Borsa İstanbul İmalat Endeksi Sektörel Yoğunlaşma Düzeyinin Analizi

Yıl 2021, , 75 - 93, 26.01.2021

Ersin Irk

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.811010

Öz

Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul İmalat Sanayi Sektörü’ nde yer alan alt sektörlerin sektörel yoğunlaşma düzeyini belirlemektir. Çalışmanın veri seti, imalat sanayi sektörü içerisinde yer alan 8 alt sektöre ait 2012’den 2017' ye kadar her yıla ait satış hasılatı verilerinden oluşmaktadır. Sektörel yoğunlaşma düzeyini belirleyebilmek için, Hirschman-Herfindahl Endeksi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda 4 alt sektörün oligopolcü piyasa, diğer 4 alt sektörün ise monopolcü rekabet piyasası özelliği gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sektörel Yoğunluk, Sektör Yapısı, Hirschman-Herfindahl Endeksi

Kaynakça

• APAN, M.(2020) Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma Düzeylerinin Analizi: Borsa İstanbul’dan Kanıtlar.
• BPP Media, Fundamentals Of Business Economics, Third Edition
• CHRYSTAL, K. A., & LİPSEY, R. G. (1997). Economics For Business and Management. OUP Catalogue.
• CLARKE R., S. DAVIES, M. WATERSON (1984) “The Profitability-Concentration Relation: Market Power or Efficiency?”, The Journal of Industrial Economics, 32(4), 435-450.
• DOĞAN, S., & KAYA, S. S. (2011). Gümrük Birliği Sonrasında (1996-2009) Türkiye’nin Avrupa Birliği İle Dış Ticaretinin Ülke Ve Fasıl Bazlı Yoğunlaşma Analizi. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (14), 1-18.
• EROL, Y., İNCE, A. R., & ARAS, M. (2013). Türk sanayi sektöründe stratejik yönetim yaklaşımları tercihi: ISO 1000 firmalarında bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 4(3), 75-92.
• ESER, U. ve KÖSE S. (2005). Endüstriyel Yerelleşme ve Yoğunlaşma Açısından Türkiye Sanayii: İl İmalat Sanayiilerinin Analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(2), 97-139.
• FRANKO L. G. (1989), Global Corporate Competition: Who is Winning, Who is Losing, Strategic Management Journal, Eylül-Ekim, Vol.: 10-5.
• GEORGE, K. D., JOLL, C., & LYNK, E. L. (1992). Industrial organisation: competition, growth, and structural change. Rootledge. Fourth Edition.
• GRİFFİTHS, A., & WALL, S. (2005). Economics for business and management. Pearson Education.
• Güneş, M., KÖSE, A., & YELDAN, E. (1997). Input-output tablosu sektör tasnifine göre Türkiye imalat sanayiinde yoğunlaşma eğilimleri 1985-1993. Ekonomik Yaklasim, 8(26), 33-47.
• GÜVEN, A., & YENİ, O. (2013). Türkiye imalat sanayiinde yoğunlaşma, karlılık ve ücret ilişkisi: Yeniden. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 95-115.
• HIZIROĞLU, M. (2019). Teorik Bir Sistemin Gereklilikleri Açısından Kaynaklara Dayalı Görüşün Bilimsel Statüsü, Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi 2 (2), 184-226
• JONES, T. (2004). Business Economics & Managerial Decision Making. John Wiley & Sons Ltd, England.
• HARRİS, N. (2001). Business economics: Theory and application. Butterworth-Heinemann.
• ILDIRAR, M., & KIRAL, E. (2018). Piyasa Yapısı Ve Yoğunlaşma: Türk Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Analiz. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 93-117.
• IŞIK, C. (2013). Türkiye İmalat Sanayiinde Rekabet Derecesi ve Yoğunlaşma Düzeyi. EKEV Akademi Dergisi, c, 17, 57.
• KALÇA, A., & ARI, V. (2013). Market concentration in turkish journalism sector. In Internatıonal Conference Challenges Of The Knowledge Socıety (CKS).
• KARAKAYA, A., AĞAZADE, S., & PERÇİN, S. (2018). Türk İmalat Sanayinde Performans, İnovasyon ve Rekabet Arasındaki İlişki. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 4(1), 39-59.
• KAYNAK, S. (2016). Giyim Eşyası İmalatı Piyasa Yapısı Ve Yoğunlaşma Oranı: Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşu Üzerine Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(30), 21-37.
