Türkiye’de Kadın Yöneticiler Üzerine Yazılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 3, 1163 - 1180, 27.09.2024

Bahar Suvacı

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1202424

Öz

Bu çalışmanın amacı, lisansüstü tezlerde, kadın yöneticiler ile ilgili konuların ne sıklıkla ele alındığı belirlenmeye çalışılmaktır. Bu amaçla, Türkiye’de yayınlanan tezlerin yer aldığı Ulusal Tez Merkezinin web sayfasındaki tezler Türkçe ve İngilizce olarak “Kadın Yöneticiler” kelimeleri ile taranmıştır. Tarama sonucunda erişime açık 1997-2022 yılları arasında kadın yöneticiler konusunda yazılmış 81 teze ulaşılmıştır. Araştırmaya dahil edilen 81 tez bibliyometrik analiz yöntemiyle değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sınırlı sayıda kadın yöneticiler konusunda yazılmış lisansüstü tez olduğu tespit edilmiştir. Erciyes Üniversitesi, 6 tez ile bu konuda en fazla tez yazılmış üniversitedir. Tezler öğretim elemanlarının unvanlarına göre yaklaşık olarak eşit dağılmış olmakla birlikte, Dr. Öğr. Üyesi unvanına sahip öğretim elemanlarının danışmanlığında bu konu üzerine yazılmış hiç Doktora tezi bulunmamaktadır. Tezlerin büyük kısmında (%62) nicel araştırma yöntemleri tercih edilmiştir. Tezlerin %89’unun yazarı kadın iken, tez danışmanlarının %67’si erkektir. Tezlerin 15’inde anahtar kelime bulunmamaktadır. Anahtar kelime bulunan 66 tezin 64’ünde anahtar kelime olarak “Kadın Yöneticiler” kullanılmıştır. Tezlerin yazıldıkları anabilim dallarına bakıldığında İşletme ABD ile Eğitim Bilimleri ABD’de eşit sayıda (24) tez yazıldığı belirlenmiştir. Yazılan tezler sayfa aralıkları açısından değerlendirildiğinde ise YL ve D tezlerinin %75’inin 100-199 arasında yazıldığı görülmüştür. Çalışma sonucunda, kadın yöneticiler konusunda yeterli sayıda tez çalışması yapılmadığı ve bu konuya daha fazla ilgi gösterilmesi gerektiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın Yöneticiler, Lisansüstü Tezler, Bibliyometrik Analiz, Cam Tavan, Cam Uçurum, Women Managers, Graduate Theses, Bibliometric Analysis, Glass Ceiling, Glass Cliff

Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Women Managers in Turkey

Öz

The aim of this study is to determine how often the issues related to women managers are discussed in postgraduate theses. For this purpose, the theses on the website of the National Thesis Center, where the theses published in Turkey are located, were scanned with the words "Women Managers" in Turkish and English. As a result of the scanning, 81 theses written on women managers between the years 1997-2022 were reached. 81 theses included in the research were tried to be evaluated with the bibliometric analysis method. According to the results of the research, it has been determined that there are a limited number of postgraduate thesis written on female managers. Erciyes University is the university with the highest number of theses written on this subject with 6 theses. Theses are approximately equally distributed according to the titles of the lecturers. However, there is no doctoral thesis written on this subject under the advisor of faculty members with the title of assistant professor. Quantitative research methods were preferred in most of the theses (62%). While the authors of 89% of the theses are female, 67% of the thesis advisors are male. There are no keywords in 15 of the theses. "Women Managers" was used as a keyword in 64 of the 66 theses with keywords. Looking at the departments in which the theses were written, it was determined that an equal number of (24) theses were written in the Department of Business Administration and the Department of Educational Sciences. When the written theses were evaluated in terms of page ranges, it was seen that 75% of the MS and D theses were written between 100 and 199. As a result of the study, it was determined that there were not enough thesis studies on women managers and that more attention should be paid to this issue.

