Fuzûlî’s World of Meaning and Art Based on His Kasidah with the Rhyme of Olur

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 71 - 85, 29.12.2024

Sezer Üçgül

Öz

Fuzûlî is one of the important poets of divan literature who has made a name for himself. Fuzûlî, who lived in the 16th century, made great literary contributions to Turkish literature. He wrote works in verse and prose in Arabic, Persian and Turkish, the three major languages of Islamic culture and literature. The themes of love and affection come to the fore in his poems. The pain of love and the pleasure it gives have been the main subject of his poems. Among these works, Divan is important. Fuzûlî is a scholarly poet who is fluent in Turkish, Persian and Arabic languages, produces works in these languages, and even masters the literature of these languages, and has divans in Turkish, Persian and Arabic. The element of love is an important concept for him in his works, and the poet deals with themes such as grief, sorrow, tears, separation, trouble, and reunion in this feeling of love. It is possible to see this love in the Turkish Divan, he included poems consisting of various verse forms in the work, and in the rhymed ode from these poems, Hz. Ali committed his love. Hz. Hz. The commentary of the ode written by Ali for eulogy is mentioned in this study.

Anahtar Kelimeler

Divan Poem, Fuzûlî, Ode with Redif “Olur”

OLUR REDİFLİ KASİDESİNDEN HAREKETLE FUZÛLÎ’NİN ANLAM VE SANAT DÜNYASI

Öz

Fuzûlî, divan edebiyatının adından çokça söz ettirmiş önemli şairlerindendir. 16. yüzyılda yaşamış olan Fuzûlî, Türk edebiyatına büyük katkılar sağlamış, İslam kültür ve edebiyatının üç büyük dili olan Arapça, Farsça ve Türkçede manzum ve mensur eserler telif etmiştir. Şiirlerinde aşk ve sevgi temaları ön plana çıkmaktadır. Aşk acısı ve onun verdiği haz şiirlerinin başlıca konusu olmuştur. Eserleri arasında en ön sırada olan Türkçe Divanı’dır. Fuzûlî; Türkçe, Farsça ve Arapça dillerine hâkim olan ve bu dillerde eserler veren, hatta bu dillerin edebiyatlarına dahi hâkim, Türkçe, Farsça ve Arapça divanlara sahip, âlim bir şairdir. Eserlerinde aşk unsuru onun için önemli bir kavramdır, şair bu aşk duygusunda keder, elem, gözyaşı, ayrılık, bela, kavuşma gibi temaları işler. Türkçe Divanı’nda da bu aşkı görmek mümkündür. Eserde çeşitli nazım biçimlerinden oluşan şiirlere yer vermiş, bu şiirlerden “olur” redifli kasidede de kendine has duygularla Hz. Ali sevgisini işlemiştir. Bu çalışmada Hz. Ali sevgisini işleyen şairin Türkçe Divanı’nda yer alan Hz. Ali övgüsünü dile getirmek için yazdığı kasidenin incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Divan Şiiri, Fuzûlî, “Olur” Redifli Kaside

Kaynakça

• Araslı, H. (1958). Leylâ ile Mecnûn, Bakü.
• Dilçin, C. (2013). Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
• Tevfik, E. (1329). Numûne-i Edebiyat-ı Osmâniyye, İstanbul.
• Gültekin, H. (2020). Metin Şerhi, Söylem Filoloji Dergisi, Aydın.
• İpekten, H. (1997). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, İstanbul.
• Karahan, A. (1995). Fuzûlî (Muhiti, Hayatı ve Şahsiyeti), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Keskin, A. G. (1994). Klasik Türk Edebiyatında Kasîde Nazım Şekli (XIII-XIV-XV. Asırlar), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Ankara.
• Kılınç, Dr. A. (2021). Fuzûlî Dîvânı, İstanbul.
• Köprülü, F. (1947). Fuzûlî, İslam Ansiklopedisi, C. 4, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Krenkovv, E. (1988). "Kasîde", İslam Ansiklopedisi, C.VI, MEB Yayınları, İstanbul.
• Kuşoğlu, M. O. (2016). Sâdıkî-i Kitâbdâr’ın Mecmâ’ü’l-Havâs Adlı Eseri, İstanbul.
• Mazıoğlu, H. (2009). “Fuzûlî’nin Doğum Tarihi Meselesi”, Eski Türk Edebiyatı Makaleleri, TDK Yayınları, Ankara.
• Naci, M. (2009). Lügat-i Naci, TDK Yayınları, Ankara.
• Nazif, S. (1343). Fuzûlî, İstanbul.
• Onay, A.T. (2014). Eski Türk Edebiyatında Mazmûnlar, Kurgan Edebiyat, Ankara.
• Pakalın, M.Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, MEB Yayınları, Ankara.
• Pala, İ. (2011). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayınları, İstanbul.
• Parlatır, İ. (2017). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınevi, Ankara.
• Sami, Ş. (2015). Kamus-ı Türkî, TDK Yayınları, Ankara.
• Şentürk, A. A. (2016). Osmanlı Şiiri Kılavuzu, Osedam Yayınları, Ankara.
• Güleç, İ. (2022). Tahirü’l Mevlevi Edebiyat Lügatı, Kapı Yayınları, İstanbul.
• Tarlan, A. N. (1950). Fuzûlî, Fuzûlî’nin Farsça Divanı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Uludağ, S. (2005). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
• Vefik, A. (2000). Lehçe-i Osmânî, (Haz. Recep Toparlı), TDK Yayınları, Ankara.
• Yurtbaşı, M. (1996). Örnekleriyle Deyimler Sözlüğü, İstanbul.
• Zavotçu, G. (2006). Divan Edebiyatı Kişiler- Kişilikler Sözlüğü, Aydın Kitabevi, İzmir.