Aşçılık Alanında Eğitim Alan Öğrencilerin Kariyer Beklentilerinin COVID-19 Etkileri Kapsamında Değişiminin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 799 - 809, 24.06.2023

Mehmet Can , Sercan Benli

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1115834

Öz

Kariyer beklenti düzeyi birçok sosyal, kültürel ve çevresel faktör tarafından şekillenmektedir. Mesleki kariyer beklenti düzeyinin yüksek olabilmesi için; bireyin içinde bulunduğu iş kolu, meslek ve çevresiyle çelişmeyen ihtiyaç, istek ve arzularının karşılanması gerekmektedir. Bu yüzden herhangi bir sektöre yönelik eğitim gören bireyin mesleki kariyer algısına etki eden faktörlerin bilinmesi ve bu çerçevede sahip olunan mesleki motivasyon düzeyinin belirlenmesi sektörel gelişim ve istihdam açısından oldukça önemli bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bakımdan, bireyin çalışmak istediği sektörden hangi beklentiler içerisinde olduğu ve bu beklentilerin hangi yönde olduğu motivasyon ve kariyer hedeflerinin gerçekleşmesi bağlamında önem arz etmektedir. Bu araştırmada, aşçılık eğitimi alan öğrencilerin kariyer beklentilerinin Covid-19 etkileri kapsamında değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde desenlemiştir. Araştırmanın evrenini, 2019-2021 eğitim-öğretim yıllarında Aksaray Üniversitesi Güzelyurt Meslek Yüksekokulu Aşçılık Programında eğitimine devam eden öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Aymankuy ve Aymankuy’un (2013) turizm işletmeciliği ve otelcilik öğrencilerine yönelik yapmış oldukları araştırma anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden yararlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, aşçılık programı öğrencilerinin mesleğine yönelik beklentilerinin yüksek olduğu ancak bu beklentinin pandemi öncesine göre daha düşük olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğrenciler, beklenti, aşçılık eğitimi, kariyer beklentisi, COVID-19

An Investigation of the Change of Career Expectations of Students in Cookery Education in the Scope of the Effects of COVID-19

Öz

Career expectation level is shaped by many social, cultural and environmental factors. In order to the professional career expectation level to be high that is necessary to meet the needs, wishes, and desires of the individual that do not conflict with the business line, profession, and environment of the individual. For this reason, knowing the factors affecting the professional career perception of the individual who is educated in any sector and determining the level of professional motivation within this framework emerges as a very important requirement in terms of sectoral development and employment. In this respect, what expectations the individual has from the sector s/he wants to work in and the direction of these expectations are important in the context of motivation and career goals. In this research, it is aimed to examine the change in the career expectations of students who receive cookery education within the scope of the effects of COVID-19. The research was designed in the screening model. The universe of the research consists of students who continue their education in Aksaray University Güzelyurt Vocational School Cookery Program in the between 2019-2021 academic years. As a data collection tool in the research, Aymankuy and Aymankuy's (2013) research questionnaire for tourism and hotel management students was used. The data were analysed through frequency analysis and Wilcoxon Signed Ranks tests. According to the findings, it has been seen that the expectations of the cookery program students for their profession are high, but this expectation was lower than before the pandemic.

