Active Learning in Turkish Language Classes: Descriptive Content Analysis

Yıl 2024, , 212 - 223, 30.11.2024

Elif Emine Balta

https://doi.org/10.59320/alanyazin.1463298

Öz

The aim of this research is to examine studies related to the active learning approach applied in Turkish language classes between 2005 and 2023 using descriptive content analysis method. In line with this aim, six articles, eight doctoral theses, and eight master's theses were selected by applying inclusion criteria to the research. The studies were examined in terms of purpose, method/design, sample level, data collection tool, results, and recommendations. As a result of the examination, it was determined that quantitative method studies were predominant, predominantly middle school students were sampled, topics related to active learning activities and language skills were preferred more than other topics, and the studies focused on examining the effect of active learning on a variable. The study results were categorized and evaluated by coding under "positive impact of active learning", "ineffectiveness of active learning", "perceptions related to active learning", "reflection of active learning in the classroom environment", and "existing active learning practices"; study recommendations were categorized under "application-oriented", "future research-oriented", and "practitioner and administrator-oriented" categories.

Anahtar Kelimeler

active learning, Turkish language class, language skill, descriptive content analysis.

Türkçe Derslerinde Aktif Öğrenme: İlgili Çalışmaların Betimsel İçerik Analizi

Öz

Bu araştırmada 2005-2023 yılları arasında aktif öğrenme yaklaşımını Türkçe derslerinde uygulayan bilimsel çalışmaların betimsel içerik analizi yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya dahil edilme ölçütleri uygulanarak altı makale, sekiz doktora tezi ve sekiz yüksek lisans tezi seçilmiştir. Çalışmalar amaç, yöntem/desen, örneklem düzeyi, veri toplama aracı, sonuç ve öneriler bakımından betimsel içerik analizi kullanılarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda nicel yöntemli çalışmaların sayıca fazla olduğu, büyük oranda ortaokul öğrencilerinin örneklem olarak alındığı, aktif öğrenme etkinlikleri ve dil becerileri ile ilgili konuların diğer konulara göre daha fazla tercih edildiği ayrıca çalışmaların aktif öğrenmenin bir değişkene etkisini inceleme amacında yoğunlaştığı belirlenmiştir. Çalışma sonuçları “aktif öğrenmenin olumlu etkisi”, “aktif öğrenmenin etkisizliği”, “aktif öğrenmeye ilişkin algılar”, “aktif öğrenmenin sınıf ortamına yansıması”, “mevcut aktif öğrenme uygulamaları”; çalışma önerileri ise “ders uygulamalarına yönelik” “gelecek araştırmalara yönelik” ve “uygulayıcı ve idarecilere yönelik” kategorileri altında kodlanarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aktif öğrenme, Türkçe dersi, dil becerisi, betimsel içerik analizi.

