A Research on Theoretical Analysis of Semiotics

Yıl 2020, , 771 - 784, 30.09.2020

Makbule Civelek

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.683974

Cited By: 15

Öz

Semiotics is a form of reading used by different disciplines. In line with the views of semiotic theorists from the past to the present, he explored a wide range of profound meanings, from communication to marketing from advertising and posters, to political propaganda, from caricatures to works of art. In the study, the perspectives of semiotics theorists are included in the historical process. In this study, semiotics is discussed from a theoretical point of view, and the development process and the analysis in the light of the studies that have been poured out are addressed. The study examined how the “semiotic adventure” took shape, the development process of semiotics, the different perspectives of the researchers and the ways of analysis. Although semiotics is used as a method in various researches, studies dealing with the theoretical perspective in the literature have been limited. In this context, the main purpose of the study is to prepare theoretical ground for semiotics studies. The study is important in terms of all these aspects and its contribution to the literature.

Anahtar Kelimeler

Semiotic Semantics, Historical Process of Semiotics, Semiotic Analysis

Göstergebilimin Kuramsal Açıdan İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma

Öz

Göstergebilim farklı disiplinler tarafından kullanılan bir okuyuş biçimidir. Geçmişten günümüze değin göstergebilim kuramcılarının ortaya koyduğu görüşler doğrultusunda iletişimden pazarlamaya, reklam ve afişlerden, siyasi propagandalara, karikatürlerden sanat eserlerine kadar geniş bir yelpazede derin anlamı araştırmıştır. Çalışmada göstergebilim kuramcılarının bakış açılarına tarihsel süreç içerisinde yer verilmiştir. Bu çalışmada göstergebilim teorik açıdan ele alınarak gelişim sürecine ve yapılan çalışmalar ışığında çözümlemelere değenilmiştir. Çalışma “göstergebilimsel serüvenin” nasıl şekillendiğini, göstergebilimin gelişim sürecini, araştırmacıların farklı bakış açılarını ve çözümleme biçimlerini irdelemiştir. Göstergebilim, çeşitli araştırmalarda yöntem olarak kullanılsa da alanyazında teorik perspektiften ele alan çalışmalar sınırlı kalmıştır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı göstergebilim çalışmalarına teorik zemin hazırlamaktır. Tüm bu yönleri ve alanyazına sağlayacağı katkı bakımından çalışma önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilimsel Anlamlandırma, Göstergebilimin Tarihsel Süreci, Göstergebilimsel Analiz

