An Evaluation on Cultural Heritage of the Great Offensive

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 100. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, 74 - 85, 28.11.2022

Veysel Özbey

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1143652

Öz

The Great Offensive formed the last stage of the Turkish War of Independence. As a result of the offensive, the Turkish homeland was completely cleared of enemy troops. This unique position of the offensive in Turkish history has ensured that the areas where the offensive was prepared and carried out are protected as a national heritage. In this study, tangible and intangible cultural heritages of the Great Offensive were discussed. With the increasing debates on the concept of heritage in recent years, new definitions of heritage types have been made and with these developments, the cultural heritage accumulation of the Great Offensive has been enriched. The areas where the Great Offensive was carried out were declared a national park in 1981. The Headquarters building in Şuhut Town (Afyonkarahisar) was expropriated in 1999 and the restoration of the building started in 2003. Afyonkarahisar Governorship has implemented the Victory Road project as a cultural route in 2005. The local people supported this heritage with the Victory March, which was initiated under the leadership of Afyon Kocatepe University and has turned into an intangible cultural heritage today. This situation reveals the importance of political local mechanisms and education and training institutions, especially higher education institutions, in the protection of heritages of national or universal value.

Anahtar Kelimeler

Cultural route, intangible cultural heritage, national assets, Great Offensive

Büyük Taarruz Kültürel Mirası Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Büyük Taarruz, Sakarya Meydan Muharebesi’nin ardından Türk Kurtuluş Savaşı’nın son kademesini oluşturmuştur. Taarruzun sonucunda Türk yurdu düşman birliklerinden tamamen temizlenmiştir. Taarruzun Türk tarihindeki bu eşsiz konumu, taarruzun hazırlandığı ve gerçekleştirildiği alanların birer ulusal miras olarak koruma altına alınmasını sağlamıştır. Çalışmada Büyük Taaruz’un aşamalarına ev sahipliği yapan ve bu sebeple birer ulusal miras olarak tanımlanan somut ve somut olmayan kültürel varlıklar ele alınmıştır. Miras kavramı üzerinde son yıllarda artan tartışmalarla birlikte yeni miras türü tanımları yapılmış ve bu gelişmelerle birlikte Büyük Taarruz kültürel miras birikimi de zenginleştirilmiştir. Büyük Taarruz’un gerçekleştirildiği alanlar, 1981 yılında millî park ilân edilerek koruma altına alınmıştır. Taarruz emrinin ordu ve kolordu komutanlarına bildirildiği Afyonkarahisar’ın Şuhut kasabasındaki Şuhut Karargâh Binası, 1999 yılında kamulaştırılmış ve 2003 yılında restorasyonuna başlanmıştır. Kültürel rota ve somut olmayan kültürel miras gibi kavramların gelişmesi ile birlikte 2005 yılında T.C. Afyonkarahisar Valiliği, kültürel bir rota olarak İl Özel İdaresi aracılığıyla desteklediği Zafer Yolu projesini hayata geçirmiştir. Yerel halk ise bu mirasa Afyon Kocatepe Üniversitesi öncülüğünde Zafer Yürüyüşü yaparak destek vermiştir. Aradan geçen on sekiz yıllık süre zarfında geleneksel hale getirilen Zafer Yürüyüşü, toplumun her kesiminden destek gören somut olmayan bir kültürel mirasa dönüşmüştür. Bu durum, ulusal ya da evrensel değer taşıyan mirasların korunmasında politik yerel mekanizmaların ve yükseköğretim kurumları başta olmak üzere eğitim ve öğretim kurumlarının önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel rota, somut olmayan kültürel miras, ulusal miras, Büyük Taarruz

