Türkiye Dünya Mirasları Yönetim Planlarında Vizyon İfadeleri: Bir İçerik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 707 - 723, 27.06.2022

Hicran Hanım Halaç , Mehmet Bilge Kağan Önaçan , Hilal Dağlı , Merve Gülşen

https://doi.org/10.32709/akusosbil.909523

Cited By: 1

Öz

Kültürel miraslar ülkelerin kimlik sembolleridir. Türkiye’nin UNESCO miras listesinde 18 mirası bulunmaktadır. Bu mirasları etkin olarak korumak için yönetim planlarının hazırlanması gerekmektedir. Müdahaleler belirli bir plana göre yapılmalıdır. Yönetim planlarındaki vizyon ifadeleri, mirasın uzun vadeli hedefleri için motivasyon sağlayan kılavuzlardır. Bu çalışmada vizyon ifadelerindeki vurguları, eksiklikleri tespit ederek ve önerilerde bulunarak yeni yapılacak yönetim planları için örnek teşkil etmek maksadıyla yönetim planlarında bulunan vizyon cümlelerinde kullanılan kelimelerin analizinin yapılması amaçlanmıştır. Keşfedici bir araştırma olarak yapılandırılan bu çalışma kapsamında Mart 2020 tarihinde Türkiye’de bulunan UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki 18 ve Geçici Listesi’ndeki 83 mirastan yedisi geçici listede olmak üzere 16 mirasın yönetim planına ulaşılmıştır. Veri toplama aşamasında ulaşılan tüm alan yönetim planlarında vizyon ifadelerine erişilerek Dünya Mirası olma ve geçici listede yer alma durumuna göre sınıflandırılmıştır. Verilerin analiz ve yorumlanması dört aşamada gerçekleşmiştir. Bunlar anahtar kelimelerin belirlenmesi, tasnif, kategori geliştirme, geçerlilik ve güvenirliğin sağlanması aşamalarıdır. Ulaşılan vizyon cümleleri içerik analizi yöntemiyle incelerek kullanılan kelimeler ve kullanım sıklıkları tespit edilmiş, çıkarımlar yapılmıştır. Belirlenen 55 adet anahtar kelimenin toplamda 150 kez tekrar edildiği tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda yönetim planlarında en çok ‘korumak’ kelimesi ile karşılaşılmıştır. Bu çalışma, yönetim planı hazırlanacak mirasların vizyon ifadeleri için ön analiz niteliği taşımakta ve rehber olma potansiyeli barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alan yönetim planı, vizyon, misyon, UNESCO, kültürel miras

Vision Statements in the Management Plans of Turkey’s World Heritages: A Content Analysis

Öz

Cultural heritages are identity symbols of countries. There are 18 heritage sites in Turkey's UNESCO permanent heritage list. Management plans need to be prepared to effectively protect them. Visions in their plans are guides that motivate the goals. The aim of this study is to analyze the words used in vision sentences in management plans in order to present samples for new plans that will be prepared. In March 2020, the management plan of 16 heritage sites in Turkey, of which 18 on the UNESCO World Heritage List and 83 on the Temporary List, are on the tentative list, has been reached. World heritage sites are classified according to the type of list they are found in. Analysis and interpretation of the data took place in four stages. These are: determination keywords, classification, category development, and ensuring validity and reliability. Vision sentences were analyzed in a descriptive research design using content analysis method. The used words and their usage frequencies were determined and inferences were made. It has been observed that the determined 55 keywords were repeated 150 times in total. The most used word in management plans has been "protect". This study is a preliminary analysis for the vision statements of the legacies whose management plan will be prepared. 

