EĞİTİM KURUMLARINDA ZENOFOBİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 33 - 44, 30.05.2021

Haydar Eser

Öz

Yabancı korkusu veya yabancı düşmanlığı olarak bilinen zenofobi, toplumlar arasında olduğu gibi kurumlar içerisine de nüfuz etmiştir. Alanyazında kurumlar ve zenofobi bağlantılı çalışmalar oldukça nadir bulunmakla birlikte zenofobinin eğitim kurumları içerisinde incelenmesine dair herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada amaç, eğitim kurumlarında zenofobi temelli gerçekleşen veya gerçekleşmesi olası problemlerin eğitim-öğretim faaliyetlerine verdiği zararı ortaya koymak ve bu zararla mücadele etmek için çeşitli çözüm önerileri geliştirmektir. Bunun için zenofobi ile eğitim kurumları arasında bağlantı olduğu düşünülen kültür, hukuk, medya, söylem, pedagoji, salgın, gastronomi ve siber zenofobi gibi bağlantılar başta olmak üzere yirmiden fazla alt alan incelenmiştir. Örneklerle desteklenerek sunulan alt alanların analizi yapılmış ve uygun çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Zenofobi, yabancı, öteki, düşmanlık, eğitim kurumları, yönetim

XENOPHOBIA IN EDUCATIONAL INSTITUTIONS

Öz

Xenophobia has recently gotten out of the international arena and even penetrated into institutions. Although there are very rare studies related to institutions and xenophobia in the literature, there is no study on the examination of xenophobia in educational institutions. The aim of this study is to reveal the damage caused by xenophobia-based problems in educational institutions or possible to occur in educational activities and to develop various solutions to combat this harm. For this purpose, more than twenty sub-areas have been examined, especially the links between xenophobia and educational institutions, such as culture, law, media, discourse, pedagogy, pandemic, gastronomy and cyber xenophobia. The sub-areas presented by supporting examples were analyzed and appropriate solution suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

