Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı’nda Yer Alan Kazanımların Edimsel Yetkinlik Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 3, 871 - 890, 27.09.2024

Yunus Emre Çekici

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1175352

Öz

Çağdaş yabancı dil öğretiminin temel amacı, öğrencilerin hedef dilde iletişim becerisini geliştirmektir. İletişim becerisi ise çeşitli alt boyutlardan oluşmaktadır. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde iletişim becerisinin alt boyutlarından biri “edimsel yetkinlik”tir. Öğrencilerin iletişim becerisini geliştirmek için, edimsel yetkinliğin yabancı dil öğretim programlarında yer alması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı’nda yer alan sözlü etkileşim, sözlü üretim ve yazma kazanımlarını edimsel yetkinlik bağlamında incelemektir. İncelemede, Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde yer alan edimsel yetkinlik örnek tanımlayıcıları esas alınmıştır. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı’nda yer alan kazanımlar; “esneklik”, “söz sırası alma”, “düşünceyi geliştirme”, “tutarlılık ve bağdaşıklık”, “açıklık ve doğruluk” ve “akıcılık” temaları kapsamında incelenmiştir. Nitel durum modelindeki bu çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmış; veriler, betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Program’da esneklik kapsamında 40, söz sırası alma kapsamında 8, düşünceyi geliştirme kapsamında 27, tutarlılık ve bağdaşıklık kapsamında 41, açıklık ve doğruluk kapsamında 66, akıcılık kapsamında 10 kazanımın yer aldığı tespit edilmiştir. Çalışmada, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı’nda edimsel yetkinliğin göz önünde bulundurulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Sonuç bölümünde edimsel yetkinlik kazanım önerileri de tartışmaya sunulmuştur. Çalışmanın program geliştirme çalışmalarına edim bilimsel bir bakış açısı sunması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, program geliştirme, kazanım, edimsel yeti

Investigation of the Acquisitions in the Curriculum of Teaching Turkish as a Foreign Language in the Context of Pragmatic Competence

Öz

The main purpose of contemporary foreign language teaching is to improve students' communication skills in the target language. Communication skill consists of various sub-dimensions. One of the sub-dimensions of communication skill in the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) is "pragmatic competence". In order to improve students' communication skills, pragmatic competence should be included in foreign language teaching curriculums. The aim of this study is to examine the verbal interaction, oral production and writing acquisitions in the Curriculum of Teaching Turkish as a Foreign Language in the context of pragmatic competence. In the review, the pragmatic competence sample descriptors in the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) were taken as a basis. The acquisitions in the program were examined within the scope of “flexibility”, “turntaking”, “thematic development”, “coherence and cohesion”, “propositional precision” and “fluency” themes. In this study in the qualitative case model, the document analysis method was used. The data were analyzed by descriptive analysis technique. It has been determined that there are 40 acquisitions in the scope of " flexibility”, 8 in " turntaking”, 27 in “thematic development”, 41 in “coherence and cohesion”, 66 in “propositional precision” and 10 in “fluency” in the Curriculum. In the study, it was concluded that the pragmatic competence was taken into consideration in the Curriculum of Teaching Turkish as a Foreign Language. In addition, in the Conclusion section, pragmatic competence acquisition suggestions were also presented. It is hoped that the study will present a pragmatic perspective to curriculum development studies.

Anahtar Kelimeler

Curriculum of Teaching Turkish as a Foreign Language, curriculum development, acquisitions, paragmatic competence