Kaynakça

• AKTULUM, K. (2004). “Göstergebilim”. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5: 1-13.
• AKTULUM, K. (2013). “Tahsin Yücel’in Yalan Adlı Romanında Yapısal Dilbilimin ve Göstergebilimin İzleri”. Turkish Studies-International Periodical for the Languages Literature and History of Turkish or Turkic, 8(13): 1-11.
• ALBAKRY, S. M. ve DAIMIN, G. (2014). “The Visual Rhetoric in Public Awareness Print Advertising Toward Malaysia Perceptive Sociolculture Design”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 155: 28-33.
• ALTINBÜKEN, B. (2014). “Göstergebilim Yöntemiyle Görsel Sözce Çözümlemesi”. A. Güneş (Ed.). İletişim Araştırmalarında Göstergebilim Yazsınsaldan Görsele Anlam Arayışı (239-258). Literatür Academia, Konya.
• ARDIÇ-ÇOBANER, A. (2013). “Sağlık İletişiminde Korku Öğesinin Kullanımı: Sigara Paketlerinde Kullanılan Sigara Karşıtı Görsellerin Göstergebilimsel Analizi”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 37: 211-235.
• ARIKAN, S. (2009). “Göstergebilimsel Bir Çözümleme: Samuel Richardson’ın Pamela’sı”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2): 147-160.
• BARTHES, R. (2016). Göstergebilimsel Serüven. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• BASKAN-KARSAK, B. (2004). “Görsel Kimlik Göstergeleri Açısından Arçelik Firması Web Sayfası İncelemesi”. İletişim Dergisi, 1(1): 99-114.
• BERGER, A. A. (2012). Kültür Eleştirisi: Kültürel Kavramlara Giriş. Pinhan Yayınevi, İstanbul.
• BERKELEY, J. (2012). Insights in Linguistics and Semiotics: Semiotics of Discourse. Peter Lang Publishing Inc, New York.
• BOZKANAT, E. ve KUTLUK, A. (2014). “Göstergebilim Bağlamında Reklam Çözümlemesi: Seyahat Acentelerinin Online Erken Rezervasyon Görselleri”. 1st International Congress of Tourism & Management Researches-2014.
• BURTON, G. (2008). Görünenden Fazlası. Alan Yayıncılık, İstanbul.
• CIVELEK, M. ve TÜRKAY, O. (2018). “Türkiye Tanıtım Afişlerinin Göstergebilimsel Bir Analizi: Home of Turkey Afişleri Örneği”. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 8 (2): 312-328.
• ÇAKIR, M. (2009). “Bir Göstergebilimsel Çözümleme: Daniel Defoe’nun Moll Flanders’ı”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2): 131-145.
• ÇEKEN, B. ve YILDIZ, E. (2015). “Renklerin Reklam Algısı Üzerindeki Etkisi̇: 2012 Kırmızı Reklam Ödülleri”. Sanat Eğitim Dergisi, 3(2): 129-146.
• ÇIÇEK, M. 2014. “Dilbilimsel İlkeler Görsel Göstergelere Uygulanabilir Mi?” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32): 38-51. ECHTNER, C. M. (1999). “The Semiotic Paradigm: Implications for Tourism Research”. Tourism Management, 20: 47-57.
• ECO, U. (2004). Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• ELGÜN, A., BABACAN, E., KOZAK, M. ve BABAT, D. (2013). “Yeni Tüketim Mekanları Olarak Havalimanı Terminalleri”. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1): 70-82.
• ERDEM, M. D. (2009). “Göstergebilim (Semiotik) Açısından Rasim Özdenören’in İt Hikâyesi”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(6):120-169.
• ERKMAN, F. (1986). Göstergebilime Giriş. Alan Yayıncılık, İstanbul.
• ERKMAN-AKERSON, F. (2016). Göstergebilime Giriş. Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
• FISKE, J. (2014). İletişim Çalışmalarına Giriş. Pharmakon Yayınevi, Ankara.
• GARIPER, C. (2015). “Cengiz Aytmatov’un Al Yazmalım Selvi Boylum Hikâyesi ve Göstergelerarasılık”. Bilig, 74: 71-96.
• GOTTDIENER, M. (2005). Postmodern Göstergeler. İmge Kitapevi, Ankara.
• GÖKHAN, A. (2011). “Sadık Hidayet’in Lale Adlı Öyküsüne Göstergebilimsel Bir Yaklaşım”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1): 299-309.
• GUIRAUD, P. (1994). Göstergebilim. İmge Kitapevi, Ankara.
• GUIRAUD, P. (1999). Anlambilim. Multilingual, İstanbul.