Anahtar Kelimeler

Area management plan, vision, mission, UNESCO, cultural heritage

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2009). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: YEM Yayın.
• Akça, S. (2017). Kültürel miras yönetimi; istanbul tarihi yarımada örneği değerlendirme ve öneriler. İdealkent, 8(22), 577-596. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/36612/416694
• Akgemci, T. ve Güleç, H. K. (2009). İşletmelerde stratejik yönetim. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2015, 27 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 26006). https://teftis.ktb.gov.tr/yazdir?599244953B5FB86F1993A975322239D9 (Erişim tarihi: 31.01.2022).
• Ani Kültürel Peyzajı yönetim planı (2015). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/57313,ani-kulturel-peyzaji-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Aphrodisias Antik Kenti alan yönetim planı 2014-2018 (2012). http://www.kvmgm.gov.tr/Eklenti/57314,aphrodisias-alan-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Ateş, M. ve Karatepe, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin “küresel ısınma” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27), 221-241. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/474/3901
• Aygün, H. M. (2011). Kültürel mirası korumada katılımcılık. Vakıflar Dergisi, (35), 191-214. Erişim adresi: https://core.ac.uk/download/pdf/50612813.pdf
• Ayrancı, İ. ve Gülersoy, N. Z. (2009). Kentsel koruma alanlarının yönetim ve yönetim planı kavramı. Tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar uygulamalar-1 içinde (ss.73-79). Ankara: Mimarlar Odası Ankara Şubesi.
• Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzajı alan yönetim planı 2017-2021 (t.y.). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/60103,bergamacokkatmanlikulturelpeyzajialanyonetimplanipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 28.03.2020).
• Bursa ve Cumalıkızık yönetim planı 2013-2018 (2013). http://alanbaskanligi.bursa.bel.tr/wp-content/uploads/2012/02/YONETIM-PLANI-2013-TR.pdf (Erişim tarihi: 28.03.2020).
• Collins, J. C. ve Porras, J. I. (1996). Building your company's vision. harvard business review, september-october, 65-77. Erişim adresi: http://www.tecker.com/wp-content/uploads/2011/07/CollinsBuildingVisionSept96.pdf
• Çatalhöyük Neolotik Kenti yönetim planı (2013). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/57316,catalhoyuk-neolitik-kenti-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Dalay, İ., Altunışık, R. ve Coşkun, R. (2002). Modern yönetim yaklaşımları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Demirçivi, B. M. (2017). Göreme millî parkı ve kapadokya kayalık bölgeleri’ne ilişkin unesco raporu değerlendirmeleri ve öneriler. Turizm Akademik Dergisi, 4(2), 91-106. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/touraj/issue/33509/356565
• Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikaları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı alan yönetim planı (t.y.). https://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/57317,diyarbakir-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Durmuş, E. İ. (2019). Unesco geçici listesine alınan kasaba köyü mahmutbey camii ve kastamonu turizmine yönelik değerlendirmeler (Yüksek lisans tezi, tez no: 564710). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Efes yönetim planı 2014-2019 (t.y.). http://kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/57319,efes-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 28.03.2020).
• Ervin, J., Sekhran, N., Dinu, A., Gidda, S., Vergeichik, M. ve Mee, J. (2010). Protected areas for the 21st century: lessons from UNDP/GEf’s portfolio. New York: United nations development programme and montreal: convention on biological diversity.
• Gay, L. R., Mills, G. E ve Airasian, P. W. (2012). educational research: competencies for analysis and applications (tenth edition). Boston: Pearson.
• Göbekli Tepe alan yönetim planı (2017). http://www.kvmgm.gov.tr/Eklenti/57320,gobekli-tepe-alan-yonetimi-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Güneş, G. (2011). Korunan alanların yönetiminde yeni bir yaklaşım: katılımcı yönetim planları. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), 47-57. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebd/issue/4857/66810