• KAYNAK, S. (2016). Türk ilaç sektörünün rekabet yapısı ve yoğunlaşma analizi. Cankiri Karatekin Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi= Cankırı Karatekin University journal of the Faculty of Economcs et Admimistrative Sciences., 6(2), 49-66.
• KAYNAK, S., & ARİ, Y. O. (2011). Türk otomotiv sektöründe yoğunlaşma: binek ve hafif ticari araçlar üzerine bir uygulama. Ekonomik Yaklaşım, 22(80), 39-58.
• KOÇ, F., BİÇİMVEREN, L., & ÇINAR, B. (2018). Firma yenilikçiliği ve ihracat performansı arasındaki ilişki üzerinde rekabet yoğunluğunun düzenleyici etkisi.
• KOSTAKOĞLU, S. F. (2015). Internet Servis Sağlayicilari Piyasasina Yönelik Yoğunlaşma Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(25), 129-140.
• KÖSE, A. ve Yeldan, E. (1997). Input-output tablosu sektör tasnifine göre Türkiye imalat sanayiinde yoğunlaşma eğilimleri 1985-1993. Ekonomik Yaklasim, 8(26), 33-47.
• LIPCZYNSKI, J., WİLSON, J. O., & GODDARD, J. A. (2017). Industrial organization: competition, strategy, policy. Pearson Education. 5th edition
• MATTHES, F. C., POETZSCH, S., & GRASHOFF, K. (2005). Power generation market concentration in Europe 1996-2004. An empirical analysis, Institute for Applied Ecology.
• MİLLER, R.A. (1969) “Market Structure and Industrial Performance: Relation of Profit Rates to Concentration, Advertising Intensity and Diversity”, The Journal of Industrial Economics, 17(2), 104-118.
• MCALEESE, D. (2004). Economics for Business Competition, Macro-stability and Globalisation. Pearson Education.
• NARCI, H. Ö., Ozcan, Y. A., Şahin, İ., Tarcan, M., & Narcı, M. (2015). An examination of competition and efficiency for hospital industry in Turkey. Health care management science, 18(4), 407-418.
• ÖNDER, K. (2016). Türkiye bisküvi, çikolatalı ve şekerli mamuller sektörü: Firma yoğunlaşma analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 179-208.
• PAREEK, S. (2009). A text book of Business Economics. Sunrise Publishers & Distributors.
• PARKİN, Michael. Economics Sixth Edition. New York: Addison-Wesley World Student Series, 2003.
• PEHLİVANOĞLU, F., & TEKÇE, E. (2013). Türkiye elektrik enerjisi piyasasında Herfindahl-Hirschman ve CRm endeksleri ile yoğunlaşma analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• PEHLİVANOĞLU, F., & TİFTİKÇİGİL, B. Y. (2013). A Concentration analysis in the Turkish iron-steel and metal industry. International Journal of Economic Practices and Theories, 3(3), 152-167.
• POLAT, Ç. (2007). Yoğunlaşma Ve Piyasa Yapısı İlişkisi Çerçevesinde Türk Çimento Sektörünün Yapısalanalizi. Anadolu University Journal of Social Sciences, 7(2).
• PORTER, M. E. (1986), Competition in Global Industries, Boston: Harvard Business School Press.
• PORTER, M. E. (1990), The Competitive Advantages of Nations Harvard Business Review, Mart-Nisan, no:2
• SUNG, Nakil (2014). “Market Consentration and Competition in OECD Mobile Telecominications Markets”. Applied Economics, 46(25).3037-3048.
• TATLI, H. (2018). PİYASA YOĞUNLUĞUNUN ÖLÇÜLMESİ: BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 64-84.
• THOMADAKIS, S.B. (1977) “A Value-Based Test of Profitability and Market Structure”, The Review of Economics and Statistics, 59(2), 179-185.
• WEN Jie Xu, X. (2011).“The empirical analysis of market performance of automobile industry market in China”. Applied Mechanics and Materials, (55/57).1997-2002.
• WORTHINGTON, I., BRITTON, C., & REES, A. (2005). Economics for business: Blending theory and practice. Pearson Education.
• YILDIRIM, K., EŞKİNAT, R., KABASAKAL, A., ERDOĞAN, M. (2009). Endüstriyel Ekonomi (4. Baskı). Ekin Yayıncılık.
• YILDIZ, F. (2012). Türkiye’de Mobil Telekomünikasyon Ve Genişbant İnternet Hizmetleri Sektöründe Pazar Yoğunlaşmasının Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(6), 47-72.
• YOLAÇ, S. (2005). Türkiye İmalat Sanayiinde Yoğunlaşma. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), 1087-1100