• GÜDEKLI, A., EHTIYAR, R., GÜZEL, Ö. ve ERSOY, A. (2015). “Turizme Yönelik Tanıtım Afişlerinde İmge Olarak Kadın: Göstergebilimsel Bir Analiz”. 16. Ulusal Turizm Kongresi, 12-14 Kasım 2015, Çanakkale.
• GÜNAY, D. (2002). Göstergebilim Yazıları. Multilingual, İstanbul.
• GÜNEY, Z. (2005). “Bant Reklamlarının Analizi: Telsim Bant Reklamları Örnekleri”. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 3: 133-152.
• GÜZELOĞLU, C. (2014). “Türkiye’de Moda Markalarının Göstergelerle Anlatıları: Ödüllü Moda Reklamlarının Görsel İletişim Tasarımına Yönelik Çözümleme”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3): 747-762.
• IŞIKLAR, G. (2014). “Bir Aşk Söyleminde Görüntüyü Okumak: Aşk Tesadüfleri Sever”. A. Güneş (Ed.). İletişim Araştırmalarında Göstergebilim Yazsınsaldan Görsele Anlam Arayışı (280-298). Literatür Academia, Konya.
• İNAL, A. (2003). “Roland Barthes: Bir Avant-Garde Yazarı”. Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 1(1): 9-38.
• KARABULUT, F. (2008). “Bir Gösteren Olarak Beden ve Dili: Göstergebilim Çerçevesinde Göç Romanı ve Dede Korkut Hikayeleri’nin İncelenmesi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaşı Veli, 48: 69-90.
• KILINÇ, Ö. (2015). “Reklamlarda Erkeklik: GQ ve Men’s Health Dergilerindeki Reklamların Eleştirel Bir Okuması”. Journal of Yasar University, 10(37): 6381-6477.
• KIRAN, A. (2004). “Göstergebilim ve Yazınsal Çözümlemeler”. N. Tanyolaç Öztokat (Ed.). Disiplinlerarası Ortam ve Yöntem Sorunlar. (50-61). Multilingual, İstanbul.
• KIRAN, A. (2009). “Çağdaş Bir Düşünme Biçimi Olarak Göstergebilim”. Dilbilim, 2(2): 1-16.
• KIROVA, B. ve PENKIN, I. (2013). “The Name of The Thing, or an Attempt at a Semiotic and Semantic Analysis of Trade Marks”. Journal of Intellectual Property Law and Practice, 8(4): 297-302.
• KORKUT, E. (2015). “Göstergebilimsel Çözümleme: Tembel Adam Masalı”. Millî Folklor, 27(108): 74- 83.
• KURTUL, K. (2013). “Cellât ve Ağlayan Yüz Adlı Hikâyenin Göstergebilimsel Açıdan Çözümlemesi”. The Journal of Language and Linguistic Studies, 9(1): 81-94.
• KÜÇÜKERDOĞAN, R. (2011). “Dilinizden Utanmayın Reklam Kampanyasının Göstergebilimsel Açıdan Çözümlemesi”. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 1(1): 26-34.
• KÜÇÜKERDOĞAN, R. (2014). “Gerçek Güzellik ya da Gerçek Yalanlar Reklamlar Aracılığıyla Tüketilen Güzellik ve Göstergeler”. A. Güneş (Ed.). İletişim Araştırmalarında Göstergebilim Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı (49-70). Literatür Academia, Konya.
• KÜKRER-AYDIN, Ö. (2014). “Televizyon Reklamlarında Dizi Karakteri Kullanımıyla Sunulan Tüketim Kültürü Değerleri: Yalan Dünya Örneği”. Journal of Yasar University, 9(36): 6261- 6380.
• MACCANNELL, D. (2013). The Tourist: A New Theory of the Leisure Class. University of California Press, London.
• NAKTAN, M. ve NACAR-LOGIE, N. (2013). “Reklam Ürünlerinde Toplumsal Sınıfların Tanıtımı”. International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(10): 459-467.
• OLGUNDENIZ, S. S. ve PARSA, A. F. (2014). “Reklam Dünyasında İmgenin Gücü Arçelik ve Vestel Reklamlarında Robot Karakterlerle Yaratılan Evren”. E-Journal of New World Sciences Academy, 9(2): 95-106.
• OSKAY, A. H. (2015). “Televizyon Reklamlarında Çocuk İmgesinin Göstergebilimsel Analizi”. Online Academic Journal of Information Technology, 6(19): 109-126.
• OSWALD, R. L. (2011). Marketing Semiotics: Sings, Strategies and Brand Value. Oxford University Press, New York.
• ÖNCEL-TAŞKIRAN, N. M. (2011). “Reklamın Mizahi Çerçevede Ünlü Kişi Aracılığıyla Sunumu: Ürün Nesne İlişkisinde İmaj Aktarımı”. Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Ulusal İletişim Kongresi, Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu Bildiriler Kitabı, 1-14.
