Assessment of the Performance of Insurance Companies through the CRITIC-MAIRCA Model: A Research on the Turkish Insurance Sector

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 4, 1438 - 1455, 25.12.2023

Burhan Erdoğan

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1076571

Öz

The aim of this study is to measure, compare and evaluate the financial performance of insurance companies operating in non-life branches with an integrated model consisting of CRITIC and MAIRCA methods during the COVID-19 epidemic. In order to analyze the financial performance of insurance companies within the scope of the study, 10 financial ratios were selected based on the previous literature. The CRITIC method was used to calculate the importance weights of the performance criteria within the framework of the proposed model. Then, the criteria weights determined using the CRITIC method were used as inputs in the MAIRCA model, and the financial performance of the non-life insurance company was compared. CRITIC results show that the most important performance indicator during the COVID-19 pandemic period is the ratio of current assets to short-term debt. Considering the MAIRCA ranking results, it has been determined that the financial performance rankings of non-life insurance companies differ by periods. The results of the study reveal that large-scale non-life insurance companies have failed to manage the negative impact of the COVID-19 epidemic.

Anahtar Kelimeler

Insurance sector, non-life insurance companies, CRITIC, MAIRCA, MCDM

Sigorta Şirketlerinin Performansının CRITIC-MAIRCA Modeliyle Değerlendirilmesi: Türk Sigortacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma

Öz

Çalışmada amaç COVID-19 salgını döneminde CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinden oluşan bütünleşik bir model ile hayat dışı branşlarda faaliyette bulunan sigorta şirketlerinin finansal performansını ölçmek, karşılaştırmak ve değerlendirmektir. Çalışma kapsamında sigorta şirketlerinin finansal performansını analiz etmek amacıyla önceki literatüre dayalı olarak 10 adet finansal oran seçilmiştir. Önerilen model çerçevesinde performans kriterlerinin önem ağırlıklarının hesaplanmasında CRITIC yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra, CRITIC yöntemi kullanılarak belirlenen kriter ağırlıkları MAIRCA modelinde girdi olarak kullanılarak hayat dışı sigorta şirketinin finansal performansı karşılaştırılmıştır. CRITIC sonuçları COVID-19 pandemi döneminde en önemli performans göstergesinin cari aktiflerin kısa vadeli borçlara oranı olduğunu göstermektedir. MAIRCA sıralama sonuçları dikkate alındığında, hayat dışı sigorta sektörü şirketlerinin finansal performans sıralamasının dönemler itibariyle farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları büyük ölçekli hayat dışı sigorta şirketlerinin COVID-19 salgınının yarattığı olumsuz etkileri yönetebilmek açısından başarısız olduklarını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sigorta sektörü, hayat dışı sigorta şirketleri, CRITIC, MAIRCA, ÇKKV