Anahtar Kelimeler

Women Managers, Graduate Theses, Bibliometric Analysis, Glass Ceiling, Glass Cliff

Kaynakça

• Akbaş, G. ve Korkmaz, L. (2017). Kadın yöneticiler: Görünmez engellerin gölgesinde yükselme çabası. İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 73-86.
• Bayram, A.T. (2019). Türk turizm alan yazınında kadınlar üzerine yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi. Turizm ve Araştırma Dergisi, 8(2), 56-77.
• Boyacıoğlu, E.Z. ve Elmas, Ç. (2019). “Turizm ve Kadın” olgusunun bibliyometrik yaklaşımla incelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1), 32-52.
• Darıcı, M. (2021). Kamu yönetimi alanında stratejik yönetim temalı tezlerin bibliyometrik analizi: Ulusal tez merkezi örneği. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 21-39.
• Denktaş Şakar, G. ve Cerit, A.G. (2013). Uluslararası alan indekslerinde Türkiye pazarlama yazını: Bibliyometrik analizler ve nitel bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 37-62.
• Dreher, F.G. (2003). Breaking the glass ceiling: The effects of sex ratios and work-life programs on female leadership at the top. Human Relations, 56(5), 541–562.
• Elmas, Ç. ve Boyacıoğlu, E.Z. (2021). “Kadın ve Turizm” konulu çalışmaların görsel haritalama tekniğine göre bibliyometrik analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1051-1069.
• Gümrah, A. (2020). Türkiye’de yönetim muhasebesiyle ilgili hazırlanan tezlerin bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesi. Journal of Academic Value Studies (JAVS), 6(3), 244-253.
• Haslam, S.A., ve Ryan, M.K. (2008). The road to the glass cliff: Differences in the perceived suitability of men and women for leadership positions in succeeding and failing organizations. The Leadership Quarterly, 19, 530-546.
• Hoşgör, H., Hoşgör, D. G. ve Memiş, K. (2016). Sosyo-demografik özellikler ile cam tavan sendromu arasındaki ilişki ve farklılıkların incelenmesi: Sağlık çalışanları örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 345-362.
• Karabul, M.A. ve Çakı,. N. (2021). Çalışma yaşamında kadınların karşısına çıkan sosyal ve psikolojik engeller: Cam tavan sendromu ve kraliçe arı sendromuna ilişkin tezlerin incelenmesi. Journal of Theoretical & Empirical Research on Management, 1(1), 47-64.
• Kızıloğlu, E. (2022). Kadın akademisyenler üzerine yapılan çalışmaların sistematik bir analizi: Scopus veri tabanı örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(1), 458-476.
• Koç, O. (2020). Web of science üzerinde indekslenen kadına yönelik şiddet araştırmalarına bibliyometrik bir bakış. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 21, 19-35.
• Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi,14(2), 117-135.
• Özinönü, A.K. (1970). Growth in Turkish Positive Basic Sciences, 1933- 1966. Ankara: Middle East Technical University. Özkan Pir, E. ve Yılmaz, F. (2018). Glass ceiling syndrome in women. International Journal of Science and Research (IJSR), 7(12), 951-955.
• Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye’de cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılığın analizi. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation 25 (4), 348-349.
• Ryan, M.K. ve Haslam, S.A. (2005). The glass cliff: Evidence that women are over-represented in precarious leadership positions. British Journal of Management, 16, 81-90.
• Ryan, M.K. ve Haslam, S.A. (2007). The glass cliff: Exploring the dynamics surrounding the appointment of women to precarious leadership positions. Academy of Management Review, 32(2), 549-572.
• Sarı, D.B. ve Akıncı, Z. (2020). Kadın ve turizm konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 557-566.
• Teceren, E. (2019). Türkiye’de kadın konusu üzerine yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik incelemesi (2008-2018). İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 7(2), 499-530.
• Yıldız, S. (2014). Türkiye’de cam tavan sendromunun varlığı üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1),72-90.
• Yıldız, S., Alhas, F., Sakal, Ö. ve Yıldız, H. (2016). Cam uçurum: Kadın yöneticiler cam tavanı ne zaman aşar?. Ankara Üniversitesi SBE Dergisi, 71(4), 1119-1146.
• TÜİK 2022 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635#:~:text=Y%C3%B6netici%20pozisyonundaki%20kad%C4%B1n%20oran%C4%B1%20%19,y%C4%B1l%C4%B1nda%20%19%2C3%20oldu. (Erişim Tarihi: 19.07.2022).
• YÖK 2021 https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2021/turk-universitelerindeki-kadin-profesor-orani-avrupa-ortalamasini-gecti.aspx (Erişim Tarihi: 19.07.2022). https://istatistik.yok.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 22.09.2022).