Sermaye Piyasası Kurulu Denetimlerinin Hisse Senedi Getirileri Üzerine Etkileri (2000-2018 Dönemi Analizi)

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 3, 1244 - 1258, 27.09.2024

Kartal Somuncu , İsmail Çetinkaya

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1226113

Öz

1998 yılında Long Term Capital Management, 2001'de Enron, ve 2008'de Lehman Brothers gibi hem ABD'nin ve hem de dünyanın en büyük işletmelerinin finansal raporlarında yapıldığı anlaşılan manipülasyonlar nedeniyle kurumsal yönetim ve bağımsız denetim anlayışının önemi artmıştır. Ülkemizde faaliyet gösteren işletmelerin %99,9'u Küçük ve Orta Boy İşletme (KOBİ) statüsündedir. Bu durum, ülkemizde, kurumsal yönetim ve bağımsız denetim anlayışının yerleşmesini zorlaştırmaktadır. Ancak, işletmelerin haksız rekabete yol açacak uygulamalara girişmelerinin önlenmesine yönelik olarak denetlenmeleri için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) oluşturulmuştur. Bu çalışmanın amacı, 2000 ile 2018 yılları arasında SPK'nun yaptığı denetimlerin, firmaların hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bu çalışmadan elde edilecek başka bir sonuç da, Borsa İstanbul'un yarı güçlü formda etkin olup olmadığıdır. SPK tarafından gerçekleştirilmiş olan denetim verisi, SPK'nun haftalık bültenlerinden elde edilmiştir. Olay Çalışması Yöntemi kullanılarak yapılan analiz sonucunda, SPK denetimlerinin, hisse senedi getirilerini olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu bilgi kullanılarak borsada işlem yapılması durumunda BIST endeks getirilerinden daha fazla getiri elde edilebilmesi de mümkün olacaktır. Bunun sağlayacağı bir başka sonuçta, Borsa İstanbul'un, yarı güçlü formda etkin olmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Capital Markets Board, event study, market effective in semi-strong form, abnormal return, auditing

Effects of Inspections Done by Capital Market Board on Share Returns (2000-2018 Period Analysis)

Öz

Because of the realization of the fact that manipulations were being done on financial reports of the biggest countries both in the US and in the rest of the world such as Long Term Capital Management in 1998, Enron in 2001, and Lehman Brothers in 2008, the importance of independent auditing and corporate governance understanding increased. 99.9% of businesses operating in our country are in small and mid-scale business status. This fact makes the adoption of independent auditing and corporate governance understanding harder. Therefore, the prevention the use of methods that blocks competition in the market, Capital Markets Board was founded. The purpose of this study is to find out the effects of auditings done by CMB from 2000 to 2018 on stock returns. Another result of this research is to find out whether BIST is strong in semi-strong form or not. Data on auditing done by CMB was acquired from CMB’s weekly bulletins. As a result of the analysis made using the event study method, it has been concluded that it affects the stock returns negatively. In addition, it is also possible to obtain higher returns compared to the BIST-100 index returns using this information and therefore, BIST was not effective in semi-strong form.

Anahtar Kelimeler

Capital Markets Board, event study, market effective in semi-strong form, abnormal return, auditing

