Türkiye’de Sağlık Turizmi Politikalarının Ekonomik ve Mali Etkilerinin Analizi (2015-2021)

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 195 - 208, 30.01.2025

Işın Solak , Mustafa Alpin Gülşen

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1537733

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 2015-2021 yılları arasında sağlık turizmi politikalarının ekonomik büyüme ve kamu maliyesi üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışma, sağlık turizmi sektörünün makroekonomik göstergelerle olan ilişkisini analiz ederek, sektörün Türkiye ekonomisine katkısını değerlendirmeyi hedeflemektedir. Çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu ve Dünya Bankası gibi kaynaklardan elde edilen veriler kullanılmış ve En Küçük Kareler Yöntemi (OLS) uygulanmıştır. Birim kök testleri ve regresyon analizleri, sağlık turizmi gelirlerinin ekonomik büyümeye pozitif ve anlamlı bir katkı sağladığını, ancak enflasyonun bu sektör üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu göstermektedir. Ayrıca sağlık turisti sayısı ile ekonomik büyüme arasında pozitif bir ilişki bulunmuş ve ticari açıklığın sağlık turizmi gelirleri üzerindeki olumlu etkisi vurgulanmıştır. Çalışma sonuçları, Türkiye’de sağlık turizmi sektörünün sürdürülebilir büyümesi için regülasyonların ve ekonomik politikaların stratejik bir şekilde tasarlanması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Maliyesi, Regülasyonlar, İktisadi Büyüme, Sağlık Turizmi

The Analysis of Economic and Fiscal Implications of Health Tourism Policies in Türkiye (2015-2021)

Öz

This study aims to examine the impact of health tourism policies on economic growth and public finance in Turkey between 2015 and 2021. The study assesses the sector's contribution to the Turkish economy by analyzing the relationship between the health tourism sector and macroeconomic indicators. Data from reliable sources such as the Turkish Statistical Institute (TUIK) and the World Bank were utilized, and econometric methods like the Ordinary Least Squares (OLS) were applied. Unit root tests and regression analyses indicate that health tourism revenues contribute positively and significantly to economic growth, while inflation has a negative effect on this sector. Additionally, a positive relationship between the number of health tourists and economic growth was identified, and the beneficial impact of trade openness on health tourism revenues was emphasized. The findings suggest that Türkiye’s regulations and economic policies must be strategically designed to ensure the sustainable growth of the health tourism sector.

