Awareness of Health Tourism: A Study on Healthcare Professionals in Malatya Province

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 4, 1611 - 1632, 25.12.2023

Münevver Şahin , Mustafa Yılmaz , Kurtuluş Karamustafa

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1166591

Öz

The main purpose of this research is to determine the awareness levels of health professionals about health tourism and to what extent the awareness of health tourism differs according to their demographic variables. In line with this purpose, data were obtained with a questionnaire from 350 healthcare professionals working in a public hospital operating in Malatya in May 2022 by convenience sampling method. As a result of the statistical analyzes, it has been determined that the health tourism awareness of healthcare professionals is at a moderate level (3.40/5.00). In addition, it was determined that the health tourism awareness of healthcare professionals differed statistically significant according to the variables of gender, age, education level, years spent in the profession, unit of work and income level. It has been concluded that the awareness of male healthcare professionals and high school graduates is high, the professionals between the ages of 39-45 are more aware of the problems of health tourism, the awareness of the healthcare professionals working in the hospital management is high, and the professionals who have been working for a maximum of five years are more conscious about health tourism than the others. According to the results of the study, suggestions were made to the health institution managers and future studies.

Anahtar Kelimeler

Health tourism, healthcare professionals, health sector, awareness, destination

Sağlık Turizmi Farkındalığı: Malatya İlinde Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu araştırmanın temel amacı sağlık çalışanlarının sağlık turizmi konusunda farkındalık düzeylerini ve sağlık turizmi farkındalığının demografik değişkenlere göre ne derece farklılaştığını belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, kolayda örnekleme yöntemiyle Mayıs 2022'de Malatya ilinde faaliyet gösteren bir kamu hastanesinde görev yapan 350 sağlık çalışanından anket uygulaması ile veri elde edilmiştir. Yapılan istatistiki analizler sonucunda sağlık çalışanlarının genel anlamda sağlık turizmi farkındalığının orta düzeyde olduğu (3,40/5,00) tespit edilmiştir. Ek olarak, sağlık çalışanlarının sağlık turizmi farkındalığının incelenen cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, meslekteki geçirilen yıl, çalışılan birim ve gelir düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Erkek çalışanların ve lise mezunlarının farkındalığının yüksek olduğu, 39-45 yaş aralığındaki çalışanların sağlık turizminin sorunları hakkında daha bilinçli olduğu, hastane yönetiminde çalışan personelin farkındalığının yüksek olduğu ve en fazla beş yıldır görev yapmakta olan çalışanların diğerlerine göre sağlık turizmi konusunda daha bilinçli oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre sağlık kurumu yöneticilerine ve gelecek çalışmalara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık turizmi, sağlık çalışanları, sağlık sektörü, farkındalık, destinasyon

