Teaching Morphology in Yeni Usûl Osmanlı Sarfı

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 4, 1269 - 1279, 29.12.2021

Halil İbrahim Ertürk

https://doi.org/10.32709/akusosbil.913747

Öz

Necib Asım Yazıksız has written more than one works narrow or wide-ranging such as “Yeni Tertip Muhtasar Osmanlı Sarfı, Mükemmel Sarf ve Nahv-i Osmânî, Yeni Usûl Osmanlı Sarfı” about the morphology and syntax of the Turkish language. Some of these works are single-themed books devoted to the subjects of morphology or syntax. Some of them are kavaid books that deal with the issues of morphology and syntax as a whole. One of the grammatical works written by Necib Asım is the Turkish grammar book called Yeni Usûl Osmanlı Sarfı, which is the subject of the study. This work has been devoted to the subjects of morphology of Ottoman Turkish. The aim of this study is; to determine the teaching methods and techniques adopted in the work named Yeni Usûl Osmanlı Sarfı and to determine the general approach adopted for the teaching of morphology. In this context, first of all, the subject titles and contents of the work were compared with the subject titles in today's grammar books and the deficiencies and differences identified were revealed. In the second stage, the teaching methods and techniques adopted in the work were emphasized.

Anahtar Kelimeler

Necib Asım, sarf, morphology, grammar of Turkish

Yeni Usûl Osmanlı Sarfı Adlı Eserde Şekil Bilgisi Öğretimi

Öz

Necib Asım Yazıksız, Türk dilinin sarf ve nahviyle ilgili “Yeni Tertip Muhtasar Osmanlı Sarfı, Mükemmel Sarf ve Nahv-i Osmânî, Yeni Usûl Osmanlı Sarfı” gibi dar veya geniş kapsamlı birden çok eser kaleme almıştır. Bu eserlerden bir kısmı, sarf ya da nahiv konularına tahsis olunmuş tek konulu kitaplardır. Bir kısmı ise sarf ve nahiv konularını bütünüyle ele alan kavaid kitaplarıdır. Necib Asım Bey tarafından kaleme alınmış gramer konulu eserlerden biri de bu çalışmaya konu olan Yeni Usûl Osmanlı Sarfı adlı Türkçe gramer kitabıdır. Eser, Osmanlı Türkçesinin sarf (şekil bilgisi) konularına tahsis olunmuştur. Bu çalışmanın amacı; Yeni Usûl Osmanlı Sarfı adlı eserde benimsenen öğretim yöntem ve tekniklerini belirlemek ve genel olarak şekil bilgisinin öğretimi hususunda benimsenen yaklaşımı tespit etmektir. Bu kapsamda öncelikle eserde yer verilen konu başlıkları ve içerikleri, bugünkü gramer kitaplarında ilgili konuda yer alan konu başlıkları ile mukayese edilerek tespit edilen eksiklik ve farklılıklar ortaya koyulmuştur. İkinci aşamada eserde benimsenen öğretim yöntem ve teknikleri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Necib Asım, sarf, şekil bilgisi, Türkçenin grameri

Kaynakça

• Arıcı, A. F. (2006). Türkçe öğretiminde kullanılan strateji-yöntem ve teknikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1). 299-307.
• Böler, T. (2009). Necip Asım Yazıksız ve Türk diline katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, E-ISSN 2458-9071, 25, 195-208.
• Dilaçar, A. (1969). İlk Dilcilerimizden: Necip Asım Balhasanoğlu-Yazıksız. Türk Dili XIX/210, s. 805-807.
• Dilaçar, A. (1971). Gramer: tanımı, adı, kapsamı, türleri, yöntemi, eğitimdeki yeri ve tarihçesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 19, 83-145.
• Ertürk, H. (2018). Necib Âsım Yazıksız’ın Türkçe sarf ve nahiv konulu çalışmaları. Nuh Doğan (Ed.), Filoloji Araştırma Örnekleri Kitabı (s.s. 201-216), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ertürk, H. ve Karaoğlu, E. G. (2020). Mükemmel Sarf ve Nahv-i Osmânî (Giriş-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Güneş, F. (2013). Dil bilgisi öğretiminde yeni yaklaşımlar. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(7), s. 71-92.
• Sarıay, E. (2012). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde bir mütefekkir olarak Necip Asım: hayatı ve eserleri. Nevşehir Hacı Bektaşi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
• Yazıksız, N. A. (1893). Yeni Usûl Osmanlı Sarfı. İstanbul: Mekteb-i Sınâyiʽ Matbaası (H. 1310).