Kaynakça

• Açıkgöz, Ü. K. (2014). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Yayınları.
• Akay, Y. & Kocabaş, A. (2013). The views of primary school teachers about how they perceive active learning. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 46(2), 91-110. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001296
• Alkan, C. (1987). Öğrenme-öğretme süreçleri ilkeler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20(1), 209-229.
• Arıkan, E. (2019). Türkiye’de aktif öğrenme temalı 2013-2018 yılları arasında yapılan çalışmaların incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Aydede, M. N., & Kesercioğlu, T. (2010). Aktif öğrenme uygulamalarının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 14-22.
• Aydın, M. Z. (2001). Aktif öğretim yöntemlerinden buldurma (Sokrates) yöntemi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 55-80.
• *Aytan, T. (2011). Aktif öğrenme tekniklerinin dinleme becerisi üzerindeki etkileri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• *Bolat, K. M. (2004). İlköğretim II. kademe VI. sınıflarda dil bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yönteminin etkililiği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• *Bölükbaş, F., & Özdemir, E. (2009). Aktif öğrenmenin yazılı anlatım becerilerine etkisi. HAYEF Journal of Education, 6(2), 27-43.
• *Bulut, A. (2018). 7. sınıf Türkçe dersinde uygulanan aktif öğrenme modelinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki etkileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• *Büyükikiz, A. (2021). Türkçe öğretmenlerinin aktif öğrenmeye ilişkin farkındalıkları ve derslerde aktif öğrenmeyi uygulama durumları. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çelik, S., Şenocak, E., Bayrakçeken, S., Taşkesenligil, Y., & Doymuş, K. (2005). Aktif öğrenme stratejileri üzerine bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 155-185.
• *Dayıoğlu, R. K. (2018). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde aktif öğrenme etkinliklerini kullanma durumları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• *Demir, O., & Ersöz, Y. (2014). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersinde kullandıkları yöntem ve tekniklerin aktif eğitim anlayışı bakımından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 1-11.
• Felder, R. M., & Brent, R. (2009). Active learning: An introduction. ASQ higher education brief, 2(4), 1-5.
• Gül, F., & Soysal, B. (2009). Dil ve düşünce ilişkisi üzerine. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13, 65-76.
• Gündoğan, A. O. (2002). Dil, düşünce ve varlık ilişkisi. Türk Yurdu (178), 18-22.
• *Güney, N. (2011). İlköğretim II. Kademede fiilimsilerin öğretiminde aktif öğrenmenin tutum, başarı ve kalıcılığa etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• *Güneyli, A. (2007). Etkin öğrenme yaklaşımının anadili eğitiminde okuma ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Gür Erdoğan, D., Kaya Uyanık, G. & Canan Güngören, Ö. (2018). Aktif öğrenmeye ilişkin lisansüstü tezlerin yapısal incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 111-125. https://doi.org/10.19126/suje.346975
• *Işık, P. (2022). Aktif öğrenme tekniklerinin uluslararası öğrencilerin Türkçe başarılarına etkileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• *Izgar, G., & Çalışkan, G. (2018). Dinleme eğitiminde etkin öğrenme yaklaşımı üzerine bir inceleme. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(2), 495-509. https://doi.org/10.30703/cije.457548
• *İl, İ. (2018). Aktif öğrenme yönteminin 5. Sınıf öğrencilerinin sözlü iletişim becerilerine (Konuşma-Dinleme) etkisi ve öğrencilerin aktif öğrenme uygulamalarına ilişkin görüşleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• İlhan, N. (2012). Toplumsal ve ferdi düşüncenin dile yansımaları (Dil-düşünce ilişkisi). Turkish Studies 7(3), 1517-1525.
• Karadüz, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies, 5(3), 1566-1593.
• Kardaş, M. N. ve Öztürk, Y. (2015). Aktif öğrenme tekniklerinin Türkçe öğretiminde başarı tutum ve uygulamalara yönelik öğrenci görüşleriyle ilişkisi: Bir meta-analiz çalışması. International Journal of Languages’ Education and Teaching UDES, 1682-1692
• Kardaş, M. N., & Uca, N. (2016). Aktif öğrenme yönteminin kullanıldığı çalışmaların öğrenci başarısı, tutumu ve görüşleri açısından incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7), 118-130.
• *Kavak, Ö. (2020). Türkçe derslerinde “erdemlerimiz” temasındaki sevgi kavramının işlenmesinde aktif öğrenme tekniklerinin anlama becerisi üzerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• *Keskin, H. (2016). Aktif öğrenme tekniklerinin ortaokul öğrencilerinde okumaya etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• *Kılınç, K. (2015). Aktif öğrenme tekniklerinin 4. Sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama becerisine ve dinlemeye yönelik tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Kırpık, C. (2009) Active learning in history and social studies. (S. Aketin, P. Harnett, M. Ozturk and D. Smart, Ed.) Teaching History and Social Studies for Multicultural Europe. Ankara: Harf Eğitim Yay.
• Kim, K., Sharma, P., Land, S. M., & Furlong, K. P. (2013). Effects of active learning on enhancing student critical thinking in an undergraduate general science course. Innovative Higher Education, 38, 223-235.
• *Koç, C. (2007). Aktif öğrenmenin okuduğunu anlama, eleştirel düşünme ve sınıf içi etkileşim üzerindeki etkileri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• *Maden, A. (2013). Aktif öğrenme tekniklerinin ilköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin yazım ve noktalama kuralları başarısı ve derse karşı tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Meyers, C., & Jones, T. B. (1993). Promoting active learning. Strategies for the college classroom. Jossey-Bass Inc., Publishers, San Francisco.
• *Oruçoğlu, Y. (2004). İlköğretim II. Kademede eylemlerin öğretilmesinde aktif öğrenme yönteminin etkililiği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Önal, A.ve Maden, S. (2021). Türkçe eğitimi ile ilgili 2015-2019 yılları arası lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 929-941.
• Önal, İ. (2020). Eleştirel düşünme becerilerine yönelik bir program geliştirme çalışması. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• *Özbay, M. & Akdağ, E. (2013). Deyimlerin öğretiminde aktif öğrenmenin etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 46-54. https://doi.org/10.16916/aded.16007
• Özçakmak, H. (2017). Türkçe eğitimi lisansüstü araştırmalarında yeni yönelimler (2011-2015). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1607-1618.
• Page, M. (1990). Active learning: Historical and contemporary perspectives. [Doctoral dissertation]. University of Massachusetts.
• *Sallabaş, M. E. (2011). Aktif öğrenme yönteminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Smith, T. E., Rama, P. S., & Helms, J. R. (2018). Teaching critical thinking in a GE class: A flipped model. Thinking Skills and Creativity, 28, 73-83.
• Sözer, Y. (2015). Sınıf içi öğrenmeleri destekleyen okul dışı aktif öğrenmeler: Bir meta-sentez çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dicle Üniversitesi.
• *Şen, E. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde aktif öğrenmenin üretici becerilerin geliştirilmesine etkisi (GEM Örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• Tutal, Ö. (2019). Aktif öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarılarına, derse yönelik tutumlarına ve öğrenilenlerin kalıcılığına etkisi: Bir meta-analiz çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dicle Üniversitesi.
• *Türkben, T. (2015). Aktif öğrenme yöntemiyle oluşturulmuş sınıf ortamının öğrenciler üzerindeki etkisi. Turkish Studies (Elektronik), 10(7), 899-916. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8331
• Uygur, N. (2001). Dilin Gücü. İstanbul: YKY.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
• Ünal, S. (1999). Aktif öğrenme, öğrenmeyi öğrenmek ve probleme dayalı öğrenme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(11), 373-378.
• Vendryes, J. V. (2001). Dil ve düşünce. İstanbul: Multilingual.
• Yağmur Şahin, E., Kana, F., & Varışoğlu, B. (2013). Türkçe eğitimi bölümlerinde yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. International Journal of Human Sciences, 10(2), 356-378.
• *Yıldız, N., Keskin, H., & Ozan, Ö. (2016). Aktif öğrenme tekniklerinin yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerilerine etkisi. Turkish Studies (Elektronik), 11(3), 2481-2496. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9337.
• Yılmaz, A. (2011). Ölçme ve değerlendirmede testler (E. Karip, Ed) Ölçme ve Değerlendirme Ankara: Pegem Akademi.
• *Yılmaz, E. (2022). Yabancılara Türkçe öğretiminde aktif öğrenme. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.