Psychology and Literature: An Analysis of the Old Age Period from a Developmental Psychology Perspective Through a Literary Work

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 4, 1881 - 1892, 17.12.2024

M. Siyabend Kaya

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1235602

Öz

Considering the prevalence of studies on the developmental period in Turkey, it is evident that “old age” is not adequately addressed. However, studies have begun to be conducted in disciplines such as geriatrics, psychology, psychological counseling and guidance, and social work. Additionally, it is noteworthy that the life cycles mentioned here have become subjects of not only scientific inquiry but also literature. In the analysis of literary works, given the importance of psychology, it is deemed important to draw students’ attention to the psychological analysis of novels in undergraduate training. Accordingly, this research aims to present a model of how literary works can be used in disciplines such as psychological counseling and guidance, psychology, and social work, and in courses such as “developmental psychology,” “old age psychology,” and “life cycles and adaptation problems.” One of the most appropriate ways to achieve this aim is to use the “document analysis” method, a qualitative research method. In this regard, the Turkish translation of the French author Jean-Louis Fournier’s book (2012), titled “My Last Black Strand and Some Advice for Oldboys,” was taken as the document and examined using content analysis. In conclusion, it is believed that this study can be effective in teaching the courses mentioned above

Anahtar Kelimeler

literature, teaching psychology, old age, developmental psychology, Mental health, health literacy

Psikoloji ve Edebiyat: Gelişim Psikolojisi Perspektifinden Yaşlılık Döneminin Bir Edebi Eser Üzerinden Analizi

Öz

Ülkemizde gelişim dönemleriyle ilgili yapılan çalışmaların yaygınlığına bakıldığında, “yaşlılık” döneminin yeterince ele alınmadığı, bununla birlikte geriatri, psikoloji, psikolojik danışma ve rehberlik, sosyal çalışma gibi bilim dallarında yaşlılık ile ilgili çalışmaların yürütülmeye başlandığı görülmektedir. Ayrıca burada sözü edilen yaşam dönemlerinin yalnızca bilime değil edebiyata da konu olmaya başladığı dikkat çekmektedir. Edebi eserlerin analiz edilmesinde psikoloji biliminin önemi düşünüldüğünde, lisans öğrencilerinin yetişmesinde öğrencilerin dikkatini romanların psikolojik tahliline çekmenin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda bu araştırmanın temel amacı, edebi eserlerin temelde psikolojik danışma ve rehberlik, psikoloji ve sosyal hizmet gibi bilim dallarında özelde ise “gelişim psikolojisi”, “yaşlılık psikolojisi” ve “yaşam dönemleri ve uyum problemleri” gibi derslerde nasıl kullanılabileceğine ilişkin bir model sunmaktır. Bu amacı gerçekleştirebilmenin en uygun yollarından biri ise nitel bir araştırma yöntemi olan “doküman analizi” yöntemini kullanmaktır. Bu doğrultuda, çalışmada Fransız yazar Jean-Louis Fournier’in (2012) “Son Siyah Saçım ve İhtiyar Delikanlılara Bazı Öğütler” isimli eserin Türkçe çevirisi doküman olarak kabul edilmiştir ve içerik analizi ile incelenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmanın yukarıda sözü edilen derslerin öğretiminde etkili olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

edebiyat, psikoloji öğretimi, yaşlılık, gelişim psikolojisi, Ruh sağlığı, sağlık okuryazarlığı

