’ bulunan davranışları sergileme yoluna gitmektedir. Bu sebeple de kullandıkları ürünlerin dinen helal olmasına özen göstermektedir. Tüketicinin dini hassasiyetini fark eden markalar da ürünlerinin helal olduğunu vurgulamak istemektedir. Bundan dolayı markalar ürünlerinde ‘helal etiketi’ kullanmaya başlamıştır. Bu bağlamda, araştırmada karma yöntem kullanılma yolu tercih edilmiştir. Araştırmanın birinci kısmında Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerinin dini eğilimlerini ölçmek amacıyla anket uygulanmıştır. Öğrencilerin her bir anketi K1-K2 şeklinde kodlanmış olup, gelen cevaplar doğrultusunda katılımcılar dini eğilimi ‘yüksek’ ve ‘düşük’ olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Bu gruplardan gönüllü olanlarla odak grup çalışması yapılmıştır. Bu görüşmelerde grupların markaların helal etiketi kullanılmasından nasıl etkilendiklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmada, katılımcıların helal etiket kullanan markalara yönelik satın alma davranışları da irdelenmiştir. Dini eğilimi düşük ve yüksek olan katılımcıların görüşmeleri incelendiğinde iki grubun katılımcılarının da helal etiket hakkındaki bilgilerinin yeterli olmadığı görülmektedir. Bunun yanı sıra düşük dini eğilimli katılımcıların satın alma davranışı sergilerken, helal marka etiketi aramadığı, dini eğilimi yüksek katılımcıların ise Müslüman bir ülkede yaşadıkları için çok dikkat etmedikleri ve katılımcıların sadece yarısının baktığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Helal etiketi, satın alma davranışı, tüketici, marka, din

The Reflection of the Use of Halal Label of Brands on the Purchasing Behavior

Öz

Today, it is known that religion affects every aspect of human life. In this context, individuals who want to exhibit the behaviors deemed appropriate by religion are trying to live according to the rules of religion. Therefore, in the Muslim population, the religion is suitable to exhibit behaviors that are halal. For this reason, the products they use are religious. In this context, a mixed method is preferred in the research. In the first part of the research, it is aimed to measure the religious tendencies of Marmara University Faculty of Communication students. Each questionnaire of the students was coded as K1-K2 and among the answers, the participants were divided into two groups as religious tendency 'high' and 'low'. A focus group study was conducted with volunteers from these groups. In these interviews, it was aimed to examine how groups affect the use of halal labels of brands. In addition, the research also examined the purchasing behavior of the participants for brands that use halal labels. When the interviews of the participants with low and high religious tendency are examined, it is seen that the knowledge of the participants of the two groups about the halal brand label is not sufficient. In addition to this, it was concluded that the participants with low religious tendency do not seek halal brand certificates, while the participants with high religious tendencies do not pay much attention because they live in a Muslim country and only half of the participants look.

