Sosyal Bir Birey Olarak “Covid-19 ile Yaşamak ve Sosyal Yeterlilik”

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 321 - 334, 27.03.2022

Aysen Şimşek Kandemir Seher Uçkun

https://doi.org/10.32709/akusosbil.908177

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal bir birey olarak üniversite öğrencilerinin sosyal yeterlilik ve sosyal sonuç beklentileri ile Covid-19 pandemisi korkusu arasında bir ilişkinin olup olmadığını analiz ederek belirlemektir. Bunun yanı sıra aynı zamanda çalışmada Covid-19 korkusu ve sosyal yeterlilik ve sosyal sonuç beklenti ölçeklerinin çalışmamıza katılan örnek grubu için yapı geçerlilik çalışmaları yapılmıştır. Ele alınan ölçeklerin yapı geçerlilikleri için doğrulayıcı faktör analizi kullanılarak değerlendirilerek yorumlanmıştır. Sosyal yeterlilik ve sosyal sonuç beklentisi ölçeği kullanılarak elde edilen veriler ile covid 19 korkusuna yönelik kullanılan ölçek ile elde edilen veriler arasında bir ilişkinin olup olmadığı ki-kare bağımsızlık testi kullanılarak test edilmiştir. Veriler gönüllük esasına dayalı olarak katılan üniversite öğrencilerinden elektronik ortamda elde edilerek değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmaya 308 üniversite öğrencisinin katılımıyla örneklem grubu oluşturulmuştur. Bu çalışmaya katılan 308 üniversite öğrencisinin %37,7 si erkek ve % 62,3 ü kadın olarak tespit edilmiştir. Yine çalışmaya katılan öğrencilerin yaş dağılımları incelendiğinde %60,1 inin 18-20 yaş arasında %30,5 inin ise 21-23 yaş arasında olduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilere yapılan analiz sonuçlarına göre; Covid-19 korkusu ile sosyal yeterlilik ve sosyal sonuç beklentileri arasında ve Covid-19 korkusu ile sosyal sonuç beklentileri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki ortaya çıkmıştır. Çalışmada yer alan diğer değişkenlerin arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki çıkmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal yeterlilik, sosyal sonuç beklentileri, covid-19, AFA, DFA

A Social Person As “Living with Covid-19 and Social Competence”

Öz

This study aims to determine whether there is a relationship between as a social person university students' social efficacy and social outcome expectations and the fear of the Covid-19 pandemic. In accordance with this purpose, construct validity tests of the Fear of Covid-19 Scale and the Social Efficacy and Social Outcome Expectations Scale were also conducted in the study. Confirmatory factor analysis (CFA) was utilized to examine the construct validity of the scales. Whether there was a relationship between social efficacy and social outcome expectations and the fear of Covid-19 was tested using the chi-square test of independence. The data were obtained electronically from university students on a voluntary basis. 308 university students participated in the study. This study was determined that 37.7% of the students participating in the research were male, and 62.3% were female. While 60.1% of the students were between the ages of 18-20, 30.5% of them were between the ages of 21-23. According to the results of the analysis on the data, a statistically significant relationship emerged between the students' fear of Covid-19 and their social efficacy and social outcome expectations, and also between the fear of Covid-19 and social outcome expectations, which was a dimension of the Social Efficacy and Social Outcome Expectations Scale. 