Kaynakça

• Aba, G., Gümüş, R. ve Çakır, Y. (2019). Sağlık çalışanlarının medikal turizme yönelik algılarının incelenmesi: Özel hastane örneği. Journal of Management and Economics Research, 17(3), 93-105. doi:10.11611/yead.560169
• Acar, N. ve Turan, A. (2016). Sağlık çalışanlarının sağlık turizmi farkındalığı üzerine bir araştırma: Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi çalışanları örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 17-36.
• Akgündüz, Y. ve Karamustafa, K. (2021). Turizimin geleceği ve yeni eğilimler. A. Çakıcı (Ed.), Genel turizm içinde (ss. 327-343). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aladağ Bayrak, Ö. ve Gönenç Güler, E. (2022). Bütüncül tamamlayıcı ve alternatif tıbbın (BTAT) sağlık turizmi ile bütünleştirilmesinde sağlık hizmeti yöneticilerinin BTAT bilgi düzeyleri ve tutumları: Trakya Bölgesi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 522-532.
• Artar, Y. ve Karabacakoğlu, Ç. (2003, Aralık). Engelsiz turizm raporu. http://www.devturkiye.org/Projeler/Engelsiz-Tatil-Koyu/Engelsiz-Turizm-Raporu/ (Erişim tarihi: 02.05.2022).
• Aydın, O. (2012). Türkiye'de alternatif bir turizm; Sağlık turizmi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(2), 91-96.
• Azman, I. ve Chan, K. (2010). Health and spa tourism business: Tourists’ profiles and motivational factors. Proceedings of the Travel and Tourism Research Association Europe 2010 Annual Conference (Health, Wellness and Tourism: healthy tourists, healthy business), Budapeşte, Macaristan.
• Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü [UNWTO]. (2013). Recommendations on accesible tourism. Madrid: Dünya Turizm Örgütü.
• Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü [UNWTO]. (2021). International tourism highlights, 2020 edition. Madrid: Dünya Turizm Örgütü. doi:10.18111/9789284422456
• Boekstein, M. (2014). Tourism, health and the changing role of thermal springs- should South Africa reposition its thermal spring tourism product?. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 3(2), 1-9.
• Boekstein, M. ve Spencer, J. (2013). International trends in health tourism: Implications for thermal spring tourism in the Western Cape Province of South Africa: Tourism and hospitality. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 19(2), 287-298.
• Bulut, B. (2021). Türkiye'de sağlık çalışanlarının sağlık turizmi kapsamında hasta iletişim algıları ile sağlık hizmeti kalite algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Antalya.
• Canver, Ş. S. (2015). Kamu ve özel hastane çalışanlarının sağlık turizmine ilişkin algılarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Cook, P. (2008). What is health and medical tourism?. The annual conference of the Australian Sociological Association, The Australian Sociological Association, Melbourne.
• Çelik Kızıldağ, G. (2018). Hekim dışı sağlık personeli ve sağlık yöneticilerinin medikal sağlık turizmi konusunda farkındalıklarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ufuk Üniversitesi, Ankara.
• Çiftçi, G. (2021). Hastanelerde bulunan sağlık turizmi birim çalışanlarının profillerini ve mesleki zorluk algılarını belirlemeye yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Antalya.
• Dağlı, M. (2021). Tıp fakültesi ve turizm fakültesi öğrencilerinin sağlık turizmi hakkındaki farkındalık düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Antalya.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1963). Birinci beş yıllık kalkınma planı (1963-1967). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Birinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1963-1967.pdf (Erişim tarihi: 05.05.2022).
• Dökme, S. (2016). Sağlık turizmi açısından Adana İli'nin incelenmesi ve sağlık çalışanlarının medikal turizm faaliyetlerine bakış açısı: Bir hastane örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Dünya Sağlık Örgütü [WHO]. (1946). Constitution of the World Health Organization. New York: Dünya Sağlık Örgütü. https://treaties.un.org/doc/Treaties/1948/04/19480407%2010-51%20PM/Ch_IX_01p.pdf (Erişim tarihi: 12.10.2022).
• Erdoğan, M. (2018). Kamu sağlık politikalarında yeni bir açılım sağlık turizmi: SDÜ hastanelerinde çalışan hekimlerin sağlık turizmi farkındalığı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Eriş, H. ve Barut, S. (2020). Sağlık turizmi. H. Eriş (Ed.), Sağlık turizmi içinde (ss. 45-63). Ankara: İksad Yayınları.
• Eriş, H. ve Kemer, E. (2020). Medical tourism awareness of health workers. Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology, 14(4), 7884-7889.
• Eryılmaz, B. (2010). Turizmde engelli pazarının değerlendirilmesi ve Bodrum örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• ESPA. (t.y.). EuropeSpa. https://europespa.eu/medical-spa-wellness/medical-spa/ (Erişim Tarihi: 02.05.2022).
• European Commission (2021). The 2021 Ageing report economic and budgetary projections for the EU member states (2019-2070). Luxembourg: European Union. doi:10.2765/84455
• Gaines, J. ve Lee, C. (2019). Medical tourism. J. S. Keystone, P. E. Kozarsky, B. A. Connor, H. D. Nothdurft, M. Mendelson ve K. Leder (Eds.), Travel medicine, Fourth Edition, içinde (ss. 371-375). New York: Elsevier. doi:10.1016/B978-0-323-54696-6.00039-2
• García-Altés, A. (2005). The development of health tourism services. Annals of Tourism Research, 32(1), 262-266. doi:10.1016/j.annals.2004.05.007
• Goodrich, J. (1993). Socialist Cuba: A study of health tourism. Journal of Travel Research, 32(1), 36-41. doi:10.1177/004728759303200106
