ABD Kongre Binası Baskınının Türk Yazılı Basınında Sunumu: Göstergebilimsel Bir Analiz

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 146 - 168, 27.03.2022

Serhan Koyuncu

https://doi.org/10.32709/akusosbil.881347

Öz

ABD’nin 46’ncı başkanını belirleyen seçimler 3 Kasım 2020 tarihinde yapılmıştır. Seçim sonucuna göre, seçimi Demokrat Parti adayı Joe Biden kazanmış, Cumhuriyetçi Parti adayı Donald John Trump ise kaybetmiştir. Seçim sonuçlarının onaylanmasının ardından, Trump, destekçilerine 6 Ocak 2021 tarihinde eylem çağrısı yapmıştır. 6 Ocak 2021’de ABD Kongre binası önünde toplanan Trump destekçileri polis barikatını aşarak Kongre binasına girmişler ve Başkanlık oylamasının yapılamamasına neden olmuşlardır. Bu girişim sırasında 5 kişi ölmüş, 14 kişi ise yaralanmıştır. Trump’ın “geri çekilin” çağrısı üzerine Trump destekçileri eylemlerine son vermişlerdir. Bu çalışmada da, ABD Kongre binası baskınının Türk yazılı basınında sunumu analiz edilmiştir. Yazılı basını temsilen seçilen Cumhuriyet, Hürriyet ve Sabah gazetelerinde yayınlanan haberler içerik/veri taraması tekniği ile taranmış; her üç gazeteden tesadüfî örneklem belirleme tekniği ile belirlenen üçer haberin başlıkları göstergebilimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda her üç gazetenin ABD Kongre binası baskınını nasıl haberleştirdikleri ve haber başlıklarına nasıl taşıdıkları irdelenmiştir. Haber başlıkları irdelendiğinde, Cumhuriyet gazetesinin “baskın”, “kriz” ve işgal” kelimelerini hiç kullanmadığı, Hürriyet gazetesinin ise, başlıklarında “baskın”, “kriz”, “kaos”, “kalkışma”, “silah” gibi daha sansasyonel kelimelere yer verdiği görülmüştür. Sabah gazetesinin de haber başlıklarında, “kanlı baskın”, “öldürmek”, “kurşun” gibi sözcükleri tercih ettiği belirlenmiştir. Ayrıca, Cumhuriyet ve Hürriyet gazeteleri birer başlığı soru cümlesi halinde sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Haber, gazetecilik, göstergebilim, iletişim

Presentation of the US Congress Building Raid in the Turkish Written Press: A Semiotic Analysis

Öz

Elections to determine the 46th president of the United States were held on November 3, 2020. According to the election result, Democratic Party candidate Joe Biden won the election, while Republican Party candidate Donald John Trump lost. Following confirmation of the election results, Trump called on his supporters to take action on January 6, 2021. On January 6, 2021, Trump supporters gathered in front of the U.S. congressional building, breaking through a police barricade and entering the congressional building, causing a presidential vote to not be held. During this attempt, 5 people were killed and 14 were injured. Trump supporters have called for an end to their actions after Trump called on them to “stand down.” In this study, the presentation of the US Congress building raid in the Turkish written press was analyzed. News published in Cumhuriyet, Hürriyet and Sabah newspapers selected to represent the written press were scanned by content/data scanning technique; the headlines of three news selected from all three newspapers by random sample determination technique were analyzed by semiotic analysis method. As a result of the analysis, it was examined how all three newspapers reported the raid on the US Congressional building and moved it to news headlines. When the news headlines were examined, Cumhuriyet newspaper never used the words “raid”, “crisis” and” occupation“, while Hurriyet newspaper included more sensational words such as” printing“,” crisis“,” chaos“,” rise“,” weapon " in its headlines. In the news headlines of the Sabah newspaper, it was determined that he preferred words such as” bloody raid“,” kill“,” bullet". In addition, Cumhuriyet and Hürriyet newspapers presented one title as a question sentence. 

Anahtar Kelimeler

News, journalism, semiotics, communication

Kaynakça

• Atabek, G., & Atabek, Ü. (2007). Medya metinlerini çözümlemek - içerik, göstergebilim ve söylem çözümleme yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Atalay, B. (1998). Divanü Lûgat-it-Türk tercümesi (I). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Barthes, R. (1967). Le discours de l'histoire. Social Science Information, 6(4), 63-75.
• Batı, U. (2005). Bir anlam yaratma süreci ve ideolojik yapı olarak reklamların göstergebilim bir bakış açısıyla çözümlenmesi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 175-190.
• Bignell, J. (2002). Media semiotics: an introduction. Manchester: Manchester University Press.
• Cook, G. (2001). Discourse of advertising. Florence: Routledge.
• Çebi, M. S. (2005). Yayımlanmamış göstergebilim ders notları. Ankara.
• Eco, U. (1979). A theory of semiotics. Bloomington: Indiana University Press.
• Erdoğan, İ. (2011). İletişimi anlamak. Ankara: Pozitif Matbaacılık.
• Erkman Akerson, F. (2005). Göstergebilime giriş. İstanbul: Multilingual.
• Eziler Kıran, A. (1990). Dilbilim - göstergebilim ilişkileri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1.
• Fiske, J. (1990). Introduction to communication studies. New York: Routledge.
• Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. (S. İrvan, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat.
• Gottdiener, M. (2005). Postmodern göstergeler - maddi kültür ve yaşam biçimleri. (H. Gür, A. Nur, & E. Cengiz, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Guiraud, P. (1994). Göstergebilim. (M. Yalçın, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Hartley, J. (1978). Reading television. Florence: Routledge.
• Jakobson, R., Karsevski, S., & Trubetskoy, N. (2000). Dil ve şiir üstüne savlar. R. Jakobson, S. Karsevski, & N. Trubetskoy içinde, XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları - Temel Metinler (M. Rifat, & S. Rifat, Çev., Cilt 2). İstanbul: Om Yayınları.
• Kıran, Z., & Eziler Kıran, A. (2000). Yazınsal okuma süreçleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Marshall, G. (2003). Sosyoloji sözlüğü. (O. Akınhay, & D. Kömürcü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mattelart, A., & Mattelart, M. (1998). İletişim kuramları tarihi. (M. Zıllıoğlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Onega, S., & Landa, J. A. (2002). Anlatıbilime Giriş. (Y. Salman, & D. Hakyemez, Çev.) İstanbul: Adam Yayınları.
• Peirce, C. S. (1974). Collected papers of charles sanders peirce (Vol. 2). Harvard University Press.
• Rifat, M. (1998). XX. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları - 1 - tarihçe ve eleştirel düşünceler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, M. (2000). XX. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları - tarihçe ve eleştirel düşünceler (Cilt 1). İstanbul: Om Yayınları.
• Rose, G. (2001). Visual methodologies: an introduction to te interpretation of visual materaials. London: Sage Publications.
• Saussure, F. (1966). Course in general linguistics. New York, NY: McGraw Hill.
• Saussure, F. (1998). Genel dilbilim dersleri - 1. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tekinalp, Ş., & Uzun, R. (2004). İletişim araştırmaları ve kuramları. İstanbul: Derin Yayınevi.