• Güzelcik, E. (1999). Küreselleşme ve işletmelerde değişen kurum imajı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Harran yönetim planı 2016-2021 (2016). http://www.kvmgm.gov.tr/Eklenti/68245,uyp-harran-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• IUCN (2011). About IUCN. What is a Protected Area. http://www.iucn.org (Erişim tarihi: 23.02.2020).
• İstanbul Tarihi Yarımada yönetim planı (2018). http://www.alanbaskanligi.gov.tr/tya/samples/magazine/slider.html#page/1 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Karaman, A. (2005). Vizyon yönetimi nasıl ve niçin?. İstanbul: IQ Yayıncılık.
• Kaş-Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi Denizel yönetim planı 2014-2017 (t.y.). https://webdosya.csb.gov.tr/db/tabiat/editordosya/Kas_Kekova_YP.pdf (Erişim tarihi: 28.03.2020).
• Kaya, K. ve Tuna Uysal, M. (2017). Transformatıon of management mentalıty to actıon ın managers. Istanbul Journal of Sociological Studies, (56), 97-115. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusoskon/issue/30714/328524
• Kılıç, M. (2010). Stratejik yönetim sürecinde değerler, vizyon ve misyon kavramları arasındaki ilişki. Sosyoekonomi, 81-97. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosyoekonomi/issue/21073/226882
• Kocabaş, A. (2012). Urban conservation and regeneration in Istanbul’s historic peninsula, progress and new challenges. The sustainable city VII içinde (311). Bostan: WITpress.
• Kommagene Nemrut yönetim planı 2017 (2017). http://nemrut.org.tr/wp-content/uploads/2017/08/kommagene-numrut-yonetim-plani.pdf (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks. CA: Sage.
• Mudurnu Kültürel Miras Alanı yönetim planı 2014-2018 (2014). http://www.kvmgm.gov.tr/Eklenti/57321,mudurnu-kulturel-miras-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 16.03.2020).
• Muslu, Ş. (2014). Örgütlerde misyon ve vizyon kavramlarının önemi. Emek ve Toplum, 150-171. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hakisderg/issue/7577/99505
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: nicel ve nitel yaklaşımlar I‐II. Cilt 5. İstanbul: Yayın Odası.
• Ocak, M., Güler, M. ve Basım, H. (2016). Türk savunma sanayi firmaları vizyon ve misyon ifadelerinin içerik analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi Dergisi, 503-516. DOI: 10.18657/yecbu.83864
• Savur yönetim planı 2016-2021 (2016). http://www.kvmgm.gov.tr/Eklenti/68248,uyp-savur-yonetim-planipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 28.03.2020).
• Şahin, S. Z. (2013). Ankara kentinin UNESCO dünya miras alanı adaylığı için bir öneri ve eylem planı. Ankara Araştırmaları Dergisi, 1(1), 36-50. Erişim adresi: https://jag.journalagent.com/jas/pdfs/JAS_1_1_36_50.pdf
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (t.y.a). Samsun Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Doğal Sit Alanları yönetim planı 2019-2023. https://webdosya.csb.gov.tr/db/tabiat/icerikler/k-z-l-rmak_yp_tr-20180921095516.pdf (Erişim tarihi: 18.03.2020).
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (t.y.b). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi yönetim planı 2014-2018. https://webdosya.csb.gov.tr/db/tabiat/editordosya/tuz%20golu-4(1).pdf (Erişim tarihi: 18.03.2020).
• Tunçer, M. (2013). Mardin’in korunması ve UNESCO dünya miras listesi'ne girmesi. İdealkent, 4(9), 94-113. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/36682/417575
• Ulusan, E. (2016). Türkiye’de kültürel miras alanlarında yönetim planlaması deneyimi. İdealkent, 7(19), 372-401. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/36795/419439
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu (t.y.). Dünya kültürel ve doğal mirasın korunmasına dair sözleşme. https://www.unesco.org.tr/Pages/161/177 (Erişim tarihi: 24.03.2020).
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi (2009). Türkiye’nin dünya miras alanları koruma ve yönetimde güncel durum. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü.
• UNESCO. (t.y.). https://whc.unesco.org/ (Erişim tarihi: 11.02.2020).
• Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2010). İşletmelerde stratejik yönetim. İstanbul: Beta Yayınları.
• Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2013). İşletmelerde stratejik yönetim. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (genişletilmiş 10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.