xenophobia, foreigner, other, hostility, educational ınstitutions, management

Kaynakça

• 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu (2004). T.C. Resmî Gazete, 25611. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/10/20041012.htm
• Achiume, T., E. (2018). Yöneten yabancı düşmanlığı. Vanderbilt Journal of Transnational Law, 51(2)., 333-400. https://ssrn.com/abstract=3046693
• Adler, A. (2019). Bireysel psikolojinin temel görüşleri.Bireysel Psikoloji Dergisi, 75 (3), 185-187. https://dx.doi.org/10.1353 / jip.2019.0023
• Albayrak, K. (2011). Günümüz Ortadoğu coğrafyasında Süryaniler. Middle East Yearbook/Ortadoğu Yıllığı. 615-632.
• Asker, A. (2016). Rusya’da yabancılar ve yabancılaşan vatandaşlar zenofobi kıskacında. TYB Akademi.
• Aşar, S. (2009). Irk ve ırkçılık üzerine tartışmalar ve yeni ırkçılık [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi].Ankara Üniversitesi
• Batova, T. (2021).Yabancı düşmanlığını “resimleme”: COVID-19 sırasında maskelerin görsel çerçevelendirilmesi ve teknik iletişimde savunuculuk için etkileri. İşletme ve Teknik İletişim Dergisi, 35(1), 50–56.https://doi.org/10.1177/1050651920958501
• Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, 2 Eylül 1990. https://cocukmeclisi.ibb.istanbul/cocuk-haklari-sozlesmesi/
• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 10 Aralık 1948. https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/203-208.pdf
• Bulut, Y. & Canbolat, C., (2020). Suriyeli sığınmacıların Türk mutfak kültürü ve yiyecek içecek işletmelerinde istihdama etkileri. International Travel and Tourism Dynamics, 20, 65-74.
• Cashdan, E. (2001).Etnosentrizm ve yabancı düşmanlığı: Kültürler arası bir çalışma. Güncel Antropoloji, 42(5), 760-764.
• Çoban K., H. (2014). Yeni ırkçı söylemlerin eklemli niteliği ve medyanın işlevi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 69(2), 407-433.
• Dağlı, B. (2017).Türk spor basınında nefret söylemi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi. http://79.123.136.100/xmlui/handle/20.500.12432/3019
• De Master, S., & Le Roy, M. (2000). Xenophobia and the European Union. Comparative Politics, 32(4), 419-436. https://doi.org/10.2307/422387
• Değişgel, S., & Özdoğan, O. N. (2017). Zenofobinin bir türü: Yabancı kültürlerin yiyecek ve içeceklerine karşı korku ve düşmanlık. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi. http://hdl.handle.net/11607/3336
• Demirel, G. (2017). Ötekinin korkusu: haber bültenlerinde türkiye’deki suriyeliler, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(60), 503-514. https://doi.org/10.16992/ASOS.13172
• Dhanani, LY & Franz, B. (2021).Halk sağlığı çerçevesi neden önemlidir: Amerika Birleşik Devletleri'nde COVID-19 çerçevesinin önyargı ve yabancı düşmanlığı üzerindeki etkilerine ilişkin deneysel bir çalışma. Sosyal Bilimler ve Tıp, 269(1), 113572. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2020.113572
• Doğan, F. (2019). Yabancı ile bir arada yaşama ve ötekileştirme: Mardin halkının bakışından Suriyeli sığınmacılar [Yayımlanmamış master tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi. http://adudspace.adu.edu.tr:8080/jspui/bitstream/11607/3857/1/590393.pdf
• Duman, D. D. (2020, Haziran 12-14). Farklılığın farkındalığı ve pandemi kapsamında artan zenofobik eğilim. CONCOVID Tam Metin Bildiriler Kitabı (pp. 25-35). Online International Conference of COVID-19, İstanbul.
• Eibl-Eibesfeldt, I. (1989).Aile, yabancı düşmanlığı ve grup seçimi. Davranış ve Beyin Bilimleri, 12(3), 523-523.
• Elif, A., & Aytekin, H. (2020). Küreselleşen dünyada çok kültürlülük ve yabancı dil eğitimi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(26), 4563-4579.
• Eser, H. B. (2020). Avrupa’da aşırı sağın ayak sesleri: Zenofobinin patolojik normalleşmesi. Alternatif Politika, 12(1), 114-144.
• Esses, VM & Hamilton, LK (2021). COVID-19 zamanında yabancı düşmanlığı ve göçmen karşıtı tutumlar. Grup Süreçleri ve Gruplararası İlişkiler, 24(2), 253–259. https://doi.org/10.1177/1368430220983470
• Freud, S. (1961). Ego ve kimlik. Roman Yayınları
• Freud, S. (2013). Grup psikolojisi ve ego analizi. Dorlion Yayıncılık.
• Freud, S. (2016). Savaşın ve ölümün güncelliği. Telos Yayıncılık.
• Güngör, F. Ş., & Bakanlığı, M. E. (2016, 5-7 Mayıs). Zenofobinin İslamofobiye dönüşümü üzerine felsefi bir değerlendirme. 1. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Müslümanlar Kongresi (ss. 286-294). Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Güngör, F. Ş., (2018). Zenofobi: Yabancı düşmanlığına felsefi bir yaklaşım. Maarif Mektepleri Yayınları.
