Yunus Emre’yi Anlatan Çocuk Kitapları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: Yunus Emre ve Türkçe Özel Sayısı, 169 - 180, 30.11.2021

Nuran Başoğlu

https://doi.org/10.32709/akusosbil.988259

Cited By: 1

Öz

Araştırmada, 1960-2020 yılları arasında Yunus Emre’yi anlatan çocuk kitapları belirlenmiş ve bu anlatımın nasıl gerçekleştirildiği değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yunus Emre menkıbelerinin ve şiirlerinin eserlerde nasıl yer bulduğu seçkisiz örnekleme yoluyla belirlenen yedi kitap üzerinden sunulmuştur. Doküman incelemesi yapılarak elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada incelenen Yunus Emre’yi anlatan çocuk kitaplarının hepsinde Yunus Emre dünyaya geldiğinde Anadolu halkının içinde bulunduğu zor şartlara, yoksulluğa değinildiği görülmüştür. Yunus Emre’nin Hacı Bektaş-i Veli’nin kapısında bulamadığı himmeti Tapduk Emre’de bulması ve onun talebesi olması tüm kitaplarda işlenmiştir. Kitaplarda Yunus Emre’nin en çok bilinen şiirlerine yer verilmiştir. Şiirlerinin yanı sıra şiirlerinden alınan beyitlere/dörtlüklere ve Yunus Emre için başka şairler tarafından kaleme alınan şiirlere de yer verilmiştir. Yunus Emre’nin menkıbevi hayatı çocukların dikkatini çekecek şekillerde kurgulara yerleştirilerek sunulmuştur. Kitaplarda menkıbeler anlatıma derinlik katarken, şiirler ve şiir parçaları sayesinde estetik bir üslup yakalanmıştır. Kitaplarda Yunus Emre’nin insan sevgisi işlenmiş ve birçok ilimizde mezarının olduğu vurgulanmıştır. Kitaplarda çocukların özdeşim kurmasını kolaylaştırmak adına kurgulara çocuk karakterlerin eklendiği görülmüştür. Yunus Emre’yi çocuklara anlatan dede, baba, öğretmen gibi yetişkin karakterlere de yer verilmiştir. Kitapların çoğunda Risaletü’n Nushiyye hakkında bilgi verilmiş, Yunus Emre felsefesi aktarılmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, çocuk kitapları, çocuk edebiyatı

A Review on Children’s Books Telling about Yunus Emre

Öz

In the research, children’s books about Yunus Emre between 1960 and 2020 were determined and it was tried to evaluate how this narrative was carried out. How Yunus Emre’s legends and poems took place in the works was presented through seven books determined by random sampling. In all of the children’s books about Yunus Emre examined in the research, it was seen that the difficult conditions and poverty of the Anatolian people were mentioned when Yunus Emre was born. It is mentioned in all the books that Yunus Emre found the help he could not find at the door of Hacı Bektaş-i Veli in Tapduk Emre and that he became his student. The best-known poems of Yunus Emre are included in the books. In addition to his poems, couplets/quatrains taken from his poems and poems written by other poets for Yunus Emre are also included. Yunus Emre’s legendary life is presented by placing it in fictions in ways that will attract the attention of children. While the legends add depth to the narrative in the books, an aesthetic style has been captured thanks to the poems and pieces of poetry. In the books, Yunus Emre’s love for humanity has been handled and it has been emphasized that he has graves in many cities. In the books, it has been seen that children’s characters are added to the fictions in order to make it easier for children to identify. Adult characters such as grandfather, father and teacher who tell Yunus Emre to children are also included. In most of the books, information about Risaletü’n Nushiyye is given and Yunus Emre’s philosophy is tried to be conveyed. 

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, children’s books, children’s literature

Kaynakça

• Demir, R. (2018). Yunus Emre divanında değerler eğitimine dair motifler. Meydan, H. (Ed), Toplumsal Bütünleşmede Değerler ve Eğitimi III. Uluslararası Değerler Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, (s.181-193). ISBN: 978-605-9678-18-6
• Erkmen, A. (2014). Yûnus Emre’nin hayatını konu alan biyografik romanlar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Gökşen, E. N. (1980). Örnekleriyle çocuk edebiyatımız. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gölpınarlı, A. (2008). Yunus Emre ve tasavvuf. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Gölpınarlı, A. (2014). Manâkıb-ı hünkâr hacı bektâş-ı veli, vilâyet-nâme. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Karaca, N. (2020). Tarihi-Biyografik niteleme ışığında çağdaş dönem yunus emre romanları, https://www.tyb.org.tr/prof-dr-nesrin-karaca-tarihi-biyografik-niteleme-isiginda-cagdas-donem-yunus-emre-rom-42681h.htm (Erişim Tarihi: 15.05.2021).
• Karanfil, V. (2018). Yunus emre-gönül erleri serisi-3. İstanbul: Mevsimler Kitap.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Koca, O. (2005). Yunus Emre divanı’ndan seçmeler. Ankara: Beyan Yayınları.
• Kurt, S. (2019). Yunus Emre konulu romanlarda Türk halk kültürü unsurları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Özçelik, M. (2020). Gülün sırrı-yunus emre hikâyesi. İstanbul: Nar Çocuk.
• Özen, G. (2020). Sevgi filozofu yunus emre. İstanbul: Eğlenceli Bilgi.
• Pekcan, Ö. (2020). Çocuk yüreklerde yunus emre-hayatı ve şiirleri. Ankara: Dorlion.
• Sever, S. (2007). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şahin, İ. (2018). Yunus emre. İstanbul: Mostar.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış “Çocuk edebiyatı nedir ne değildir?”. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Tanju, E. H. (2013). Edebi türler açısından çocuk edebiyatı. Çocuk Edebiyatı içinde, s.93-158, Ed.: M. Gönen, Ankara : Eğiten Kitap.
• Tatcı, M. (2014). Yunus Emre divan-ı ilahiyat. (3.Baskı). İstanbul: H Yayınları.
• Tatcı, M. (2015). Yûnus Emre ile aşk yolculuğu, hayatı ve seçme şiirleri. İstanbul: H Yayınları.
• Temizyürek, F., Şahbaz, N.K., Gürel, Z. (2016). Çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Turan, N. (2020). Sordum sarı çiçeğe-Yunus Emre’nin hayatı ve şiirleri. İstanbul: Erdem Çocuk.
• Yalçın, A. & Aytaş, G. (2011). Çocuk edebiyatı. (5.Baskı). Ankara: Akçağ.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, S. (2010). Şiirimizin süt dişi yunus emre-Türk büyükleri serisi 3. İstanbul: İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri Tic.A.Ş.