Evcil Hayvan Sahibi Olmanın Çocukların Psikolojik İyi Oluşları Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 3, 966 - 982, 27.09.2024

Özlem Gözün Kahraman , Ayşe Korkut , Esra Özçetin

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1137245

Öz

Bu araştırma evcil hayvan sahibi olmanın çocukların psikolojik iyi oluşları üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Alanyazın tarandığında yurtiçinde evcil hayvan sahibi olmanın çocukların psikolojik iyi oluşları üzerindeki etkisini inceleyen bir araştırmaya rastlanmadığından bu çalışma ile literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 9-12 yaş grubu çocuklar oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve çocukların psikolojik iyi oluşlarını ölçmek için “Stirling Çocuklar için Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularında, evcil hayvana sahip olan çocukların psikolojik iyi oluş puanları ve evcil hayvana sahip olmayan çocukların psikolojik iyi oluş puanları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Evcil hayvana sahip olan çocukların psikolojik iyi oluş puanları anlamlı düzeyde daha yüksektir. Evcil hayvana sahip olan çocukların, evcil hayvana sahip olma süresine göre psikolojik iyi oluş puanlarında anlamlı düzeyde farklılık bulunamamıştır. Çocukların psikolojik iyi oluş puanlarının, cinsiyete, kardeş durumuna, doğum sırasına, anne-baba öğrenim durumuna, algılanan gelir durumuna ve anne çalışma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Bu sonuç doğrultusunda, özellikle pandemi sonrası çocuklarımızın hayatında daha da önemli bir yere sahip olan evcil hayvanların, çocukların psikolojik iyi oluştaki bu olumlu etkisinin, çocuklardaki duygu ve davranış sorunlarını önlemede de önemli olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik iyi oluş, evcil hayvan, çocuk

The Effect of Having a Pet on Children's Psychological Well-Being

Öz

This research was conducted to examine the effect of having a pet on the psychological well-being of children. Since there was no study examining the effect of having a pet domestically on the psychological well-being of children when the literature was scanned, it was aimed to contribute to the literature with this study. The sample of the study was made up of children aged 9-12 years. The personal information form was used as data collection tool in the study and “Stirling Emotional and Psychological Well-Being Scale for Children” was used to measure children’s psychologicalwell-being. In the findings of the study, the difference between the psychological well-being scores of children who have pets and the psychological well-being scores of children who do not have pets was found to be significant Children who have pets have significantly higher psychological well-being scores. There was no significant difference in the psychological well-being scores of the children who own a pet, according to the duration of having a pet. It was found that the psychological well-being scores of children did not differ significantly according to gender, sibling status, birth order, parental education level, perceived income status and maternal employment status. In line with this result, it is thought that this positive effect of pets, which have an even more important place in the lives of our children especially after the pandemic, on the psychological well-being of children will also be important in preventing emotion and behavior problems in children.