Anahtar Kelimeler

Halal label, purchasing, consumer, brand, religion

Kaynakça

• Batu, A. (2012). Türkiye’de helal (mahzursuz) gıda ve helal belgelendirme sistemi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7(1), 51-61.
• Bonne K. ve Win, V. (2007). Religious values informing halal meat procuction and the control and delivery of halal credence quality. Agricaltural and Human Values, 25, 35-47. doi:10.1007/s10460-007-9076-y
• Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çallı, İ. (2014) Etnik pazarlamada helal kavramının kullanımı Almanya’da yayınlanan gıda reklamları üzerine bir inceleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,14(4), 43-56.
• Çokluk Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kurumsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
• Delener, N. (1994). Religious contrasts in consumer decision behaviour patterns: their dimensions and marketing implications. European Journal of Marketing, 28(5), 36-53. doi:10.1108/03090569410062023
• Deng, S., Jivan, S. ve Hassan, M.L. (1994). Advertising in Malaysia: a cultural perspective. International Journal of Advertising, 13(2), 153-166.doi:10.1080/02650487.1994.11104569
• Doğan, B. (2014) Çevirimiçi dinsel nefret söylemi. M. Çamdereli, B. Doğan ve N. Şener (Ed), Medya ve din içinde (ss.205-234). İstanbul: Köprü Yayınları.
• Droogsma, R.A. (2007). Redefining hijab: American Muslim Women’s standpoints on veiling, Journal of Applied Communication Research, 35(3), 294-319. doi:10.1080/00909880701434299
• Dünyada Helal Gıda Gerçeği (2011). GIMDES. http://www.gimdes.org/kurumsal-2/dunyada-helal-gida- gercegi (Erişim tarihi: 24. 07. 2018)
• Essoo N. ve Dibb. S. (2004), Religious influences on shopping behaviour: an exploratory study. Journal of Marketing Management, 20(7-8), 683-712. doi: 10.1362/0267257041838728
• Hamdan, H., Mat Issa, Z., Abu, N. ve Juso , K. (2013). Purchasing decisions among Muslim consumers of processed halal food products. Journal of Food Products Marketing, 19(1), 54-61. doi: 10.1080/10454446.2013.724365
• Helal, Türk Dil Kurumu http://www.tdk.gov.tr (Erişim tarihi: 13.03.2016)

• Kale, G. (2014). Marka sadakati yaratmada dinin rolü. M. Çamdereli, B. Doğan ve N. Şener (Ed), Medya ve din içinde (ss.325-351). İstanbul: Köprü Yayınları.
• Krueger, R.A. (1994). Focus groups: a practical guide for applied research. London: SAGE. 

• Kurtuluş, K. (2010). Araştırma yöntemleri. Yayın No: 351. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Kurtoğlu, R. ve Çiçek, B. (2013). Tüketicilerin helal ürünler hakkındaki algılama, tutum ve beklentilerini tespit etmeye yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (3), 181-205.
• Lada, S., Tanakinjal, G.H. ve Amin, H. (2009). Predicting intention to choose halal products using theory of reasoned action. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 2(1), 66-76. doi: 10.1108/17538390910946276
• Lindstrom M. (2012). Brand washed (Göktem L. Çev.). İstanbul: Optimist Yayınları.
• Mardin, Ş. (2015). Din ve ideoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mercan, B. (2015). Türkiye’nin yeni tüketicileri için yeni pazarlama trendi: muhafaza’kar’ Pazarlama. (Yayınlanmamış lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Ok, Ü. (2011). Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 8(2), 528- 549.
• Öztürk G. (2014). Reklamlarda dinsel sembollerin kullanımı. M. Çamdereli, B. Doğan ve N. Şener (Ed), Medya ve din içinde (ss.289-324). İstanbul: Köprü Yayınları.
• Rajagopal, S., Sitalakshmi, R., Ramanan, V. ve Subhadra, S. (2011). Halal sertication: implication for marketers in UAE. Journal of Islamic Marketing, 2(2), 138-153. doi:10.1108/17590831111139857
• Rarick, C., Falk, G., Barczyk, C ve Feldman, L. (2012). Marketing to Muslims: the growing importance of halal products. Journal of the International Academy for Case Studies, 18(1), 81-86.
• Soesilowati E.S. (2010). Business opportunities for halal products in the global market: Muslim consumer behaviour and halal food consumption. Journal of Indonesian Social Sciences and Humanities, 3, 151-160.
• Torlak, Ö. (2012). İslam ülkeleri arasında helal ürün pazarlama potansiyeli. Problemleri ve Çözüm Önerileri. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1-10.
• Türkel, F. (2016). Helal ekonomisi. The BrandAge Dergisi, Figen Uçkaç (Ed). İstanbul: Gezegen Basım Yayın. Sayı/84
• Wilson J. ve Liu J. (2010). Shaping the halal into a brand?. Journal of Islamic Marketing,1(2), 107-123.doi: 10.1108/17590831011055851
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayın Evi.