Kaynakça

• Aşkın Balcı, H. (2017). Karşılaştırmalı ve kültürler arası edimbilim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 52 (10), 19-27.
• Bachman, L. (1995). Fundamental considerations in language testing. New York: Oxford University Press.
• Balcı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2020). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı” üzerine. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD). 10 (2), 173-198.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 5 (2), 368-388.
• Barron, A. (2003). Acquisition in interlanguage pragmatics, learning how to do things with words in a study abroad context. John Benjamin Publishing.
• Bialystok, E. (1993). Symbolic representation and attention control in pragmatic competence. In G. Kasper & S. Blum-Kulka (Eds.),Interlanguage pragmatics (pp. 43-57). Oxford University Press.
• Canale, M. (1988). The measurement of communicative competence. Annual review of applied linguistics, 8, 67-84.
• Canale, M. & Swain, M. (1980). Theoretical bases of communicative approach to second language teaching and testing. Applied linguistics. 1:1-47.
• Deniz, K. ve Çekici, Y. E. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine yönelik dil işlevleri. ZfwT, 13 (1), 01-26.
• Çekici, Y. E. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi açısından dil işlevleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çubukçu, F. ve Atay, S. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce ders kitaplarının edimsel yeti gelişimi açısından karşılaştırılması. Gaziantep University Journal of Educational Sciences, 1 (1), 8-20.
• Çubukçu, H. (2014). Konuşurken neler oluyor etkileşimsel söylem çözümleme yaklaşımları uygulamalar. Ankara: Akademisyen.
• Dündar, S. A. ve Polat, A. (2021). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programının 21. yüzyıl becerileri kapsamında incelenmesi. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi. 3 (1), 66-77.
• Ekin, B. (2021). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programındaki B1 seviyesi kazanımların 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 1-19.
• Emre, K. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi programının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erdil, M. ve Açık, F. (2021). Türkiye Maarif Vakfı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı ile Türkçe öğretim setlerinde dil bilgisi içeriklerinin incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 9 (4), 129-161.
• Grice, H. P. (1975). Logic and conversation. (İçinde) P. Cole ve J. L. Morgan (haz.), Syntax and Semantics: Speech Acts, ss. 410-458. New York: Academic Press.
• Günay, C. Ö. (2022). Hayat boyu Türkçe 1-2-3 seviye ders kitapları okuma etkinliklerinin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı A1 düzeyi okuma kazanımlarına uygunluğu ve Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen çocuklara yönelik okuma etkinlik örnekleri. Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İmer, K., Kocaman, A. & Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• İşisağ, K. (2008). Avrupa Dilleri Ortak Başvuru Metni’nin dilbilimsel açıdan incelenmesi. Journal of Language and Linguistic Studies, 4 (1), 105-122.
• Kanatlı, F. (2018). Düşünsel yolculuklarım. Ankara: Akademisyen Yayınevi.
• Kara, M. ve Topbulut, S. D. (2022). Türkiye Maarif Vakfı Programı’nda bulunan okuma ve yazma Kazanımlarının aşamalılık ve karşılıklık ilişkisine göre incelenmesi. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 7 (1), s. 1-21.
• Karabulut, A. (2021). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı kazanımlarının Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi. Journal of History School. 55, 4577-4602.
• Lee, J. S., Choi, J. Y. & Marqués-Pascua, L. (2016). An analysis of communicative language functions in the speech patterns of bilingual Korean and Mexican Iimmigrant children. New Approaches in Educational Research, 5 (2), 66-73.
• Levinson, S. C. (1983). Pragmatics. Cambridge: Cambridge Üniversity Press.
• Liddicot, A. J. (2007). An introduction to conversation analysis. London: New York Continuum.
• MEB (2013). Diller için Avrupa ortak öneriler çerçevesi öğrenim, öğretim ve değerlendirme. TELC: Frankfurt.
• MEB (2021). Diller için Avrupa ortak başvuru metni: öğrenme, öğretme, değerlendirme. MEB: Ankara.
• Nurlu, M., Konyar, M., Tuna, L. ve Görgüç, Ç. (2021). Millî Eğitim Bakanlığı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı eleştirisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi. 10 (29), 485-521.
• Onursal Ayırır, İ. (2015). Edimbilim ve dil öğretimi. E. Korkut ve İ. Onursal Ayırır (Ed.). Dil bilimleri ve dil öğretimi içinde. (s. 129-158). Ankara: Seçkin.
• Özdemir, E. (2011). L2 Pragmatic-awareness-raising activities: teaching request srategies in a focus-on-form class. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 85-114.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 323-343.
• Richards, J. C. & Schmidt, R. (2010). Longman dictionary of language teaching & applied linguistics. Malaysia: Pearson Education.
• Sert, O., Balaman, U., Daşkın, N. C., Büyükgüzel, S. & Ergül, H. (2015). Konuşma çözümlemesi yöntemi. Mersin Üniversitesi Dil ve Edebiyat Dergisi, 12 (2), 1-43.
• Takkaç Tulgar, A. (2016). The role of pragmatic competence in foreign language education. Turkish Online Journal of English Language Teaching (TOJELT), 1(1), 10–19.
• Türkiye Maarif Vakfı (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi programı. İstanbul: Matsis Matbaa.
• Yavuz, M. A. & Şimşek, M. R. (2008). Yabancı dil öğretim yöntemlerinin eytişimsel incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (4), 47-64.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, E. (2020). Edim bilimine giriş kavram-kuram-uygulama. Ankara: Pegem Akademi.