Anahtar Kelimeler

Psychological well-being, pet, child

Kaynakça

• Abed, N.,Pakdaman, S., Heidari, M., & Tahmassian, K. (2016). Developingpsychologicalwell-Beingscaleforpreschoolchildren. Global Journal of Healthscience, 8(11), 104-111.
• Amerijckx, G., & Humblet, P. C. (2014). Child Well‐Being: What Does it Mean?. Children & Society, 28(5), 404-415.
• Atan, A., & Buluş, M. (2021). Çocuklarda Psikolojik İyi Oluş: Bir Model Önerisi ve Ölçek Geliştirme Çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 54(54), 100-132.
• Alyüz, Z., & Güngör Aytar, F.A, (2017). Evde Hayvan Besleyen ve Beslemeyen 10-12 Yaş Çocukların Empatik Eğilim, Ahlaki Yargı ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 1 St. İnternationalSymposium On SocialSciencesandEducationalResearch. (İscer, 2017).
• Axford, N. (2009). Child Well‐Being Through Different Lenses: Why Concept Matters. Child & Family Social Work, 14(3), 372-383.
• Beck, A.M., & Katcher, A.H., (2003). FutureDirectionsIn Human–Animal Bond Research. AmericanBehavioralScientist 47, 79–84.
• Beetz, A.,Uvnas-Moberg, K., Julius, H., & Kotrschal, K. (2012). Psychosocial and Psychophysiological Effects of Human-Animalİnteractions: The Possible Role of Oxytocin. Effects of Human-AnimalInteractions. Frontiers in Psychology. Doi: 10.3389/fpsyg.2012.00234.
• Bergler R, & Hoff T. (2001). The Positive İnfluence of Dogs on Children in Divorce Crises From the Mother’s Perspective and of the Child-Dog Relationship From the Child’s Perspective. Presented at the 9th International Conference on Human-Animalinteractions. Rio de Janeiro.
• Büyükcebeci, A., & Yılmaz, H. (2019). Evcil Hayvan Beslemeye Karşı Yaklaşımın Bazı Kişilik Özellikleri Açısından İncelenmesi. Icoess 2019, 51.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Dündar, Z., & Demirli, C. (2018). Medeni Durumları Farklı Olan Bireylerin Psikolojik İyi Olma Düzeylerinin İncelenmesi. EducationalReflections, 2(2), 1-10.
• Eaude, T. (2009). Happiness, Emotional Well‐Being And Mental Health–What Has Children’s Spirituality to Offer?. International Journal of Children's Spirituality, 14(3), 185-196.
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Yaklaşım, Yöntem ve Teknikler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Evans, G. W., Lepore, S. J., Shejwal, B. R., & Palsane, M. N. (1998). Chronic Residential Crowding and Children’s Well-Being: an Ecological Perspective. ChildDevelopment, 69(6),15141523. https://doi.org/10.2307/1132129
• Gadomski, A. M., Scribani, M. B., Krupa, N., Jenkins, P., Nagykaldi, Z., & Olson, A. L. (2015). Peer Reviewed: Pet Dogs and Children’s Health: Opportunities for Chronic Disease Prevention?. Preventing chronic disease, 12.
• Geçgin, F. M., & Sahranç, Ü.(2017). Belirsizliğe Tahammülsüzlük ile Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki. Özgün Araştırma Dergisi. 7(4), 739-755.
• Geerts-Perry, A. T., Riggs, S. A., Kaminski, P. L., & Murrell, A. (2021). Psychological Well-Being and Family Functioning in Middle Childhood: The Unique Role of Sibling Relational Dynamics. Journal of Family Issues, 42(12), 2965-2985.
• Geng, Y., & He, L. (2021). Gender Differences in Children’s Psychological Well-Being in Mainland China: Risk and Protective Factors. Applied Research in Quality of Life, 1-21.
• Grajfoner, D., Ke, G. N., & Wong, R. M. M. (2021). The Effect of Pets on Human Mental Health and Wellbeing During COVID-19 Lockdown in Malaysia. Animals, 11(9), 2689.
• Haskaya Suna, A. (2019). Türkiye’de Yaşayan Evcil Hayvan Sahiplerinin Bütüncül Psikoterapi Perspektifinden Analizi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi. Cilt 2 (2019). Sayı 3, 131-153.
• Herzog, H. (2011). The impact of pets on human health and psychological well-being: fact, fiction, or hypothesis?. Current directions in psychological science, 20(4), 236-239.
• Holte, A.,Barry, M., Bekkhus, M., & Trommsdorff, G. (2014). Psychology of Childwell-Being (Pp. 555-631).
• Huppert, F. A. (2009). Psychological Well-Being: Evidence Regarding its Causes and Consequences. Applied Psychology: HealthandWell-Being, 1(2), 137-164.
• Kanbur, E., & Mazıoğlu, V. (2021). Psikolojik İyi Oluşun İş Becerikliliği Üzerine Etkisi. Itobiad: Journal of the Human &SocialScienceResearches, 10(2).
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme Yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-6.
• Kidd, A.H., & Kidd, R.M., (1987). Seeking a Theory of the Human/Companion Animal Bond. Anthrozoös 1, 140–157.
• Lakatos, M. & Vejnelka, L., (2018). Značaj Žıvotınja ZaDjecu: Implıkacıje ZaPomagačke Profesıje .LjetopisSocijalnogRada. 25 (1), 101-130.
• Li, C., Wu, Q., & Liang, Z. (2019). Effect of Poverty on Mental Health of Children in Rural China: The Mediating Role of Social Capital. Applied Research in Quality of Life, 14(1), 131–153. https://doi.org/10.1007/s11482-017-9584-x
• Ling D.S., Kelly M., Diamond A. (2016) Human-animal interaction and the development of executive functions. In: Freund L.S., McCune S., Esposito L., Gee N.R., McCardle P., editors. The Social Neuroscience of Human-Animal Interaction. American Psychological Association; Washington, DC, USA.