• ÖZTOKAT, N. (2014). “Anlam Alanı Olarak Özne ve Beden”. A. Güneş (Ed.). İletişim Araştırmalarında Göstergebilim Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı (135-154). Literatür Academia, Konya.
• PARSA, A. F. (2007). “Göstergenin Gücü/Gücün Göstergesi: İmge Reklam Bildirilerinde Göstergebilimsel Yaklaşımla Durağan İmgeleri Çözümlemek”. VII. Uluslararası Görsel Göstergebilim Kongresi, AISV-IAVS Görünürün Kültürü. İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 63(2): 1-10.
• RIBIERE, M. (2008). Barthes. LLP Humanities-Ebooks: CA.
• RIFAT, M. (2014a). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları-1 Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• RIFAT, M. (2014b). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları-2 Temel Metinler. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• RIFAT, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• RIFAT, M. (2011). Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• SINAN, T. A. ve DEMIR, S. (2010). “Göstergebilimsel Yöntemler Işığında Deniz Bank Reklamının Okunması”. International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(2): 1313-1332.
• SEZER, N. ve SERT, Y. N. (20149. “TV Kamu Spotu Reklamlarının Medya Okuryazarlığı Çerçevesinde Kullanılması: Çocuk ve Medya Hareketi. TV Kamu Spotuy Reklamının Göstergebilimsel Çözümlenmesi”. A. Güneş (Ed.) İletişim Araştırmalarında Göstergebilim (11-48). Literatürk Yayınları, Konya.
• SAYAR, E. (2013). “Orhan Veli’nin İstanbul’u Dinliyorum Şiiri Üzerinden İstanbul’u Göstergebilimsel Okumak”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9): 2185-2200.
• SAYIN, Ö. (2014). Göstergebilim ve Sosyoloji. Anı Yayınevi: Ankara.
• SIĞIRCI, İ. (2012). “Göstergebilimsel Açıdan Reklam İncelenmesi: Bir Otomobil Reklamı” . D. Günay ve A. F. Parsa (Ed.). Görsel Göstergebilim İmgenin Adlandırılması (96-106). Es Yayınları, İstanbul.
• SIVAS, A. (2011). “Göstergebilim ve Sinema İlişkisi Üzerine Bir Deneme”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21: 527-538.
• SOĞUKKUYU, B. (2015). “Kitap Kapağı Tasarımında Kadın Portresinin Kullanımı”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1): 57-72.
• SOYDAN, M. (2007). “Yavuz Turgul’un Gönül Yarası Filminin Greimas’ın Eyleyensel Örnekçesine Göre Çözümlenmesi”. Sosyal Bilimler Dergisi, 18: 1-15.
• SARAR-KUZU, T. (2004). “Greimas’ın Eyleyenler Modeli’nin, Bir Durum-Kesit Öyküsündeki İşlerliğine İlişkin Göstergebilimsel Çözümleme Denemesi”. Dil Dergisi 124: 34-52.
• SÖNMEZ, Ö. (2012). “Soyutlamacı Resmin Okunmasına Göstergebilimsel Bir Yaklaşım”. Süleyman Demirel Üniversitesi, 9: 1-21.
• TURAN, M. O. (2012). “Gazetelerde Yayınlanan Siyasi Karikatürlerin Göstergebilimsel Çözümlemesi”. Selçuk İletişim, 7(2): 1-19.
• ULUTAŞ, S. ve ÇEVIK, K. S. (2015). “Propaganda Amaçlı Belgesel Basın Fotoğraflarının Anlam Sorunu ve Fotoğrafların Göstergebilimsel İncelenmesi”. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 1(2): 25-39.
• ÜNAL, S. (2014). Göstergebilimsel Açıdan Sembolik Tüketim. Detay Yayıncılık, Ankara.
• VARDAR, B. (1982). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• YAKIN, V., YAKIN, C. ve YAKIN. M. (2014). Reklamlarda Kullanılan Marka Kişilik Arketiplerinin Göstergebilimsel Analizi”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1): 345-355.
• YEYGEL, S. ve YAKIN, M. (2007). “Kurumsal Reklamlarda Göstergeler Aracılığıyla Marka Kimliğinin İletilmesi”. Selçuk İletişim Dergisi, 5(1): 102-117.
• YÜCEL, T. (2012). Eleştiri Kuramları. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul.
• ZEYBEK, I. (2014). “İletişim Araştırmalarında Göstergebilim, İçinde Reklamlarda Mutluluğa Davet Var”. A. Güneş (Ed.). İletişim Araştırmalarında Göstergebilim Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı (49-70). Literatür Academia, Konya.