26-31 Ağustos 1922 Tarihleri Arasında 14. Süvari Tümeni’nin Harekâtı

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 100. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, 248 - 266, 28.11.2022

Çağlar Öngel

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1144134

Öz

Anadolu’nun 1919 yılı içerisinde Yunan kuvvetleri tarafından işgal edilmesiyle milli direniş harekatı başlamıştır. Yunan düzenli ordusuna karşı, Anadolu’da düzensiz birliklerle başarı sağlanamayacağı anlaşılınca 2 Ağustos 1920 tarihindeki Afyonkarahisar Kongresi’nde düzenli orduya geçilme kararı alınmıştır. 26 Aralık 1920 tarihinde düzenli orduya geçilmiştir. 14. Süvari Tümeni 1921 yılının mart ayında Merkez Ordusu’nda, tümen karargahı ise Zara bölgesindedir. 14. Süvari Tümen Komutanı Yarbay Mehmet Suphi Beydir. Tümen, 1921 yılının haziran ayında Merkez Komutanlığı’ndan alınarak Batı Cephesi Komutanlığı’na gönderilmiştir. Batı Cephesi Komutanlığı’ndan da alınarak 1921 yılı temmuz ayının ortasında, yeni kurulan ve Albay Fahrettin Bey’in komutanlığı altında bulunan 5. Gruba bağlanmıştır. Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde, Sakarya Meydan Muharebesi’nde aktif olarak faaliyet göstermiş, 3., 54. ve 55. Süvari Alaylarından meydana gelmiştir. 13 Eylül 1921 tarihinde ise 5. Süvari Grubu, 5. Süvari Kolordusu olarak adlandırılmıştır. 14. Süvari Tümeni ise Tuğgeneral Fahrettin Paşa’nın emri altında bulunmuş, 3., 5., 34. ve 54. Süvari Alaylarından teşkilatlanmıştır. 14. Süvari Tümeni, 5. Süvari Kolordusuna bağlı, 4 alayıyla birlikle Büyük Taarruz ve Takip Harekatı’na katılarak Türk İstiklal Harbi Dönemi’nde etkin rol almıştır. Çalışma, arşiv kaynakları, Genelkurmay Yayınları, tetkik eserler, dergi ve tezlerden hazırlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Afyonkarahisar, Büyük Taarruz, süvari, tümen, Mehmet Suphi

Teşekkür

Bu çalışma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalında Prof. Dr. Ahmet Altıntaş’ın danışmanlığında tamamlanan “Türk İstiklal Harbi’nde 5. Süvari Kolordusu” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.

Operation of the 14th Cavalry Division between August 26 and August 31, 1922

Öz

With the occupation of Anatolia by the Greek forces in 1919, the national resistance operation began. When it was understood that there would be no success against the Greek regular army with irregular units in Anatolia, it was decided to switch to the regular army at the Afyonkarahisar Congress on 2 August 1920. On December 26, 1920, the regular army was transferred. The 14th Cavalry Division was in the Central Army in March 1921, and the division headquarters was in the Zara region. The Commander of the 14th Cavalry Division is Lieutenant Colonel Mehmet Suphi. The division was taken from the Central Command in June 1921 and sent to the Western Front Command. From the Western Front Command, It was taken from the Western Front Command, and in the middle of July 1921, it was attached to the 5th Group, which was newly established and under the command of Colonel Fahrettin Bey. It was active in the Kütahya-Eskişehir Battles and the Sakarya Pitched Battle, and consisted of the 3rd, 54th and 55th Cavalry Regiments. On September 13, 1921, the 5th Cavalry Group was named the 5th Cavalry Corps. The 14th Cavalry Division was under the command of Brigadier General Fahrettin Pasha and was organized from the 3rd, 5th, 34th and 54th Cavalry Regiments. The 14th Cavalry Division, attached to the 5th Cavalry Corps, took an active role in the Turkish War of Independence by participating in the Great Offensive and Pursuit Operation with its 4 regiments. The study will be prepared from archive sources, General Staff Publications, research works, journals and theses.