• Goodrich, J. (1994). Health tourism. Journal of International Consumer Marketing, 6(3-4), 227-238. doi:10.1300/j046v06n03_12
• Gökmen, B., Şapçılar, M. C. ve Büyükşalvarcı, A. (2020). Turizm fakültesi akademisyenlerinin sağlık turizmine yönelik farkındalığının değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1180-1198.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. 5. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hall, M. (2003). Spa and health tourism. S. Hudson (Ed.), Sport and adventure tourism içinde (ss. 273-292). New York: The Haworth Hospitality Press.
• Kantar, G. ve Işık, E. (2014). Türkiye’de sağlık turizmi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 1(1), 15-20.
• Medical Tourism Association (2020). Medical tourism index 2020-2021 overall ranking. Global Healthcare Resources & International Healthcare Resource Center.
• Medical Tourism Association (2022a). Frequently ask questions. https://www.medicaltourism.com/frequently-asked# (Erişim tarihi: 16.06.2022).
• Medical Tourism Association (2022b). Medical Tourism Index 2020-2021. https://www.medicaltourism.com/mti/home (Erişim tarihi: 16.06.2022).
• Mueller, H. ve Kaufmann, E. (2001). Wellness tourism: Market analysis of a special health tourism segment and implications for the hotel industry. Journal of Vacation Marketing, 7(1), 5-17. doi:10.1177/135676670100700101
• Ökem, Z. ve Çelik, H. (2019). Türkiye hizmet ihracatında yeni hedefler: Fırsatlar, politika ve strateji 2020-2023 yol haritası önerisi. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Özkan, O. (2020). Dünya'da sağlık turizminin gelişimi ve öncü ülkeler. H. Eriş (Ed.), Sağlık turizmi içinde (ss.431-484). Ankara: İksad Yayınları.
• Pollock, A. ve Williams, P. (2000). Health tourism trends: Closing the gap. W. Gartner ve D. Lime (Eds.), Trends in outdoor recreation, leisure and tourism (ss. 165-173). Oxfordshire: CABI Publishing.
• Reed, C. (2008). Medical tourism. Medical Clinics of North America, 92(6), 1433-1446. doi: 10.1016/j.mcna.2008.08.001
• Runnels, V. ve Carrera, P. (2012). Why do patients engage in medical tourism? Maturitas, 73(4), 300-304.
• Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (t.y.). Sağlık turizminde Türkiye vizyonu. SATURK Yayını. https://shgmturizmdb.saglik.gov.tr/Eklenti/10947/0/05pdf.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2022).
• Sağlık Turizmi Dairesi Başkanlığı (t.y.a). Türkiye'nin sağlık turizmindeki önemi. Saturk Yayını. https://shgmturizmdb.saglik.gov.tr/Eklenti/10948/0/06pdf.pdf (Erişim tarihi: 02.06.2022).
• Sağlık Turizmi Dairesi Başkanlığı (t.y.b). Sağlık turizmi nedir. Saturk Yayını. https://shgmturizmdb.saglik.gov.tr/Eklenti/10944/0/02pdf.pdf (Erişim tarihi: 02.06.2022).
• Sağlık Turizmi Dairesi Başkanlığı (t.y.c). Türkiye'de termal sağlık turizmi. https://shgmturizmdb.saglik.gov.tr/Eklenti/10949/0/07pdf.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2022).
• Sağlık Turizmi Dairesi Başkanlığı (t.y.d). Sağlık turizminin tarihçesi. SATURK Yayını. https://shgmturizmdb.saglik.gov.tr/Eklenti/10943/0/01pdf.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2022).
• Smith, M. ve Kelly, C. (2006). Wellness tourism. Tourism Recreation Research, 31(1), 1-4. doi: 10.1080/02508281.2006.11081241
• Şahin, G. G. ve Tuzlukaya, Ş. (2017). Turizm türleri ve turizm politikaları, dünyada ve Türkiye'de sağlık turizmi. D. Tengilimoğlu (Ed.), Sağlık turizmi, 2. Baskı içinde (ss. 47-70).Ankara: Siyasal Kitabevi.
• T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023). Ankara: Strateji ve Bütçe Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf (Erişim tarihi: 23.05.2022).
• T.C. Kültür ve Turizm Ba kanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü (2007). Termal turizm master planı (2007-2023). Ankara: TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü. https://yigm.ktb.gov.tr/Eklenti/21666,ttmp.pdf?0 (Erişim tarihi: 15.06.2022).
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Sixth Edition. Harlow: Pearson Education Limited.
• Tureac, C. ve Anca, T. (2010). Types and forms of tourism. Acta Universitatis Danubius Economica, 4(1), 92-103.
• TÜİK. (2002). Türkiye İstatistik Kurumu istatistik veri portalı. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=engelli (Erişim tarihi: 02.06.2022).
• TÜİK. (2022). Turizm istatistikleri, IV.Çeyrek: Ekim-Aralık ve yıllık, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2021-45785 (Erişim tarihi: 30.05.2022).
• Türkiye Sağlık Turizmi Derneği. (t.y.). Sağlık turizmi - Genel bilgi. http://www.saglikturizmi.org.tr/tr/saglik-turizmi/genel-bilgi (Erişim tarihi: 09.05.2022).
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği [TÜRSAB]. (2014). TÜRSAB sağlık turizmi raporu. https://www.tursab.org.tr/dosya/12186/saglikturizmiraporu_12186_5485299.pdf (Erişim tarihi: 30.05.2022).
• Uluslararası Sağlık Hizmetleri A. Ş. [USHAŞ]. (2022). Sağlık turizmi verileri. https://www.ushas.com.tr/saglik-turizmi-verileri/ (Erişim tarihi: 04.10.2022).
• Uslu, E. (2020). Termal turizm ve spa wellness turizmi. H. Eriş (Ed.), Sağlık turizmi içinde (ss. 89-128). Ankara: İksad Yayınları.
• Uysal, Ş. (2020). Engelli turizmi. H. Eriş (Ed.), Sağlık turizmi içinde (ss. 149-187). Ankara: İksad Yayınları.
• Yıldız, Z., Yıldız, S. ve Karaçayır, E. (2017). Dünyada ve Türkiye’de engelli turizmi pazarının değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 61-80.
• Yücel, C. (2003). Spa turizminde büyük olanaklar. TÜRSAB Ar-Ge Departmanı. http://tursab.org.tr/dosya/1019/03eyspa_1019_1740531.pdf (Erişim tarihi: 03.06.2022).