Kaynakça

• Akbulut, O. Y. (2019). CRITIC ve EDAS Yöntemleri İle İş Bankası'nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 249-263.
• Akbulut, O. Y. (2020). Finansal Performans İle Pay Senedi Getirisi Arasındaki İlişkinin Bütünleşik CRITIC ve MABAC ÇKKV Teknikleriyle Ölçülmesi: Borsa İstanbul Çimento Sektörü Firmaları Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 471-488.
• Akçakanat, Ö. (2021). Dört Büyük Bağımsız Denetim Firmasının MAIRCA Yöntemi İle Karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(64), 123-146.
• Aksoy, E. (2021). An Analysis on Turkey's Merger and Acquisition Activities: MAIRCA Method. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 1-11.
• Altan, İ. M. & Yıldırım, M. (2019). Sigorta Sektörünün Hayat Dışı Branşının Finansal ve Teknik Performanslarının Analizi. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(7), 36-46.
• Amiri, M. & Imani, R. (2019). Ranking the Branches of Insurance Using Confirmatory Factor Analysis and MCDM Methods (A Case Study of Parsian Insurance Company). Journal of Decision Engineering, 2(8), 7-32.
• Apan, M. & Öztel, A. (2020). Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarının CRITIC-PROMETHEE Bütünleşik Karar Verme Yöntemi ile Finansal Performans Değerlendirmesi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 63, 54-73.
• Arslan, H. M. (2021). CRITIC-GRİ İlişkisel Analiz Hibrit Yöntemi İle Deprem Konteynerlerinin Optimum Yerleştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 536-552.
• Ayçin, E., (2020). Personel Seçim Sürecinde CRITIC ve MAIRCA Yöntemlerinin Kullanılması, İşletme, 1(1), 1-12.
• Aydın, Y. (2019). Türkiye'de Hayat\Emeklilik Sigorta Sektörünün Finansal Performans Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 107-118.
• Aydın, Y. (2020). Bütünleşik CRITIC ve MAIRCA Yöntemleri İle Kamu Sermayeli Bankalarının Performans Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 829-841.
• Aydın, Y. (2021). Bütünleşik Bir ÇKKV Modeli İle Sigorta Şirketlerinin Piyasa Performansının Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 32, 53-66.
• Bakır, S. & Çakır, S. (2021). Seçilmiş Ülkelerin Yenilik Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Ölçümü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(4), 971-992.
• Bayram, E. (2021). Türkiye’deki Katılım Bankalarının CRITIC Temelli EDAS Yöntemiyle Performans Değerlendirmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24), 55-72.
• Can, G. F. & Kargı, Ş. (2019). Sektörlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Risk Seviyelerinin CRITIC-EDAS Entegrasyonu İle Değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği, 30(1), 15-31.
• Caporale, G. M., Cerrato, M., & Zhang, X. (2017). Analysing The Determinants Of Insolvency Risk For General Insurance Firms In The UK. Journal of Banking & Finance, 84, 107-122.
• Çakır, S. (2016). Türk Sigortacılık Sektöründe Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri (ÇKKV) ile Performans Ölçümü: BİST Uygulaması. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 127-147.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
• Dinler, S. (2021). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Gri İlişkisel Analizi İle Performansının Değerlendirilmesi. Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 200-212.
• Doğu, A. (2021). Borsa İstanbul’da Yeralan Sigorta Şirketlerinin Finansal Performanslarının Topsis ve Vikor Yöntemlerine Göre İstatistiksel Olarak Belirlenmesi. International Social Sciences Studies Journal, 7(77), 493-508.
• Dwivedi, R., Prasad, K., Mandal, N., Singh, S., Vardhan, M., & Pamucar, D. (2021). Performance Evaluation Of An Insurance Company Using An Integrated Balanced Scorecard (BSC) and Best-Worst Method (BWM). Decision Making: Applications in Management and Engineering, 4(1), 33-50.
• Ecer, F. (2021). Sürdürülebilir Tedarikçi Seçimi: Fucom Sübjektif Ağırlıklandırma Yöntemi Temelli MAIRCA Yaklaşımı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 26-48.
• Ecer, F. (2022). An Extended MAIRCA Method Using Intuitionistic Fuzzy Sets For Coronavirus Vaccine Selection In The Age of COVID-19. Neural Computing & Applications, 1–21.
• Erdoğan, M. (2022). Assessing Farmers' Perception to Agriculture 4.0 Technologies: A New Interval-Valued Spherical Fuzzy Sets Based Approach. Int J Intell Syst. 37:1751-1801.
• Feizabadi Farahani, N., Dehghan Dehnavi, M. A., Hassas Yeganeh, Y., & Amiri, M. (2019). Ranking Variables Affecting Efficiency of Insurance Companiesby Using Fuzzy ANP. Empirical Studies in Financial Accounting, 16(63), 53-81.
• Fidan, H. (2021). CRITIC ve MAIRCA Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Uluslararası Hedef Pazar Seçimi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23(41), 291-309.
• Gao, R., Nam, H. O., Ko, W. I. And Jang, H. (2017). National Optionsfor A Sustainable Nuclear Energy System: MCDM Evaluation Using An Improved Integrated Weighting Approach. Energies, 10(12), 1-24.
• Gençtürk, M. , Senal, S. & Aksoy, E. (2021). COVID-19 Pandemisinin Katılım Bankaları Üzerine Etkilerinin Bütünleşik CRITIC-MARCOS Yöntemi İle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 139-160.
