Sosyal Medya, Motivasyon Videoları ve Girişimcilik: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 82 - 97, 30.06.2025

Abdurrahim Şahin , Çağatay Eremrem

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.1665669

Öz

Bu çalışma, dijitalleşmenin bireysel tutum ve davranışlar üzerindeki etkisini sosyal medya ve motivasyon videoları bağlamında incelemektedir. Araştırmanın amacı, motivasyon içerikli sosyal medya hesaplarını takip etme davranışının üniversite öğrencilerinin girişimcilik algılarıyla ilişkisini analiz etmektir. Araştırma, ilişkisel tarama modeliyle yürütülmüş ve 465 lisans öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Ölçme araçları olarak demografik bilgi formu, sosyal medya kullanımı ile gündelik yaşam pratiklerine ilişkin sorular ve bireysel girişimcilik algı ölçeği kullanılmıştır. Analiz bulgularına göre, öğrencilerin %69’u motivasyon içerikli hesapları takip etmektedir. Motivasyon hesaplarını takip eden öğrencilerin girişimcilik algıları, takip etmeyenlere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Bu fark, girişimcilik algı ölçeğinin tüm alt boyutlarında tutarlılık göstermiştir. Ayrıca motivasyon hesaplarını takip eden öğrencilerin daha iyi uyku düzenine sahip oldukları, akademik başarılarını daha yüksek algıladıkları, daha sistematik ders çalışma planları oluşturdukları ve mevcut bölümlerinden daha memnun oldukları belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, sosyal medya aracılığıyla edinilen motivasyonel içeriklerin geçici bir etki yaratmadığını; girişimcilik eğilimleri ve bireysel yönelimler üzerinde biçimlendirici ve yönlendirici bir rol üstlendiğini ortaya koymaktadır. Bu yönüyle çalışma, motivasyon odaklı sosyal medya kullanımı ile girişimcilik algısı arasındaki ilişkiyi ele alarak, dijital içeriklerin bireysel tutum ve davranışlarla etkileşimine dair mevcut kuramsal çerçeveye güncel bir katkı sunmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik , Motivasyon Videoları , Sosyal Medya , Üniversite Öğrencileri

Etik Beyan

Araştırmanın veri toplama süreci, Atatürk Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurul Başkanlığının E.88656144-000-2400092119 sayı ve 08.03.2024 tarihli izni çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Veriler toplanmadan önce tüm katılımcılara çalışmanın amacı ve sürecine ilişkin bilgilendirme yapılmış, katılımcıların tamamından araştırmaya gönüllü olarak katıldıklarına dair sözlü ve yazılı bilgilendirilmiş onam alınmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012311138

Teşekkür

Bu çalışma, 1919B012311138 numaralı TÜBİTAK projesi kapsamında desteklenmiştir. TÜBİTAK’a desteklerinden dolayı teşekkür ederiz. Ayrıca, veri toplama sürecindeki katkılarından ötürü proje saha personelleri Emre MUTLU, Kübra DİYARBAKIR ve Elif TOKGÖZ’e teşekkür ederiz.

Social Media, Motivation Videos and Entrepreneurship: A Research on University Students

Öz

This study investigates the impact of digitalization on individual attitudes and behaviors, with a specific focus on social media and motivational video content. The primary objective is to examine the relationship between university students’ engagement with motivation-oriented social media accounts and their perceptions of entrepreneurship. Employing a correlational survey design, the study was conducted with 465 undergraduate students. Data were collected using a demographic information form, items related to social media use and daily routines, and the Individual Entrepreneurship Perception Scale. The findings reveal that 69% of participants actively follow motivational content on social media platforms. Those who do demonstrate significantly higher entrepreneurial perception scores than non-followers, with consistent differences observed across all subscales of the scale. Additionally, students with motivational content tend to report more regular sleep patterns, higher perceived academic success, more structured study habits, and greater satisfaction with their current academic programs. Overall, the results suggest that motivational content consumed via social media has the potential to influence not only momentary emotional states but also long-term behavioral tendencies such as entrepreneurial orientation. These findings highlight digital motivation sources' formative and directive role in shaping individual developmental trajectories, particularly in educational and career-related domains.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship , Motivational Videos , Social Media , University Students