Anahtar Kelimeler

Social efficacy, social outcome expectation, covid-19, EFA, CFA

Kaynakça

• Akın, A. & Akkaya, O. (2015). Sosyal yeterlilik ve sosyal sonuç beklentileri ölçeğinin Türkçeye uyarlanması [The validity and reliability study for the Turkish version of the social efficacy and social outcome expectations scale]. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Bartın University Journal of Faculty of Education], 4(1), 204-213. Doi: 10.14686/BUEFAD.2015111025
• Akyüz, H. E. (2018). Yapı geçerliliği için doğrulayıcı faktör analizi: Uygulamalı bir çalışma [Confirmatory factor analysis for construct validity: An applied study]. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi [BEU Journal of Science],7(2), 186-198. doi.org/10.17798/bitlisfen.414490
• Aşkın, R. and Bozkurt, Y. & Zeybek, Z. (2020). Covid-19 pandemisi: psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler [Covid-19 pandemic: Psychological effects and therapeutic Interventions]. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı [Istanbul Commerce University Journal of Social Sciences Covid-19 Special Issue], 19(37),304-318. dergipark.org.tr/tr/pub/iticusbe/issue/55168/753233
• Aytaç, M. & Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. [The structure of snvironmental attitudes: First-order confirmatory factor analysis]. İstatistikçiler Dergisi [Journal of Statisticians], 5(1),14-22. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jssa/issue/10046/123887
• Baki̇oğlu, F. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal yeterliğin algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. [An investigation of perceived social support and social efficacy in university students]. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi [OPUS International Journal of Society Researches], 11 (18):1858-1875. doi.org/10.26466/opus.544883
• Bakioğlu, F. and Türküm, A. S. (2017). Psychometric properties of adaptation of the social efficacy and outcome expectations scale to Turkish. European Journal of Educational Research, 6(2),213-223. doi.org/10.12973/eu-jer.6.2.213
• Bakioğlu, F., Korkmaz, O. & Ercan, H. (2020). Fear of COVID-19 and positivity: Mediating role of intolerance of uncertainty, depression, anxiety, and stress. International Journal of Mental Health and Addiction.19, 2369-2382. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00331-y
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy in Changing Societies. UK: Cambridge University Press.
• Bilgin, M. (1999). 14-18 Yaş grubu ergenlere yönelik sosyal yetkinlik beklentisi ölçeği geliştirilme çalışması. [Developing a social self- efficacy expectation scale for adolescents at the age of 14-18]. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, II (12),7-15. dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21432/229872
• Caprara, G. V. & Steca, P. (2005). Self-efficacy beliefs as determinants of prosocial behavior conducive to life satisfaction across ages. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(2),191–217. doi.org/10.1521/jscp.24.2.191.62271
• Caprara, G. V. & Steca, P. (2007). Prosocial agency: The contribution of values and self-efficacy beliefs to prosocial behavior across ages. Journal of Social and Clinical Psychology, 26(2),218-239. doi.org/10.1521/jscp.2007.26.2.218
• DeWitz, S. J. & Walsh, W. B. (2002). Self-efficacy and college student satisfaction, Journal of Career Assessment, 10(3),315–326. oi.org/10.1177/10672702010003003
• DeWitz, S. J., Woolsey, M. L., & Walsh, W. B. (2009). College student retention: An exploration of the relationship between self-efficacy beliefs and purpose in life among college students. Journal of College Student Development, 50(1),19-34. doi.org/10.1353/csd.0.0049
• Di Giunta, L., Eisenberg, N., Kupfer, A., Steca, P., Tramontano, C. & Caprara, G. V. (2010). Assessing perceived empathic and social self-efficacy across countries. European Journal of Psychological Assessment, 26 (2),77-86. /doi.org/10.1027/1015-5759/a000012
• Dikmen, M.,(2021), Covid-19 Pandemisinde Üniversite Öğrencilerinin Depresyon Düzeyleri ile Sosyal Medya Bağımlılıkları Arasındaki İlişki: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Bağımlılık Dergisi, 22(1), 22-30, /doi.org/10.51982/bagimli.790750
• Ergül, B. &Yılmaz, V. (2020). Covid-19 salgını süresince aile İçi İlişkilerin Doğrulayıcı Faktör Analizi ile İncelenmesi. [Investigation of family relations with confirmatory factor analysis during the COVID-19 outbreak]. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi [IBAD Journal of Social Sciences] (Özel Sayı [Special Issue]),38-51. doi.org/10.21733/ibad.733909
• Gazo, A. M., Mahasneh, A.M. , Abood, M.H. & Muhediat, F.A. (2020). Scoial self-efficacy and its relationship to loneliness and internet addiction among Hashemite University students. International Journal of Higher Education, 9(2), 144-155. doi:10.5430/ijhe.v9n2p144
• Gömleksiz, M. N.& Serhatlıoğlu, B. (2013). Pre-School Teachers’ Perceptions of Self-Efficacy Beliefs. Turkish Studies, International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish, 8(7),201-221. DOI:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5336
• Guralnick, M. J. (1994). Social competence with peers: Outcome and process in early childhood special education. In P.L. Safford (Ed.), Yearbook in early childhood education: Early childhood special education( 5, chapter 3,pp. 45-71). New York: Teacher's College Press.