• Martin, F., & Farnum, J. (2002). Animal-assisted therapy for children with pervasive developmental disorders. Western journal of nursing research, 24(6), 657-670.
• McNicholas, J.,Gilbey, A., Rennie, A., Ahmedzai, S., Dono, J.A., & Ormerod, E., (2005). Pet Ownershipand Human Health: A Brief Review of Evidence and Issues. British MedicalJournal 331, 1252–1254.
• McNicholas, J., & Collis, G. M. (2001). Children's Representations of Pets in Their Social Networks. Child: Care, Health and Development, 27(3), 279-294.
• Melson G.F. (2003). Child Development and the Human-Companion Animal Bond. Am. Behav. Sci. 2003;47:31–39. doi: 10.1177/0002764203255210.
• Memiş, A. K., & Duran, N. O. (2019). İlkokul Öğrencilerinde Okul Nezaket Algısı ve Psikolojik ve Duygusal İyi Oluş Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 1671-1686.
• Ormerod, E. (2022). The Role of Pets in İnstitutions -Child Development and Animals in Schools. The Fecava Symposıum ‘Anımal Facılıtıes’. 22(3) P 1. February 2022.
• Paul, E. S., & Serpell, J. A. (1996). Obtaining a New Pet Dog: Effects on Middle Childhood Children and Their Families. Applied Animal Behaviour Science, 47(1-2), 17-29.
• Poresky, R.H. (1990). The Young Children’s Empathy Measure: Reliability, Validity and Effects of Companion Animal Bonding. Psychological Reports 66: 931-936.
• Prothmann, A., Ettrich, C., & Prothmann, S. (2009). Preference for, and Responsiveness to, People, Dogs and Objects in Children With Autism. Anthrozoös, 22(2), 161-171.
• Pollard, L.E., & Rosenberg, L.M. (2003). The Strengths-Based Approach to Child Well-Being: Let’s Begin With the End in Mind”. (Editörler) ( Marc H. Bornstein, Lucy Davidson, Corey L.M. Keyes, Krsitin A.Moore). Well-Being Positive Development Across the Life Course. İçinde (13-21.ss). London: Mahwah, N.J. : Psychology Press.
• Poresky R.H. (1996). Companion Animals and Other Factors Affecting Young Children’s Development. Anthrozoös. 9:159–168.
• Poresky, R. H., & Hendrix, C. (1989). Companion Animal Bonding, Children's Home Environments, and Young Children's Social Development. Purewal, R., Christley, R., Kordas, K., Joinson, C., Meints, K., Gee, N., & Westgarth, C. (2017). Companion Animals and Child/Adolescent Development: A Systematic Review of The Evidence. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(3), 234.
• Rook, D. (2014). Who Gets Charlie? The Emergence of Pet Custody Disputes in Family Law: Adapting Theoretical Tools from Child Law. International Journal of Law, Policy and the Family, 2014, 28, 177–193. doi: 10.1093/lawfam/ebu004.
• Roothman, B., Kirsten, D. K. ve Wissing, M. (2003). Gender Differences in Aspects of Psychological Well Being. South African Journal of Psychology, 33(4), 212-218.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On Happiness and Human Potentials: A Review of Research on Hedonic and Eudaimonic Well-Being. Annual Review of Psychology, 52(1), 141-166.
• Ryff, C. D. (1989). Beyond Ponce De Leonand Life Satisfaction: New Directions in Quest of Successfulageing. International Journal of Behavioral Development, 12(1), 35-55.
• Savoye, I., Moreau, N., Brault, M. C., Levêque, A., & Godin, I. (2015). Well-being, gender, and psychological health in school-aged children. Archives of public health, 73(1), 1-8.
• Schlechter, M. ve Milevsky, A. (2010). Ebeveyn eğitim düzeyi: Psikolojik iyi oluş, akademik başarı ve ergenlik döneminde yüksek öğrenime devam etme nedenleri ile ilişkiler. Eğitim Psikolojisi , 30 (1), 1-10.
• Scoresby, K.J., Strand, E., Zenithson, N.G., Brown, K.C., Stilz, C.R., Strobel, K., Barroso, C. & Souza, M. (2021). Pet Ownership and Quality of Life: A Systematic Rewiew of The Literature. Medicine, Psychology. Veterinary Sciences, 8, 332.
• Sharma, G. & Srimathi, NL., (2014). Do Psyhological Well-Being Characteristics Vary With Birth Order?. IOSR Journal of Humanities and Social Science. 19(8), 45-54.
• Sarı, T., & Çakır, G. (2016). Mutluluk Korkusu ile Öznel ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(25), 222-229.
• Shek, D. T. L. (2008). Economic Disadvantage, Perceived Family Life Quality, and Emotional Well-Being in Chinese Adolescents: A Longitudinal Study. Social Indicators Research, 85(2), 169–189.
• Söylemez, M. (2021). Mutluluk Üzerine. Asead 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu, 263.
• Springer, K. W., & Hauser, R. M. (2006). An Assessment of The Construct validity of Ryff’sscales of Psychological Well-Being: Method, Mode, and Measure Menteffects. Social Science Research, 35(4), 1080-1102.
• Van Houtte, B. A., & Jarvis, P. A. (1995). The Role of Pets in Preadolescent Psychosocial Development. Journal of Applied Developmental Psychology, 16(3), 463-479.
• Vidović, V. V., Štetić, V. V., & Bratko, D. (1999). Pet Ownership, Type of Pet and Socio-Emotional Development of School Children. Anthrozoös, 12(4), 211-217.
• Vizek-Vidović, V., Arambašić, L., Keresteš, G., Kuterovac-Jagodić, G., & Vlahović-Štetić, V. (2001). Pet Ownership in Childhood and Socio-Emotional Characteristics, Work Values and Professional Choices in Early Adulthood. Anthrozoös, 14(4), 224-231.
• Yavuzer, H. & Demir, İ. (2016). Yeni Kuşak Anne-Babalar ve Çocukları. Remzi Kitabevi. İstanbul.