• Inglehart, R., Moaddel, M. & Tessler, M. (2006). Irak'ta yabancı düşmanlığı ve grup içi dayanışma: Güvensizliğin etkisi üzerine doğal bir deney. Siyasete Bakış Açıları, 4(3), 495-505.
• İnan, H., & Kartal, M., (2019). Üniversitelerarası spor müsabakalarına katılan öğrencilerin zenofobik tutumlarının incelenmesi. Journal of Current Researches on Social Sciences, 9(4), 223-232. https://doi.org/10.26579/jocress.320
• İnan, M., & Demir, M. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 337-359.
• Karataş, Z., & Güzel, B. (2020). Üniversite öğrencilerinin yabancı düşmanlığıyla ilgili tutumlarının incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2), 500-523.
• Kaya, M. (2018). Avrupa’da İslamofobi ve Türkofobi: Gümülcine’de Yenicemahalle Camii’nin kundaklanması örneği. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi, 1(2), 131-149.
• Kopytowska, M. (2021).Yabancı düşmanlığı, kadın düşmanlığı ve tecavüz kültürü: Siber uzayda kadınları hedef almak. Dil Saldırganlığı ve Çatışma Dergisi 9(1), 76-99. https://doi.org/10.1075/jlac.00054.kop
• Kocaturk, M., & Bozdag, F. (2020). Xenophobia among University Students: Its Relationship with Five Factor Model and Dark Triad Personality Traits. International Journal of Educational Methodology, 6(3), 545-554.
• Komsuoğlu, A. (2014). Birlikte yaşamayı öğrenmek: Politik dostluk ve eğitim. h2O Yayıncılık.
• Kurt, G., (2019). Yeni medyada nefret söylemi: YouTube’da Suriyeli mültecilere karşı üretilen nefret söylemi üzerine bir araştırma. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 5(1), 1-20.
• Marks, A. K., Woolverton, GA & Murry, M. D. (2021). Yabancı düşmanlığı ve ırkçılık: Göçmen gençlik deneyimleri, stres ve dayanıklılık. Amerika Psikoloji Derneği. https://doi.org/10.1037/0000214-004
• Moore, K. A. (2002).Amerikan mahkemelerinde yabancı düşmanlığı. Northwestern Unıversity Law Review, 97(4), 1497.
• Milli Eğitim Temel Kanunu, 24 Haziran 1973, T.C. Resmî Gazete, 14574. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14574.pdf
• Öztan, G. G., & Berktay, F. (2011). Türkiye’de çocukluğun politik inşası [Yayımlanmamış doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/45749.pdf
• Özmete, E., Yıldırım, H., & Duru, S. (2018). Yabancı düşmanlığı (zenofobi) ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18, 191-209.
• Rydgren, J. (2004).Yabancı düşmanlığının mantığı. Rasyonalite ve Toplum, 16(2), 123-148.
• Saraçlı, M. (2019, 16-18 Aralık). Zenofobi (yabancı düşmanlığı) ve İslamofobi sorunları çerçevesinde Avrupa Birliği’nin göç sorununa yaklaşımları. Kimlik ve Göç Çalışmaları Uluslararası Sempozyum Bildiri E-Kitabı (ss. 119-140). Hacı Bayram Üniversitesi, Ankara.
• Smelser, N. J. & Paul B. Batles (ed.), (2001). Law and Economics International Encylopedia of the Social & Behavioral Sciences, Amsterdam.
• Snell, KD (2003).Yerel yabancı düşmanlığı kültürü. Sosyal Tarih, 28(1), 1-30.
• Starkey, K., Holstein, J. & Tempest, S. (2021). Xenophobia, bilinçdışı, kamusal alan ve Brexit. Avrupa Yönetim İncelemesi. 18, 25-35. https://doi.org/10.1111/emre.12446
• Sundstrom, R. R. & Kim, D. H. (2014).Yabancı düşmanlığı ve ırkçılık. Eleştirel ırk felsefesi, 2(1), 20-45.
• Şahin, K. (2019). Güvensiz dünyada bir belirsizlik faktörü olarak yabancı korkusu: İstanbul'daki kapalı yerleşimler üzerinden bir değerlendirme. İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 27(10), 733-767
• Tunalı, S. (2019). Geleceğin okullarını keşfetmek. Tasam Yayınları.
• Tunalı, S., & Kiraz, E. (2017). Gelecek üzerine araştırma yapma yöntemlerinin eğitim araştırmalarında kullanılması. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 31(2), 41-54.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 9 Kasım 1982, T.C. Resmî Gazete, 17863. https://www.anayasa.gov.tr/media/6382/gerekceli_anayasa.pdf
• UNESCO Öğretim Alanında Ayrımcılığa Karşı Savaşım Sözleşmesi, 19 Kasım 1974. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/06/25/265407/dosyalar/2016_11/28095108_eitimhakk.pdf
• Vardal, Z. B. (2015). Nefret söylemi ve yeni medya. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(1), 132-156.
• Vos, SR, Shrader, CH, Alvarez, VC, Meca, A., Unger, JB, Brown, EC & Schwartz, SJ. (2021). Kitlesel yabancı düşmanlığı çağında kültürel stres: Latin/o ergenlerden bakış açıları. Uluslararası Kültürlerarası İlişkiler Dergisi, 80, 217-230. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2020.11.011
• Yılmaz, Y., Erdoğan, A., & Hocaoğlu, C. (2021). COVID-19 ve damgalanma. Kocaeli Tıp Dergisi, 10 (Supp: 1), 47-55.