Öğretmen Adaylarının Girişimcilik Düzeyleri ve Girişimciliğe İlişkin Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 4, 1605 - 1627, 17.12.2024

Tuğba Selanik Ay , Nil Duban , Bülent Aydoğdu

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1256361

Öz

Öğretmen adaylarının farklı değişkenler açısından girişimcilik düzeylerini ve girişimciliğe yönelik görüşlerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Bu araştırma sürecinde öğretmen adaylarının girişimcilik düzeylerini farklı değişkenler açısından belirlemek araştırmanın nicel boyutunu, farklı girişimcilik düzeylerine sahip öğretmen adaylarının girişimciliğe ilişkin görüşleri alınarak derinlemesine bilgi toplamak araştırmanın nitel boyutunu oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak Deveci ve Çepni (2015) tarafından geliştirilen “Öğretmen Adaylarına Yönelik Girişimcilik Ölçeği” ve araştırmacılar tarafından hazırlanan “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Okul Öncesi, Fen Bilgisi, Sınıf Öğretmenliği ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği anabilim dallarından olmak üzere toplam 221 öğretmen adayı oluşturmuştur. Öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri ve öğrenim gördükleri anabilim dalları açısından risk alma, fırsatları görme, kendine güven, duygusal zeka ve yenilikçi olma alt boyut puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Ancak öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre girişimcilik düzeylerinin risk alma, fırsatları görme, kendine güven ve yenilikçi olma dört alt boyutunda anlamlı fark görülmezken, duygusal zeka alt boyutunda kadın öğretmen adayları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının girişimciliğin tanımını finansal okuryazarlık ve girişimcilik özellikleri olarak belirttikleri; çoğunun kendisini düşük düzeyde risk alan bir birey olarak tanımlayıp, gerekçe olarak garantici, çekingen ve üşengeç olduklarını ifade ettikleri ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, girişimci birey, öğretmen adayı

Entrepreneurship Levels of Pre-service Teachers and Their Opinions on Entrepreneurship

Öz

A mixed method was used in this research, which aims to determine the entrepreneurship levels of pre-service teachers in terms of different variables and their views on entrepreneurship. In this research process, determining the entrepreneurship levels of pre-service teachers in terms of different variables constituted the quantitative dimension of the research, and collecting in-depth information by taking the opinions of pre-service teachers with different entrepreneurship levels on entrepreneurship formed the qualitative dimension of the research. In this research, the "Entrepreneurship Scale for Teacher Candidates" developed by Deveci and Çepni (2015) and the "Semi-Structured Interview Form" prepared by the researchers were used as data collection tools. The sample of the study consisted of 221 pre-service teachers from Preschool, Science, Classroom Teaching and Social Studies Teaching departments. It has been observed that there is no significant difference between the sub-dimension scores of the pre-service teachers in terms of their grade levels and the departments they enrolled, taking risks, seeing opportunities, self-confidence, and emotional intelligence and being innovative. However, while there was no significant difference in the four sub-dimensions of entrepreneurship levels, taking risks, seeing opportunities, self-confidence and being innovative, there was a statistically significant difference in favor of female teacher candidates in the sub-dimension of emotional intelligence. The pre-service teachers stated the definition of entrepreneurship as financial literacy and entrepreneurship characteristics; most of them described themselves as individuals who took a low level of risk and stated that they were assuring, shy and lazy as the reason.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship, entrepreneurial individual, teacher candidates.