Anahtar Kelimeler

Public Finance, Regulations, Growth, Health Tourism

Kaynakça

• Bahadori, M., Ravangard, R., & Alimohammadzadeh K. (2015). The accreditation of hospitals in Iran. Iran J Public Health, 44(2), 295–296.
• Baldwin, R., Cave, M. , & Lodge, M. (2012). Understanding regulation: theory, strategy, and practice. Oxford University Press.
• Bies, W., & Zacharia, L. (2007). Medical tourism: outsourcing surgery. Mathematical and Computer Modelling, 46(7-8), 1144-1159.
• Bookman, M. Z.,& Bookman, K. R. (2007). Medical tourism in developing countries. Palgrave Macmillan. Chanda, R. (2001). Trade in health services. Retrieved June 11, 2008 from http://www.icrier.org/pdf/WP-RUPA.pdf.
• Connell, J. (2006). Medical tourism: sea, sun, sand and … surgery. Tourism Management, 27(6), 1093-1100.
• Connell, J. (2013). Contemporary medical tourism: Conceptualisation, culture and commodification. Tourism Management, 34, 1-13. DOI: 10.1016/j.tourman.2012.05.009
• Çeti, B., & Ünlüönen, K. (2020). Economic evaluation of health tourism in Turkey. Journal of Tourismology, 6(1), 99-109.http://doi.org/10.26650/jot.2020.6.1.0015.
• Demirbaş, M. B., Akalın B. (2022). Sağlık turizm ve hibe destekleri: Türkiye’de kalkınma ajansları. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 648-663. Doi: 10.11616/asbi.1095202
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
• Doğan, B. B., & Aslan, A. (2019). Türkiye'de sağlık turizminin mevcut durumu ve ülke ekonomisine katkıları. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 391-420.
• Edinsel S., & Adıgüzel O.(2014). Türkiye’nin Sağlık turizmi açısından son beş yıldaki dünya ülkeleri içindeki konumu ve gelişmeleri, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2),167-190.
• Ehrbeck, T., Guevara, C., & Mango, P. D. (2008). Mapping the market for medical travel. The McKinsey Quarterly.
• Greene, W. H., (2012). Econometric Analysis (7th ed.). Pearson Education.
• Gujarati, D. N., & Porter, D. C. (2009). Basic econometrics (5th ed.). McGraw-Hill/Irwin.
• Güner, T. (2020). Sağlık turistlerinin ülkemizde sağlık hizmeti kullanımı ile ilgili karar mekanizmaları ve bunu etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi İstanbul Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Hanefeld, J., Lunt, N., Smith, R., & Horsfall, D. (2015). Why do medical tourists travel to where they do? The role of networks in determining medical travel. Social Science & Medicine, 124, 356-363. DOI: 10.1016/j.socscimed.2014.06.029.
• Heung, V. C. S., Küçükusta, D., & Song, H. (2010), A conceptual model of medical tourism: ımplications for future research. Journal of Travel & Tourism Marketing, 27, 236-251.
• Heung, V.C.S., Küçükusta, D., & Song, H (2011). Medical tourism development in Hong kong: An assessment of the barriers. Tourism Management, 32, 995-1005.
• Kördeve MK. (2016). Sağlık turizmine genel bir bakış ve Türkiye’nin sağlık turizmindeki yeri. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 2 (1), 51-61.
• Lai, C. A., & Prkacin, I. (2016). Using a qualitative research framework to analyze medical tourism in Croatia. European Journal Of Busıness Research, 16(1), 21- 36.
• Liu, Z., & Sun, L. (2020). Pricing strategy and demand elasticity in medical tourism. Journal of Business Research, 120, 144-153. DOI: 10.1016/j.jbusres.2019.10.008.
• Lunt, N., Smith, R., Exworthy, M., Green, S. T., Horsfall, D., & Mannion, R. (2011). Medical Tourism: Treatments, Markets and Health System Implications: A Scoping Review. OECD.
• Mair, J. (2014). Medical Tourism: A Reference Handbook. ABC-CLIO.
• Montagu, D. (2003). The private sector in health care provision, the role of. Health Systems Policy, Finance and Organization, 303-309.
• Ormond, M., & Sulianti, D. (2017). More than medical tourism: lessons from Indonesia and Malaysia on South–South intra-regional medical travel. Current Issues in Tourism, 20(1), 94-110. DOI: 10.1080/13683500.2014.937324.
• Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Free Press.
• Saluvan, M. (2015). Sağlık hizmetlerinin kalitesi ile hastane bilgi sistemleri ilişkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Samuelson, P. A. (1954). The pure theory of public expenditure. Review of Economics and Statistics, 36(4), 387-389.
• Sezgin, O. (2020). Türkiye’de sağlık turizmi ve dünya’nın lider ülkelerinden Hindistan ile kıyaslanması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Sharma, A., Rao, P. S., & Pathi, S.N. (2015). Health tourism and its impact on economy. IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS), 20(3), 89-92.
• Smith, M., & Puczkó, L. (2009). Health and wellness tourism. Butterworth-Heinemann.
• Smith, P. C., & Forgione, D. A. (2007). Global outsourcing of healthcare: a medical tourism decision model. Journal of Information Technology Case and Application Research, 9(3), 19-30.
• Smith, R. (2004). Health Economics: A Critical Perspective. Routledge.
• Stigler, G. J. (1971). The theory of economic regulation. The Bell Journal of Economics and Management Science, 2(1), 3-21.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2012). Sağlık hizmetleri genel müdürlüğü sağlık turizmi dairesi başkanlığı sağlık turizmi el kitabı. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı), 74-97.
• TÜİK. (2020). Türkiye İstatistik Kurumu sağlık turizmi verileri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Saglik-Harcamalari-Istatistikleri-2020-49676. (Erişim Tarihi: 22.10.2022).
• Wooldridge, J. M. (2013). Introductory econometrics: a modern approach (5th ed.). South-Western Cengage Learning.
• World Bank. (2021). World Bank data on foreign direct investment and economic indicators. https://data.worldbank.org/indicator/BX.KLT.DINV.WD.GD.ZS?locations=TR. (Erişim Tarihi: 01.11.2022).
• Yamak, R., & Erdem, H. F. (2017). Uygulamalı zaman serisi analizi. Celepler Matbaa Yayın ve Dağıtım.