Relationship, Process and Experience: E. P. Thompson's Theory of Class

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 133 - 144, 31.12.2022

Tayfun Yıldırım

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.1143718

Öz

Edward Palmer Thompson, who considers class as a relation and a process, has developed an original Marxist theory of class. Thompson criticized structuralist Marxism, which treats classes as carriers of structures. He emphasized the power of the class to be a subject. Thompson, who traced the class relations in the everyday experiences of ordinary people, developed a humanistic historical methodology. In this study, which aims to examine E.P Thompson's class theory, Thompson's classes will be discussed in line with a broad theoretical spectrum and accompanied by a rich conceptual repertoire to show that he adds great wealth to Marxist class theory. First of all, it will be tried to explain the humanist historical perspective on which Thompson's class theory is based. Afterward, Thompson's class theory will be examined in general, based on his theses in his work titled ‘The Making of the English Working Class’. Thompson's theory of class will be discussed in comparison with other Marxist class theories (especially structuralist Marxist class theory) and the originality of the concept of class as a relation and process will be shown. Finally, it will be argued that Thompson's theory of class transcends the dualisms of subject-determination, class-structure, praxis-historical obligation.

Anahtar Kelimeler

Class, Experience, Humanism, Marxism

İlişki, Süreç ve Deneyim: E. P. Thompson’ın Sınıf Kuramı

Öz

Sınıfı ilişki ve süreç olarak ele alan Edward Palmer Thompson, özgün bir Marksist sınıf kuramı geliştirmiştir. Sınıfları yapıların taşıyıcısı olarak ele alan yapısalcı Marksizmi eleştiren Thompson, sınıfın özne olma gücüne vurgu yapmıştır. Sıradan insanın gündelik deneyimlerinde sınıfsal ilişkilerin izini süren Thompson, hümanist bir tarihsel metodoloji geliştirmiştir. E. P. Thompson’ın sınıf kuramını inceleme amacı güden bu çalışmada, Thompson’ın sınıfları geniş bir teorik spektrum doğrultusunda ve zengin bir kavramsal repertuar eşliğinde ele alarak Marksist sınıf kuramına büyük bir zenginlik kattığı gösterilmeye çalışılacaktır. Öncelikle Thompson’ın sınıf kuramının dayanmış olduğu hümanist tarih perspektifi açıklanmaya çalışılacak, daha sonra ise ‘İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu’ isimli eserindeki tezlerinden hareketle, ana hatlarıyla Thompson’ın sınıf kuramı incelenecektir. Thompson’ın sınıf kuramı, diğer Marksist sınıf kuramlarıyla (özellikle yapısalcı Marksist sınıf kuramıyla) karşılaştırmalı bir şekilde ele alınarak, ilişki ve süreç olarak sınıf kavrayışının özgünlüğü gösterilmeye çalışılacaktır. Son olarak ise Thompson’ın sınıf kuramının, özne-belirlenim, sınıf-yapı, praksis-tarihsel zorunluluk düalizmlerini aştığı tezi ileriye sürülecektir.

Anahtar Kelimeler

Deneyim, Edward Palmer Thompson, Hümanizm, Marksizm, Sınıf, Class, Experience, Humanism, Marxism

Kaynakça

• Althusser, L. (1987). John Lewis’e cevap. Verso.
• Althusser, L. (2002). Marx için. İthaki Yayınları.
• Anderson, P. (1964). Origins of the present crisis. New Left Review, 23(I), 26-53.
• Engels, F. (1976). Louis Bonaparte'in 18 brumaire'i. Sol Yayınları.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları. Ayrıntı Yayınları.
• Gökberk, M. (1997). Kant ile Herder’in tarih anlayışları. Yapı Kredi Yayınları.
• Hobsbawm, E. (1999). Tarih üzerine. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Kaye, J. H. (2009). İngiliz marksist tarihçiler. İletişim Yayınları.
• Lukács, G. (1998). Tarih ve sınıf bilinci. Belge Yayıcılık.
• Marx, K. (1979). Ekonomi politiğin eleştirisine katkı. Sol Yayınları.
• Marx, K., & Engels, F. (2017). Komünist parti manifestosu. İleri Kitaplığı Yayıncılık.
• Nairn, T. (1964). The nature of the labour party (Part I). New Left Review, 27(I), 38-65.
• Öngen, T. (1994). Prometheus'un sönmeyen ateşi günümüzde işçi sınıfı. Alan Yayıncılık.
• Poulantzas, N. (2013). Büyük Britanya’da marksist politik teori. İçinde J. Martin (Der.), Poulantzas kitabı seçme yazılar. Dipnot Yayınları.
• Selik, M. (1982). Marksist değer teorisi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Thompson, E. P. (1965). The peculiarities of the English. Socialist Register, 2, 311-362.
• Thompson, E. P. (1976). Romanticism, moralism, and utopianism: The case of William Morris. New Left Review, 99(I), 83-111.
• Thompson, E. P. (1981). The poverty of theory & other essays. Merlin Press.
• Thompson, E. P. (1994). Teorinin sefaleti. Alan Yayıncılık.
• Thompson, E. P. (2004). İngiliz işçi sınıfının oluşumu. İletişim Yayınları.
• Weber, M. (2011). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu. Bilgesu Yayıncılık.
• Weber, M. (2012). Ekonomi ve toplum cilt 1. Yarın Yayınları.
• Wood, E. M. (2016). Kapitalizm demokrasiye karşı. Yordam Yayınları.
• Wright, E. O. (2015). Understanding class. Verso.