Anahtar Kelimeler

Afyonkarahisar, Great Offensive, cavalry, division, Mehmet Suphi

Kaynakça

• Altay, F. (1949). İstiklal Harbimizde Süvari Kolordusu. İstanbul: İnsel Kitapevi.
• Altay, F. (1970). Görüp Geçirdiklerim 10 Yıl Savaş 1912-1922 ve Sonrası. İstanbul: İnsel Yayınları, Dilek Matbaası.
• Altıntaş, A. (2011). Milli Mücadele’de Afyonkarahisar (1919-1922), Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Valiliği Yayınları.
• Artuç, İ. (2001). Yeniden Doğuş Türk Kurtuluş Savaşı. C. II, İstanbul: Kastaş Yayınları.
• Artuç, İ. (2005). Büyük Taarruz Başkomutan Meydan Muharebesi Sakarya Meydan Muharebesi ile Başlayan Zaferlerimizin Belgesel Öyküsü, 2. Baskı, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, (1994). Yıl:43, Sayı:97, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, (2015). Yıl:64, Sayı:136, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• ATASE Arşivi, İSH, K:1341, D:4ak.
• ATASE Arşivi, İSH, K:1637, D:33.
• ATASE Arşivi, İSH, K:1642, D:72.
• BCA, 30-10-0-0/54., 354., 34-16.
• BCA, 30-10-0-0/54., 354., 34-2.
• Belen, F. (1970). Büyük Türk Zaferi Afyon’dan İzmir’e. İstanbul.
• Belen, F. (1983). Türk Kurtuluş Savaşı Askeri, Siyasi ve Sosyal Yönleriyle. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Başbakanlık Basımevi.
• Engin, T. (2007). Türk Ordusunda Zırhlı Birlikler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Erikan, C. (2001). Komutan Atatürk. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gönçer, S. (1940). Kurtuluş Savaşı’nda Süvari Kolordumuz (Yazılı Vesika ve Hatıralara Göre). Taşpınar Dergisi, C. VIII, S. 84, Afyon. ss. 100-103.
• Görgülü, İ. (1992). Büyük Taarruz. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, (1967). Yıl:16, Sayı:61, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• İncedayı, C. K. (1925). Türk İstiklâl Harbi, Garp Cephesi. İstanbul: Ebuzziya Matbaası.
• Kafesoğlu, İ. (1998). Türk Milli Kültürü. B. 46, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Kaya, F. ve Kaya, A. (2014). Kurtuluş Savaşı’nın İsimsiz Kahramanlarından Tokuşlarlı Haydar Ağa. Taşpınar Yerel ve Kültür Dergisi, S. 13, ss. 24-26.
• Kollu, A. (1992). Büyük Zafer (öncesi ve sonrası ile). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. VIII, S. 24, Ankara.
• Okulu, M. (2009). Fahrettin Altay (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Özgen, A. Milli Mücadele’de Türk Akıncıları, (y.y). Ankara: TİSA Matbaacılık.
• Türk İstiklal Harbi, (1995). Batı Cephesi, Büyük Taarruz’da Takip Harekâtı, (31 Ağustos - 18 Eylül 1922). C. II, Ksm, VI, Kitap 3, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Türk İstiklal Harbi, (1995). İdari Faaliyetler (15 Mayıs 1919 - 2 Kasım 1923). C. VII, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Türk İstiklal Harbi, Batı Cephesi, (1995). Büyük Taarruz (1 - 31 Ağustos 1922). C. II, Ksm. VI, Kitap 2, Genelkurmay Basımevi.
• Türkmen, Z. (2010). Büyük Taarruz Harekâtı. Atatürk ve Büyük Taarruz Kahramanlarına Armağan, Ed: Gürsoy Şahin, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Yaşar, S. (2008). Büyük Taarruz’da Türk Süvarileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. X, S. 2, ss. 244-253.