Proje Numarası

1919B012311138

Kaynakça

• Yayımlanmış Eserler
• Balcı, Ş., & Baloğlu, E. (2018). Sosyal medya bağımlılığı ile depresyon arasındaki ilişki: “üniversite gençliği üzerine bir saha araştırması”. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (29), 209-234. https://doi.org/10.16878/gsuilet.500860
• Barutçu, E., & Çöllü, B. (2020). Öğrenilmiş çaresizlik ile motivasyon arasındaki ilişki: Pamukkale Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-13.
• Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür - Ağ toplumunun yükselişi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çetiner Özyılmaz, E., & Oyman, D. (2024). Yeni kanaat önderleri olarak sosyal medya fenomenlerinin Z kuşağı üzerine etkisi. Veche, 3(2), 45-56. https://doi.org/10.62147/veche.1573507
• Creswell, J. W. (2021). Karma yöntem araştırmalarına giriş. Pegem Akademi.
• Drakopoulou Dodd, S., & Anderson, A. R. (2007). Mumpsimus and the mything of the individualistic entrepreneur. International Small Business Journal, 25(4), 341-360. https://doi.org/10.1177/0266242607078561
• Ergin, A., & Karataş, H. (2018). Üniversite öğrencilerinin başarı odaklı motivasyon düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 868-887. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018036646
• Eşiyok Sönmez, E., & Özgen, Ö. (2017). Medya kullanımı ve beden imajı: Türkiye ve İngiltere örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (27), 78-95. https://doi.org/10.31123/akil.436747
• Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations, 7(2), 117-140. https://doi.org/10.1177/001872675400700202
• Gao, Y., Liu, F., & Gao, L. (2023). Echo chamber effects on short video platforms. Scientific Reports, 13, 6282. https://doi.org/10.1038/s41598-023-33370-1
• Gribanova, S. (2021). What motivates IT professionals? Case of Latvia. SHS Web of Conferences, 110, 02013. https://doi.org/10.1051/shsconf/202111002013
• İncik, E. Y., & Uzun, N. B. (2017). Bireysel girişimcilik algı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 471-485.
• Kang, L. (2023). Research on the influence mechanism of vibrating short video on young people's consumption behavior. Highlights in Business Economics and Management, 3, 1-5. https://doi.org/10.54097/hbem.v3i.4587
• Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003
• Lai, E. R. (2011). Motivation: A literature review. Pearson.
• Li, H. (2023). Improvement of duty of care in copyright infringement of short video platforms under algorithm recommendation. Academic Journal of Humanities & Social Sciences, 6(8), 6-10. https://doi.org/10.25236/AJHSS.2023.060802
• Liu, W. (2023). Analysis of the aesthetic value of short videos featuring ethnic apparel. International Journal of Frontiers in Sociology, 5(8), 28-32. https://doi.org/10.25236/IJFS.2023.050805
• Moroz, P. W., & Hindle, K. (2012). Entrepreneurship as a process: Toward harmonizing multiple perspectives. Entrepreneurship Theory and Practice, 36(4), 781-818. https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2011.00452.x
• Nong, W., He, Z., Ye, J.-H., Wu, Y.-F., Wu, Y.-T., Ye, J.-N., & Sun, Y. (2023). The relationship between short video flow, addiction, serendipity, and achievement motivation among Chinese vocational school students: The post-epidemic era context. Healthcare, 11(4), 462. https://doi.org/10.3390/healthcare11040462
• Noor, S., Tajik, O., & Golzar, J. (2022). Simple random sampling. International Journal of Education & Language Studies, 1(2), 78-82. https://doi.org/10.22034/ijels.2022.162982
• Özçoban, E., & Özkul, A. S. (2019). Temel motivasyon kaynaklarının girişimcilik eğilimi üzerine etkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(3), 813-828.
• Şahin, A. (2023). TikTok: İmkansızların imkân sahası. İçinde S. Gülsoy (Ed.), Sosyal medya mecralarında sosyoloji (s. 141-155). Kriter Yayınevi.
• Shane, S. A. (2003). A general theory of entrepreneurship: The individual-opportunity nexus. Edward Elgar Publishing.
• Zeng, C. (2023). Unveiling the impact of short videos: Consumption behavior and decision-making in the digital age. Highlights in Business Economics and Management, 21, 469-474. https://doi.org/10.54097/hbem.v21i.14538
• Zhu, Q., & Su, J. (2024). Leveraging short video platforms for agricultural e-commerce: Enhancing purchase intent through optimized content. International Journal of Social Science Studies, 12(4), 25-41. https://doi.org/10.11114/ijsss.v12i4.7066
• İnternet Kaynakları
• Aktaşoğlu, M. (2024). TikTok bağımlısı olmak için kaç video izlemek yeter? Dahili rapor ortaya çıkardı! Mashable Türkiye. https://tr.mashable.com/tiktok/14559/tiktok-bagimlisi-olmak-icin-kac-video-izlemek-yeter-dahili-rapor-ortaya-cikardi
• Kemp, S. (2025). Digital 2025: Global overview report. DataReportal - Global Digital Insights. https://datareportal.com/reports/digital-2025-global-overview-report
• OECD. (2007). Participative web and user-created content: Web 2.0, wikis, and social networking. https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2007/09/participative-web-and-user-created-content_g1gh826c/9789264037472-en.pdf