Kaynakça

• Akkoyun, T. (1999). Milli Mücadele’de cephe hududu olarak Şuhud’daki faaliyetler. Tarih İncelemeleri Dergisi, 14(1), 79-100.
• Alaeddinoğlu, F. ve Aliağaoğlu, A. (2007). Savaş alanları turizmine tipik bir örnek: Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihî Milli Parkı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), 215-225.
• Atatürk, M. K. (2015). Nutuk. (N. Bayramoğlu ve K. Güran, Haz.) Ankara: Kaynak Yayınları.
• Atay, L. ve Yeşildağ, B. (2010). Savaş alanları ve turizmi. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 65-72.
• Belen, F. (1999). Büyük Türk Zaferi. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
• Dilek, M. (2021). Şuhut Atatürk Kültür ve Sanat Evi (Atatürk Evi) projesinin önemi ve hayata geçirilme süreci. İdarecinin Sesi, 203, 40-44.
• Google LLC (2022). Google haritalar [Coğrafî bilgi sistemi]. https://www.google.com/maps (Erişim tarihi: 13.07.2022).
• Görgülü, İ. (1992). Büyük Taarruz. Ankara: Genelkurmay Basım Evi.
• Hâkimiyet-i Milliye (1922, 10 Eylül). Süvarilerimiz cumartesi günü öğleden evvel 10:30’da İzmir’e girmiştir. İzmirliler bu suretle Yunan kabusundan müebbed kurtuldular. [Gazete Haberi]. Hakimiyet-i Milliye, S. 604 (rumî 1338, 10 Eylül) (Yer Numarası: 1957 SÇ 25). Millî Kütüphane, Ankara.
• Hâkimiyet-i Milliye (1922, 18 Eylül). Gazi Başkumandanımızın millete beyannamesi. [Gazete Haberi]. Hakimiyet-i Milliye, S. 611 (rumî 1338, 18 Eylül) (Yer Numarası: 1957 SÇ 25). Millî Kütüphane, Ankara.
• Irimiás, A. (2014). The Great War heritage site management in Trentino, northern Italy. Journal of Heritage Tourism, 9(4), 317-331.
• Jansen-Verbeke, M. ve George, W. (2013). Reflections on the Great War centenary: From warscapes to memoryscapes in 100 years. R. Butler ve W. Suntikul (Ed), Tourism and War (ss. 273–294). London: Routledge.
• Karabaşa, S. (2014). Uygulamaları açısından somut olmayan kültürel miras ve folklor. Folklor/edebiyat, 20(80), 99-105.
• Microsoft Bing (2022). Bing haritalar [Coğrafî bilgi sistemi]. https://www.bing.com/maps (Erişim tarihi: 13.07.2022).
• Raivo, P. J. (1999). In this very place: war memorials and landscapes as an experienced heritage. The Thingmount Working Paper Series on The Philosophy of Conservation, Lancaster University. https://www.lancaster.ac.uk/users/philosophy/awaymave/onlineresources/in%20this%20very%20place%20(raivo).pdf (Erişim tarihi: 20.10.2022).
• Seaton, A. V. (1999). War and thanatourism: Waterloo 1815–1914. Annals of Tourism Research, 26(1), 130-158.
• Şapolyo, E. B. (1958). Kemal Atatürk ve Milli Mücadele tarihi. İstanbul: Rafet Zaimler Yayınevi (3. baskı).
• Şuhut Atatürk Evi (Hacıvelioğlu Konağı). (2019). Erişim adresi: https://www.afyonnews.com/2019/04/16/suhut-ataturk-evi-hacivelioglu-konagi/
• T.C. Genelkurmay Başkanlığı (1995a). Türk İstiklâl Harbi Batı Cephesi, 2/6. Büyük Taarruz, Ankara: Genelkurmay Basım Evi.
• T.C. Genelkurmay Başkanlığı (1995b). Türk İstiklâl Harbi, Batı Cephesi, 2/ 3. Büyük Taarruzda Takip Harekâtı). Ankara: Genelkurmay Basım Evi.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2021). Kocatepe Atatürk Anıtı Ve Kitabesi - Afyonkarahisar. Türkiye Kültür Portalı: https://www.kulturportali.gov.tr (Erişim tarihi: 02.07.2022).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2022). Büyük Taarruz Karargahı – Afyonkarahisar. Türkiye Kültür Portalı: https://www.kulturportali.gov.tr (Erişim tarihi: 27.06.2022).
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (2016). Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü: http://baskomutan.tabiat.gov.tr/ (Erişim tarihi: 02.07.2022).
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (2020). Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Afyonkarahisar: 5. Bölge Müdürlüğü.
• Timothy, D. J. ve Boyd, S. W. (2006). Heritage Tourism in the 21st Century: Valued Traditions and New Perspectives. Journal of Heritage Tourism, 1(1), 1-16.
• Uğurlu, N. (Der.). (2000). 30 Ağustos Hatıraları. İstanbul: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.
• UNESCO World Heritage Centre (2005). Operational guidelines for the implementation of the World Heritage Convention. Paris: UNESCO World Heritage Centre.
• Yılmaz, E. (1995). Şuhut ve Hacı Veli Evi. Beldemiz, 38.