TÜRK MODERNLEŞME TARİHİNDE MUHAFAZAKAR SİYASİ DÜŞÜNCE

Yıl 2001, Cilt: 3 Sayı: 2, 23 - 35, 10.10.2001

Hasan Hüseyin Akkaş

Öz

Türk toplumunda muhafazakarlık, sahip olduğu sosyo-politik ve
sosyo-ekonomik referansları dikkate alınmadan kullanılan ve bu yüzden de
yeterince anlaşılmayan bir kavramdır. Bu bilgisizliğin yanında özellikle
akademik çevrelerdeki genel ilgisizlik muhafazakarlığın, değişime karşı
olduğu, mevcut duruma körü körüne bağlılığı, tutuculuğu ve hatta gericiliği
çağrıştıran bir ideoloji olarak algılanmasına yol açmıştır.
Türk toplumunun modernleşme tarihini doğrudan ve dolaylı olarak
etkileyen siyasî muhafazakarlığı bir düşünce tarzı olarak incelemek, bu
çalışmanın temel amacıdır. Türkiye’deki siyasî yapıyı önemli ölçüde
etkileyen bu düşüncenin kaynağının tanımlanması ve tarihî sürecinin
açıklanması, bu çalışmanın kapsamında değerlendirilecektir.
In both Turkish society and literature, conservatism is a concept that
has not been properly understood. The reason for this is that has been used
without linking it to any socio-political and socio-economic referents. In
addition to this incomplete understanding, there is a general neglect of
conservatism, especially on the part of academic circles. This has led to a
perception of conservatism as an ideology that resists any social change,
encourages blind endorsement of the status quo, and seems to embrace a
reactionary outlook.
This study attepts primarily to analyse political conservatism as a
mode of thought. Since it has had a great influence on Turkish political
structure, conservative thought in this article is first defined and the an
explanation of its historical development is also included.

Anahtar Kelimeler

türk modernleşme , siyasi düşünce , muhafazakar

Kaynakça

• Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir, 2000.
• 2. Bora, Tanıl. Türk Sağının Üç Hali Milliyetçilik, Muhafazakarlık ve İslamcılık, Birikim Yayınları, İstanbul 1998.
• 3. Copleston, Frederick. A History of Philosophy: Volume IV, Modern Philosophy Descartes to Leibniz, (Çev: Aziz Yardımlı), İDEA Yayınları, İstanbul 1996.
• 4.Coşar, Simten. “Ahmet Ağaoğlu:Türk Liberalizminin Açmazlarına Bir Giriş”, Toplum ve Bilim, Sayı.74, (Güz-1997.)
• 5. Çiğdem, Ahmet. “Muhafazakarlık Üzerine”, Toplum ve Bilim, Sayı.74, (Güz-1997.)
• 6. Dionne, E.J. “The Third Way”, Commenweal, Vol.129, Nu.7, 1999.
• 7. Gökalp, Ziya. “İnkılapçılık ve Muhafazakarlık”, Makaleler IX, (hazırlayan: Şevket Beysanoğlu), Kültür Bakanlığı YayınlarıNo.359, Ziya Gökalp Serisi:15, Ankara, 1980.
• 8. Güler, İlhami. “Gericiliğin Gerçek ve Enstrümental Tabiatı Üzerine”, Doğu Batı, Yıl.1, Sayı.3, (Mayıs-Haziran-Temmuz-1998.)
• 9. Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği, Kültür Bakanlığı Yayınları No.1549, Ankara 1993.
• 10. İrem, C. Nazım. “Kemalist Modernizm ve Türk Gelenekçi Muhafazakarlığının Kökenleri”, Toplum ve Bilim, Sayı.74, (Güz-1997.)
• 11. Kuran, Ercüment. Türk Çağdaşlaşması, Akçağ Yayınları, Ankara 1997.
• 12. Öğün, “Türkiye’de Birey Kültü”, Politik Kültür Yazıları, Asa Kitabevi, Bursa 1997.
• 13. Öğün, Süleyman Seyfi. “Türk Muhafazakarlığının Açık İkilimleri Üzerine”, Doğu-Batı, Sayı.3, (Temmuz-1998.)
• 14. Öğün, Süleyman Seyfi. “Türk Muhafazakarlığının Kültür Kökenleri ve Peyami Safa’nın Muhafazakar Yanılgısı”, Politik Kültür Yazıları, Asa Kitabevi, Bursa 1997.
• 15. Öğün, Süleyman Seyfi. “Türkiye’de Kadimlik - Ceditlik Tartışmasının Hal-i Pür Melali”, Politik Kültür Yazıları, Asa Kitabevi, Bursa 1997.
• 16. Safa, Peyami. 20. Asır Avrupa ve Biz, Ötüken Yayınları, İstanbul 1990.
• 17. Safa, Peyami. Türk İnkılabına Bakışlar, Ötüken Yayınları, 3. Basım, İstanbul 1997.
• 18. Turan, Mustafa. “Atatürk, Kültür ve Çağdaşlaşma”, Bilge Yayın Tanıtım Tahlil Eleştiri, Sayı.12 (Bahar 1997.)
• 19. Viereck, Peter. Conservatism From John Adams to Churchill, Van Nostrand Reinhold Comp., Princeton 1956.
• 20. Zürcher, Erik Jan. Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 1998.