• Gharizadeh Beiragh, R., Alizadeh, R., Shafiei Kaleibari, S., Cavallaro, F., Zolfani, S., Bausys, R., & Mardani, A. (2020). An integrated Multi-Criteria Decision Making Model for Sustainability Performance Assessment for Insurance Companies. Sustainability, 12(3), 789.
• Gigović, L., Pamučar, D., Bajić, Z. & Milićević, M., (2016), The Combination of Expert Judgment and GIS-MAIRCA Analysis for the Selection of Sites for Ammunition Depots, Sustainability, 8(4), 372, 1-30.
• Kehribar, Ö., Karademir, F., & Evci, S. (2021). İşletmelerin COVID-19 Pandemisi Sürecindeki Finansal Performanslarının Entropi ve MAIRCA Yöntemleri İle Değerlendirilmesi: BIST Gıda, İçecek Endeksi Örneği, BMIJ, 9(1), 200-214.
• Khamoie, F., Aktij, M. S. T., Moazeni, B., & Sehhat, S. (2018). An Application of DEA-MCDM Compilation Model for Evaluating Relative Efficiency and Ranking of Iranian Insurance Companies. Iranian Journal of Insurance Research, 33(2), 1-22.
• Köse, A. & Dikme, B. (2021). Türk Sigorta Sektöründe Hayat Dışı Branşlarda Faaliyet Gösteren Şirketlerin Performanslarının Değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24),171-188.
• Kramarić, T. P., Miletić, M., & Blaževski, R. K. (2019). Financial Stability of Insurance Companies In Selected CEE Countries. Business Systems Research: International Journal of the Society for Advancing Innovation and Research in Economy, 10(2), 163-178.
• Lee, C. C.,Huang, W. L., & Yin, C. H. (2013). The Dynamic Interactions Among The Stock, Bond And Insurance Markets. The North American Journal of Economics and Finance, 26, 28-52.
• Meral, H. (2021). Covid-19 Türk Sigorta Sektörünü Nasıl Etkiledi?. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 443-458.
• Olayungbo, D. O. (2015). Insurance and Economic Growth Nexus in Nigeria: Asymmetric Non‐Linear Relationship Under Heterogeneous Agents. African Development Review, 27(3), 248-261.
• Orhan, M., & Aytekin, M. (2020). Comparing The R&D Performance Of Turkey And Last Members Countries Of EU Using CRITIC Weighted MAUT and SAW Methods. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 754-778.
• Ömürbek, N., & Özcan, A. (2016). BİST’de İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin MULTIMOORA Yöntemiyle Performans Ölçümü, Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi,1(2), 64-75.
• Özçil, A. (2021). Plithogenic Birleştirme Operatörü ve Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Dergi Seçimi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 8(1), 1-20.
• Özdemir, O. & Kılıçarslan, Ş. (2021). Entropi Temelli Gri İlişkisel Analiz Tekniği ile Hayat ve Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(4), 413-434.
• Pala, O. (2021). BIST Turizm Endeksinde Yer Alan Firmaların CILOS ve MAIRCA Tabanlı Finansal Performans Analizi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 163-185.
• Pamucar, D., Torkayesh, A. E., & Biswas S. (2022). Supplier Selection In Healthcare Supply Chain Management During The COVID-19 Pandemic: A Novel Fuzzy Rough Decision-Making Approach. Ann Oper Res. Jan 12:1-43.
• Pamucar, D., Vasin, L. & Lukovac, V., (2014), Selection of Railway Level Crossings for Investing in Security Equipment Using Hybrid DEMATEL-MARIC Model, in XVI International Scientific-expert Conference on Railways, Railcon, Niš, Serbia, 89-92.
• Peng, X., Zhang, X., & Luo, Z. (2020). Pythagorean Fuzzy MCDM Method Based on CoCoSo and CRITIC with Score Function for 5G Industry Evaluation. Artificial Intelligence Review, 53(5): 3813-3847.
• Satıcı, S. (2021). Ülkelerin İnovasyon Performansının CRITIC Temelli WASPAS Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16 (2), 91-104.
• Sekar K.R., Sarika M., Jerome, M. M. F., Venkataraman, V., & Thaventhiran, C. (2021) An Enhanced Fuzzy TOPSIS in Soft Computing for the Best Selection of Health Insurance. In: Gunjan V.K., Suganthan P.N., Haase J., Kumar A. (eds) Cybernetics, Cognition and Machine Learning Applications. Algorithms for Intelligent Systems. 361-369.
• Suvvari, A., & Goyari, P. (2019). Financial Performance Assessment Using Grey Relational Analysis (GRA): An Application to Life Insurance Companies in India. Grey Systems: Theory and Application. 9(4), 502-516.
• Vadlamannati, K. C. (2008). Do Insurance Sector Growth And Reforms Affect Economic Development? Empirical Evidence From India. Margin: The Journal of Applied Economic Research, 2(1), 43-86.
• Vujičić, M. D., Papić, M. Z., & Blagojević, M. D. (2017). Comparative Analysis of Objective Techniques For Criteria Weighing in Two MCDM Methods on Example of an Air Conditioner Selection. Tehnika, 72(3), 422-429.
• Yalçın, N. & Karakaş, E. (2019). Kurumsal Sürdürülebilirlik Performans Analizinde CRITIC-EDAS Yaklaşımı. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34(4), 147-162.
• Yazgan, A. E. & Agamyradova, H. (2021). SWARA ve MAIRCA Yöntemleri İle Bankacılık Sektöründe Personel Seçimi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 16(2), 281-290.
• Yıldırım, M. & Altan, İ. M. (2019). Sigorta Sektörünün Finansal Performansının Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemiyle Analizi ve Değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 345-358.
• Zafar, S., Alamgir, Z., & Rehman, M. H. (2021). An Effective Blockchain Evaluation System Based on Entropy-CRITIC Weight Method and MCDM Techniques. Peer-to-Peer Networking and Applications, 14, 3110–3123.