Kaynakça

• Ahmad, S. Z., and Xavier, S. R. (2012). Entrepreneurial Environments and Growth: Evidence from Malaysia GEM Data, Journal of Chinese Entrepreneurship, 4(1). 50-69.
• Akpınar, B. (2013). Öğretmen adaylarının stres nedenleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 147-174.
• Aktaş, E. (2020). Konuşma eğitimi açısından Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici konuşmalarında kullandıkları ikna teknikleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21) , 1800-197.
• Akyürek, Ç. & Şahin, Ç. (2013). İlkokul öğretmenlerinin girişimcilik becerisine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 57, 51-68.
• Anagün, Ş. S. ve Atalay, N. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının girişimcilik becerisine ilişkin yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(41), 298-313.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. BEÜ SBE Dergisi,,7(1), 231-274.
• Berk, E.(2009). Girişimcilik dersinin etkililiğinin değerlendirilmesi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı EARGED, Baum, J. R. & Locke, E. A. (2004). The relationship of entrepreneurial traits, skill, and motivation to subsequent venture growth. Journal of applied psychology, 89 (4), 587-598.
• Bursal, M. (2017). SPSS ile Temel Veri Analizleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çavdar, O., Cumhur, F., Koç, Y. ve Doymuş,K. (2018). Öğretmen Adaylarının Sosyal Girişimcilik Özelliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 (STEMES), 27-33.
• Çetinkaya-Bozkurt, Ö., Kalkan, A., Koyuncu, O. ve Alparslan, A.M. (2012). Türkiye’de Girişimciliğin Gelişimi: Girişimciler Üzerinde Nitel Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 229-247.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Creswell, J. W. & Plano Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Deveci, İ. (2017). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Girişimci Özellikler ile İlgili Öz Değerlendirmeleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 202-228.
• Deveci, İ., & Çepni, S. (2015). Öğretmen Adaylarına Yönelik Girişimcilik Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 92-112.
• Eroğlu, S. & Deveci, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin girişimcilik düzeyleri ile girişimcilik becerisinin sosyal bilgiler dersinde kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi , 11 (3) , 1190-1211.
• Gibb, A. A. (2005). The future of entrepreneurship education – determining the basis for coherent policy and practice. In P. Kyr¨o, & C. Carrier (Eds.), The dynamics of learning entrepreneurship in a cross-cultural university context (pp. 44–68). University of Tampere: Research Centre for Vocational and Professional Education.
• İnaltekin, T., Samancı, B. ve Kirman-Bilgin, A. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının girişimcilik becerisine yönelik mesleki bilgilerinin tespit edilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1025-1054.
• İsmen, A. E. (2004). Duygusal zekâ ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (11) , 55-75.
• Jenssen, E,S. (2016). Pedagogical entrepreneurship in teacher education – what and why? Icelandic Journal of Education, 25(2), 183−196.
• Johannisson, B. (2005). Entreprenörskapets väsen [The nature of entrepreneurship; in Swedish]. Lund: Studentlitteratur.
• Jones, C. (2007). Developing the Enterprise Curriculum: Building on Rock, Not Sand. Industry and Higher Education, 21(6), 405-413.
• Karademir, E., Balbağ, M.Z., Çemrek, F. (2018). Öğretmen Adaylarının Girişimcilik Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Milli Eğitim, 220, 177-200.
• Kautonen, T., van Gelderen, M.& Fink, M. (2015) Robustness of the Theory of Planned Behavior in Predicting Entrepreneurial Intentions and Actions. Entrepreneurship Theory and Practice, 39, 655-674.
• Kılıç, R., Keklik, B., & Çalış, N. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma: Bandırma İİBF İşletme Bölümü Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 423-435.
• Kıran, F., Bozkurt, Ö. Ç., & Tunç, H. (2018). Finansal okuryazarlık ve girişimcilik niyeti arasındaki ilişki: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 29-51.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Mutlu, T., Korkut-Owen, F., Özdemir, S., & Ulaş-Kılıç, Ö. (2019). Öğretmen adaylarının kariyer planları, yaşadıkları kariyer kararsızlıkları ve bununla baş etme stratejileri. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 1-31.
• Özdemir, T. Y., & Orhan, M. (2019). Öğretmenlerin Öğretmenlik mesleğinin imajı hakkındaki görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, Aralık, 824-846.
• Pan, V. L., & Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Education Sciences, 9(6), 125-138.
• Redford, D. T. (2015). Entrepreneurial teacher training in Europe: an overview of European policies and developments. Journal for Educators, Teachers and Trainers, 6(2), 17–34.
• San-Martín, P., Fernandez-Laviada, A., Perez, A. & Palazuelos, E. (2021). The teacher of entrepreneurship as a role model: Students’ and teachers’ perceptions. The International Journal of Management Education 19, 1-9.
• Seyrek, İ. H., & Gül, M. (2017). Finansal Okuryazarlık Ve Girişimcilik Niyeti: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Management & Economics Research, 15(2).
• Selanik-Ay, T., & Acar, Ş. (2016). Sınıf öğretmenlerinin girişimcilik becerisi kazandırmaya yönelik görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 15(58), 960-976.
• Sipon, M., Pihie, Z.A.L., Rahman, F.A. & Manaf, U.K.A. (2015). Teacher’s Entrepreneurial Pedagogical Content Knowledge Roles in Human Resource Development. International Journal of Management and Applied Research, 2(1), 35-44.
• Sofoluwe, A. O. (2007). University Education and Youth Entrepreneurship in Nigeria, International Journal of Educational Management, 5 (1), 117-126.
• Şimşek, C., & Tuzluca, S. (2015). Yetişkinlerin düşünce hayatında olumlu iz bırakan öğretmenlerin ortak kişilik ve davranış özellikleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 131- 141.
• Ti̇can, C . (2020). Öğretmen Adaylarının Girişimcilik Özellikleri İle Kariyer Streslerine Yönelik Görüşleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 2768-2795.
• Türk Dil Kurumu (TDK). https://sozluk.gov.tr/
• Türkekul, K. & Sarıkabak, M. (2019). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni Adaylarinin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Akademik Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (1) , 52-69.
• Yelkikalan, N., Akatay, A., Yıldırım, H. M., Karadeniz, Y., Köse, C., Koncagül, Ö., ve Özer, E. (2010). Dünya ve Türkiye üniversitelerinde girişimcilik eğitimi: karşılaştırmalı bir analiz. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 2010, 51-59.
• Yılmaz-Akbaba, A. (2020). Öğretmen Adaylarının Mutluluk, Duygusal Zeka ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (6) , 179-191.