• Güney, M., Akıncı Demirbaş, E.& Çakmak, A. (2020). “Pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin duygu durumlarının psikolojik sağlamlıklarına etkisinin incelenmesi” [Investigation of the effect of the emotions of üniversity students on the psychological stability during the pandemic period]. International Social Sciences Studies Journal, 6(73),4946-4953. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.2723
• Hermann, K. S. & Betz, N. E. (2006). Path models of the relationships of instrumentality and expressiveness, social self-efficacy, and self-esteem to depressive symptoms in college students. Journal of Social and Clinical Psychology, 25(10), 1086–1106. doi.org/10.1521/jscp.2006.25.10.1086
• İskender, M. & Akın, A. (2010). Social self-efficacy, academic locus of control, and internet addiction. Computers & Education, 54(4),1101-1106. doi.org/10.1016/j.compedu.2009.0.014
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok değişkenli İstatistik Teknikleri. [Applied Multivariate Statistical Techniques with SPSS]. Asil Yayın Dağıtım, 4. Baskı [4th ed.]
• Kandemir Şimşek, A. (2019). Yapısal Eşitlik Modeli, Boş Zaman Aktivitesinin Yaşam Tatmini Üzerine Etkisi. [A Structural Equation Model - The Effect of Leisure Activities on Life Satisfaction]. Gazi Kitabevi:Ankara.
• Kaplan, M. & Hocaoğulları, Y. (2020). “Örgüt Sağlığının Psikolojik Sahiplenme Üzerindeki Etkisi: Duygusal Sermayenin Düzenleyici Rolü”. [The Effect of Organizational Health on Psychological Ownership: The Moderating Role of Emotional Capital]. International Social Sciences Studies Journal, 6(73),4887-4909. doi.org/10.26449/sssj.2702
• Karin S. Frey, Miriam K. Hirschstein& Barbara A. Guzzo (2000). Second Step: Preventing Aggression by Promoting Social Competence. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 8(2),102-112. doi.org/10.1177%2F106342660000800206
• Kurbanoğlu, S. S. (2004). Öz-Yeterlik İnancı ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi. [Self-Efficacy Belief and Its Importance for Information Professionals]. Bilgi Dünyası [Information World], 5(2), 137-152. doi.org/10.15612/BD.2004.484
• Ladikli, N., Bahadır, E., Yumuşak, F. N., Akkuzu, H., Karaman, G. & Turkkan, Z. (2020). Kovid-19 Korkusu Ölçeği’nin Türkçe Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. [The Reliability and Validity of Turkish Version of Coronavirus Anxiety Scale]. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi [International Journal of Social Sciences]. 3(2),71-80. dergipark.org.tr/tr/pub/injoss/issue/56160/774887
• Matsushima, R. & Shiomi, K. (2003). Social self-efficacy and interpersonal stress in adolescence. Social Behavior and Personality. 31(4), 323-332. doi.org/10.2224/sbp.2003.31.4.323
• O'Malley, J. M. (1977). Research Perspective on Social Competence. Merrill-Palmer Quarterly of Behavior and Development, 23(1),29-44.
• Özbay, Y., Palancı, M., Kandemir, M., & Çakır, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal düzenleme, mizah, sosyal öz yeterlik ve başa çıkma davranışları ile yordanması. [Predicting the subjective well-being of university students with emotional self-regulation, humor, social self-efficacy, and coping behaviors]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi [The Journal of Turkish Educational Sciences], 10(2),325-345. dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26137/275282
• Öztekin, H. R. & Bayraktar, F. (2019). How Decisiveness, Self-Efficacy, Curiosity and Independent and Interdependent Self-Construals Are Related to Future Hopefulness among Senior Students. Behavioral Sciences, 9 (12),154. https://doi.org/10.3390/bs9120154
• Premack, D. & Premack, A. J. (1995). Origins of human social competence, In M. S. Gazzaniga (Ed.), The cognitive neurosciences, s.205–218.
• Smith, H. M. & Betz, N. E. (2000). Development and validation of a Scale of Perceived Social Self-Efficacy. Journal of Career Assessment, 8(3),283–301. doi/10.1177/106907270000800306
• Smith, H. M. & Betz, N. E. (2002). An examination of efficacy and esteem pathways to depression in young adulthood. Journal of Counseling Psychology, 49(4),438-448. doi.org/10.1037/0022-0167.49.4.438
• Topping, K., Bremner, W., & Holmes, E. (2000). Social competence: The social construction of the concept. In R. Bar-On & J. D. A. Parker (Eds.), The handbook of emotional intelligence: Theory, development, assessment, and application at home, school, and in the workplace (p. 28–39). Jossey-Bass.
• Traş, Z. & Arslan, E. (2013). Ergenlerde sosyal yetkinliğin algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. [An Investigation of Perceived Social Support and Social Self Efficacy in Adolescents]. İlköğretim Online [Elementary Education Online], 12,1133-1140. dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8583/106613
• Wright, S. L. & Perrone, K. M. (2010). An examination of the role of attachment and efficacy in life satisfaction. The Counseling Psychologist, 38,796−823. doi.org/10.1177/0011000009359204
• Wright, S. L., Wright D. A., & Jenkins-Guarnieri, M. A. (2013). Development of the Social Efficacy and Social Outcome Expectations Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 46(3),218-231. doi.org/10.1177/0748175613484042
• Yaşar, M. E., Yalman F., Çelik Ş. (2021), Pandemi Sürecinde Hemşirelerin Covid-19 Korkusu, Güven Duygusu ve Yardımlaşma Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(21), 206-226.
• Zorlu Yam, A. & Tüzel İşeri, E. (2019). The relationship between perceived social support levels and social efficacy and social outcome expectations: A study on education faculty students. International Journal of Turkish Educational Sciences, 7 (13),51-66. dergipark.org.tr/en/pub/goputeb/issue/49904/619951