Kaynakça

• Altheide, D. L. (2000). Tracking discourse and qualitative document analysis. Poetics, 27(4), 287-299. doi:https://doi.org/10.1016/S0304-422X(00)00005-X
• Apak, E. & Aka, V. (2020). Medyada yaşlı temsillerinin 87 yıllık dönüşümü: Cumhuriyet Gazetesi örneği 1930-2017. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi , 13 (1) , 19-26 . DOI: 10.46414/yasad.644320
• Apak, E. & Apak, H. (2020). Yaşlılarda sosyal dışlanma ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kadim Akademi SBD, 4(1), 1‐15. https://doi.org/10.55805/kadimsbd.693586.
• Apak, E., Apak, H. & Doğan, B. (2021). Kırsal alanda yaşayan yaşlılarda sosyal dışlanma: Sosyodemografik değişkenlerle ilişkiler. Akademik Matbuat, 5(2), 143‐164.
• Apak, E. & Yılkan, İ. (2020). Üniversite öğrencilerinin yaşlı cinselliğine yönelik algılarının metafor analizi ile incelenmesi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4 (3) , 64-72 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tushad/issue/58091/732516
• Aras, G. (2015). Personality and individual differences: Literature in psychology-psychology in literature. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 185, 250-257. doi:https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.03.452
• Baştuğ, G., Gidemen, H., Karaburun, A., Kazancı, Ö., Kızıldağ, H., Kışlıoğlu, M. G., & Koç, A. (2020). Başladığı yerde sonlanan varoluşsal mücadele: Sokaktaki adam yaşlılık psikolojisi kapsamında farklı bir yaklaşım. Kriz Dergisi, 28(1), 45-56.
• Berns, G. S., Blaine, K., Prietula, M. J., & Pye, B. E. (2013). Short-and long-term effects of a novel on connectivity in the brain. Brain connectivity, 3(6), 590-600. doi:https://doi.org/10.1089/brain.2013.0166
• Bowen Glenn, A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. doi:https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Cnntürk. (2017). Türkiye kitap okuma oranında kaçıncı sırada? Retrieved from https://www.cnnturk.com/video/turkiye/turkiye-kitap-okuma-oraninda-kacinci-sirada
• Fournier, J.-L. (2012). Son Siyah Saçım ve İhtiyar Delikanlılara Bazı Öğütler (B. Köker, Trans. 1 ed.). Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
• Gilbert, S. F. (2000). Aging: The Biology of Senescence. In G. S.F. (Ed.), Developmental Biology (6th ed.). Sunderland (MA): Sinauer Associates
• Grbich, C. (2013). Qualitative Data Analysis: An Introduction. ( 2. ed.). London: Sage Publications.
• Houston, S. M., Lebel, C., Katzir, T., Manis, F. R., Kan, E., Rodriguez, G., & Sowell, E. R. (2014). Reading skill and structural brain development. Neuroreport, 25(5), 347. doi:https://dx.doi.org/10.1097%2FWNR.0000000000000121
• Ilgar, L. (2008). Yaşlılık Dönemi Sosyal Özellikleri ve Serbest Zaman Etkinlikleri. In K. Ersanlı & M. Kalkan (Eds.), Psikolojik Sosyal ve Bedensel Açıdan Yaşlılık. Ankara: Pegem.
• Jung, C. G. (2011). Modern Man in Search of a Soul (W. S. B. Dell, C.F, Trans.): North American E-book Copyright.
• Kaya, M. S. (2022). Using literary works to teach psychopathology: a qualitative document analysis regarding alcohol use disorder. International Journal of Psychology and Educational Studies, 9(4), 1328-1341. doi:10.52380/ijpes.2022.9.4.940
• Kaya, M. S., & Yıldırım, T. (2020). Ergenlerde gelişimsel ve travmatik sorunlar (1 ed.). Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Kidd, D. C., & Castano, E. (2013). Reading literary fiction improves theory of mind. Science, 342(6156), 377-380. doi:10.1126/science.1239918
• Kılıç, M. (2013). Gerçek yaşam tadında gelişim dönemleri: Yetişkinlik ve yaşlılık. Ankara: Pegem Akademi.
• Meho, L. I. (2007). The rise and rise of citation analysis. Physics World, 20(1), 32. doi:https://arxiv.org/ftp/physics/papers/0701/0701012.pdf
• Merriam, S. B. (1995). What can you tell from an N of 1?: Issues of validity and reliability in qualitative research. PAACE Journal of lifelong learning, 4, 51-60.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation: John Wiley & Sons.
• Sak, R. , Şahin Sak, İ. T. , Öneren Şendil, Ç. & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi . Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi , 4 (1) , 227-256 . DOI: 10.33400/kuje.843306
• Santrock, J. W. (2019). Life-span Development (17 ed.). USA: McGraw-Hill Education.
• Sargın, N. (2017). Yaşlılık psikolojisine örnek: Abbas Sayar'ın can şenliği romanı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(3), 243-251.
• Statista. (2018a). Average time spent watching television daily in European countries in 2018. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/422719/tv-daily-viewing-time-europe/#:~:text=According%20to%20the%20source%2C%20the,minutes%20per%20day%20in%202018.
• Statista. (2018b). Where Europeans Read The Most And Least. Retrieved from https://www.statista.com/chart/13608/where-europeans-read-the-most-and-least/#:~:text=People%20spend%20anywhere%20from%202,6%20and%205%20minutes%20respectively.
• Timetürk. (2017). Türkiye, günde 1 dakika kitap okuyor 6 saat TV izliyor! Retrieved from https://www.timeturk.com/turkiye-gunde-1-dakika-kitap-okuyor-6-saat-tv-izliyor/haber-692421
• Türkan, M., & Sezer, S. (2017). Yaşlı yoksulluğunun yarattığı sosyal ve psikolojik sorunlar: Muğla örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 35-57. doi:https://doi.org/10.30803/adusobed.356218
• Whittemore, R., Chase, S. K., & Mandle, C. L. (2001). Validity in qualitative research. Qual Health Res, 11(4), 522-537. doi:10.1177/104973201129119299
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10 ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.