Anahtar Kelimeler

Students, expectation, cookery education, career expectation, COVID-19

Kaynakça

• Acat, M. B. & Köşgeroğlu, N. (2006). Güdülenme Kaynakları ve Sorunları Ölçeği, Anatolian Journal of Psychiatry, (7), 204-210.
• Akman, Y. (1992). Hacettepe Üniversitesi eğitim fakültesi öğrencilerinin meslek, evlilik ve geleceğe yönelik beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 125-129.
• Aksu, M., & Bucak, T. (2012). Mesleki turizm eğitimi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 7-18.
• Aksu, M., Korkmaz, H. & Sünnetçioğlu, S. (2016). Yiyecek ve İçecek İşletmelerindeki Hizmet Kalitesinin Müşteri Memnuniyeti Üzerinde Etkisi: Bozcaada’da Dineserv Modeliyle Bir Araştırma, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(35),1-18.
• Akyol, C. (2020). Turizm eğitimi alan öğrencilerin Covid-19 salgınına yönelik görüşleri. Journal of Gastronomy Hospitality and Travel, 3(1), 112-121.
• Arman, A. & Şahin, T. (2013). Anadolu otelcilik ve turizm meslek lisesi öğrencilerinin stajlarında işletmelerden beklentileri: Mengen Aşçılar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 13-24.
• Aymankuy, Y. & Aymankuy, Ş. (2013). Turizm İşletmeciliği Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm Sektöründeki İstihdamla İlgili Görüşleri ve Sektördeki Kariyer Beklentileri; Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Örneği, Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-21.
• Bilgin, Z., Arslan Özkan, H., & Baş, M. (2016). Ebelik öğrencilerinde güdülenme düzeyinin klinik uygulama beklentisine etkisi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 38-53.
• Can, M., & Çiftçi, B. (2019). Gastronomi ve mutfak sanatları bölümü ile aşçılık programı öğrencilerinin mesleki eğitim algısının öğrenme motivasyonu üzerine etkisi: ulusal aşçılık kampı Mengen örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2701-2717.
• Can, Ü., & Çolakoğlu, Ü. (2021). Mutfak şeflerinin perspektifinden pandemi süreci ve etkileri. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(1), 45-57.
• Deniz, S. (2001). Bireyin Meslek Seçimini Etkileyen Kaynaklar: Yeni Teknolojilerden İnternet, Muğla Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 1-9.
• Erden, M. (1989). H.Ü. Eğitim fakültesi eğitim bilimleri bölümü öğrencilerinin meslekleri ile ilgili beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (4), 93-107.
• Eren, E. (2010). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. (12. Baskı) İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Ferrinho, P., Sidat, M., Fresta, M. J., Rodrigues, A., Fronteira, I., da Silva, F., ... ve Dussault, G. (2011). The training and professional expectations of medical students in Angola, Guinea-Bissau and Mozambique. Human resources for health, 9(1), 1-5.
• Gössling, S., Scott, D., & Hall, C. M. (2021). Pandemics, tourism and global change: A rapid assessment of Covıd-19. Journal of Sustainable Tourism, 29(1), 1–20.
• Hair, J. F. J., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis seventh edition. United States of America: Pearson Education Limited.
• Howcroft, D. (2017). Graduates’ vocational skills for the management accountancy profession: Exploring the accounting education expectation-performance gap. Accounting Education, 26(5-6), 459-481.
• Koç, H. ve Topaloğlu, M. (2012). İşletmeler İçin Yönetim Bilimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özaltın Türker, G. (2020). Covid-19 salgını turizm sektörünü nasıl etkiler? Turizm akademisyenleri perspektifinden bir değerlendirme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 207-224.
• Ryan, R. M. & Stiller, J. (1991). The social contexts of internalization: Parent and teacher influences on autonomy, motivation and learning. In P.R. Pintrich & M.L. Maehr (Eds.), Advances in motivation and achievement: Vol. 7. Goals and self-regulatory processes (pp. 115-149). Greenwich, CT: JAI Press.
• Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye ekonomisinde COVID-19’un sektörel etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 169-185.
• Tuncer, M. (2011). Yükseköğretim gençliğinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(2), 935-948.
• Üst Can, Ç. & Solmaz, C. (2021). Aşçılık programı öğrencilerinin mesleklerine yönelik metafor algıları ve mutfak departmanında kariyere yönelik düşünceleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 810-834.
• Verma, J. P. (2012). Data analysis in management with SPSS software. Springer Science & Business Media.
• Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F. & Sertelin, Ç. (2005). Gunumuz Gençliğinin Gelecek Beklentileri. HAYEF Journal of Education, 2(2), 93-103.
• Zengin, Y. , Topçuoğlu, E. & Kayğın, E. (2020). Covid-19 salgınının aşçıların çalışma hayatına etkisi: Kars ili örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 11(1) , 1-17.
• Zeynel, E. & Çarıkçı, İ. H. (2017). Akademisyenlerin Mesleki motivasyon algı düzeyini ölçmeye yönelik bir mesleki motivasyon ölçeğinin tasarımı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 125-148.