Kaynakça

• Aguzzoni, L., Langus, G. ve Motta, M. (2013). The Effect of EU Antitrust Investigations and Fines On A Firm’s Valuation. The Journal of Industrial Economics, Vol. 61, No. 2, pp. 290-338
• Alzurqan, S. T. ve Al-Sufy, F. J. (2011). The effect of corporate governance on the performance of Jordanian industrial companies: An empirical study on Amman Stock Exchange. International Journal of Humanities and Social Science 1(4), pp. 55-69.
• Ameen, E. C., Chan, K., ve Guffey, D. M. (1994). Information content of qualified audit opinions for over the counter firms. Journal of Business Finance & Accounting, 21(7), pp. 997-1011.
• Ardıyok, Ş. (2002). Doğal Tekeller ve Düzenleyici Kurumlar, Türkiye İçin Düzenleyici Kurum Modeli, Rekabet Kurumu, Ankara.
• Aygören, H. ve Uyar, S. (2007). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) denetim görüşlerinin hisse senedi getirileri üzerindeki etkisi. İMKB Dergisi, Sayı 36, s. 31-51.
• Bülbül, M. O. (2018). Rekabet Kurumu Tarafından Verilen İdari Para Cezalarının Borsa İstanbul'a Kote Şirketlerin Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
• Chen, C. J. P., Su, X. ve Zhao, R. (2000). An emerging market's reaction to initial modified audit opinions: Evidence from the Shanghai Stock Exchange. Contemporary Accounting Research, Vol. 17, No:3, pp. 429-455.
• Çıtak, L., Ersoy, E. (2016). Firmaların BIST Sürdürülebilirlik Endeksine Alınmasına Yatırımcı Tepkisi: Olay Çalışması ve Ortalama Testleri ile Bir Analiz. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C:8, S:1, s. 43-57.
• Dibra, R. 2016. Corporate governance failure: The case of Enron and Parmalat. European Scientific Journal, 12(16):283-290.
• Gul, F. A. (1990). Qualified audit reports, field dependence cognitive style, and their effects on decision making. Accounting and Finance, Vol. 30, Issue 2, pp. 15-27.
• Houghton, K. (1983). Audit Reports: Their Impact on the Loan Decision Process and Outcome: An Experiment. Accounting and Business Research, Volume 14, Issue 53.
• Karan, M. B. (2011). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi. 3. Baskı, Gazi Kitabevi.
• Kılıç, M. ve Güçlü, F. (2015). BIST'te Yer Alan ŞirketlereSPK tarafından Verilen İdari Para Cezaları Üzerine Bir İnceleme. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, s. 167-191.
• Kıymaz, H. (2006). The Impact of Announced Motives, Financial Distress, and Industry Affiliation on Shareholders Wealth: Evidence from Large Sell-Offs. Quarterly Journal of Business and Economics, Vol.45, No.3/4, s. 69-89.
• Kim, H. J., Yoon, S. S. (2007). Corporate governance and firm performance in Korea. Malaysian Accounting Review, Vol. 6 No. 2, pp. 12-30.
• Martínez, M. C. P., ve Martínez, A. V. (2004). Reactions of the Spanish capital market to qualified audit reports. Journal of European Accounting Review , Vol.13, pp. 689-711.
• Münyas, T. (2018). Sermaye Piyasası Kurulu'nun İdari Para Cezaları Uygulamaları Üzerine Bir Analiz. The Journal of Kesit Academy, Sayı 13, s. 117-131.
• Reichert, S., Lockett, M. ve Rao, R. (1993). A Note on the Stock Market’s Reaction to Illegal Business Practices. Financial Management, Vol. 22, No.3, pp. 26-27
• Sakarya, Ş. (2011). İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki Şirketlerin Kurmsal Yönetim Derecelendirme Notu ve Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Olay Çalışması (Event Study) Yöntemi ile Analizi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 13, pp. 147-162.
• Sakarya, Ş., Yazgan, K. F. ve Yıldırım, H. H. (2017). Kurumsal Yönetim Derecelendirmesinin Hisse Senedi Performansına Etkisi: BİST Kurumsal Yönetim Endeksi Üzerine Bir İnceleme. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi Journal of Social Sciences and Humanities Researches, Cilt/Volume 18 Sayı/Issue 40.
• SPK Sermaye Piyasası Kurulu (2023) https://spk.gov.tr/hakkimizda/gorev-yetki-ve sorumluluklar/denetim (Erişim Tarihi: 16.05.2023)
• Şahin, A. ve Doğukanlı, H. (2015). Banka Birleşme ve Satın Alma Duyurularının Hedef Banka Hisse Senedi Fiyatları Üzerine Etkileri. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, Cilt:52, Sayı:600, s. 9-25.
• TOBB-KOBİ Araştırma ve Danışmanlık Merkezi Müdürlüğü (2018), https://www.tobb.org.tr/KobiArastirma/Sayfalar/AnaSayfa.php (Erişim Tarihi: 31.12.2018)
• Yolsal, H. (2011). Applications Of Parametric And Nonparametric Tests For Event Studies On ISE. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Vol. 15, s. 53-72.
• Yörük, N. ve Ban, Ü. (2006). Şirket Birleşmelerinin Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: İMKB’de İşlem Gören Gıda Sektörü Şirketlerinde Birleşme Etkisinin Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Vol. 30, s. 88-101.