Türkiye’nin Değişik Yörelerinden Toplanan Yonca Ekotiplerinin Bazı Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2009, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 6, 23.03.2012

Meryem Yeşil Süleyman Şengül

Öz

Araştırma, Ege Tarımsal Araştırma Ensitütüsü Müdürlüğü Uluslararası Gen Bankası
kaynaklarından temin edilen 20 yonca (Medicago sativa L.) ekotipinin bazı morfolojik
özelliklerinin belirlenmesi ve buradan elde edilecek veriler ışığı altında ileri kademelerde
oluşturulacak yonca ıslah çalışmalarına materyal temin edilmesi amacıyla 2005 yılında
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi serasında yürütülmüştür. Bir yıl sürdürülen araştırma
sonuçlarına göre; bitki boyu 55.80-84.80 cm, sap kalınlığı 1.00-18.90 mm, sap sayısı 5.2-12
adet, yaprakçık boyu 13.82-18.65 mm, yaprakçık genişliği 5.88-9.99 mm, yaprak alan indeksi
ise 0.41-2.03 cm2 arasında değişim göstermiştir. Sera şartlarında yürütülen çalışmada,
Gürün ekotipinin bitki boyu, Diyarbakır ekotipinin sap kalınlığı, Manyas ekotipinin sap
sayısı, Saruhanlı ekotipinin yaprakçık boyu, Gönen ekotipinin ise yaprakçık genişliği ve
yaprak alan indeksi değerleri bakımından diğer ekotiplerden daha yüksek olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Medicago sativa, Yonca, Ekotip, Morfolojik Özellikler

Kaynakça

• Açıkgöz E., 1995. Yembitkileri. Uludağ Üniversitesi Yayınları No:7-025-0210, Bursa, S:456.
• Alınoğlu, N.A., Merttürk, H., Özmen, A.T., 1972. Kayseri yoncası (M.sativa var. Kayseri N.A.)’nın bazı önemli morfolojik ve fizyolojik özellikleri üzerine araştırmalar. Ankara Çayır Mer’a ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 19, 51, Ankara.
• Brown, H.E., Moot, D.J. and Teixeira, E.I., 2005. The component of lucerne (Medicago sativa) leaf area index respond to temperature and photoperiod in a temperate environment. Europen Journal of Agronomy, 23 (4): 348-358.
• Etzel, M.G., Volenec, J.J. and Vorst, J.J., 1988. Leaf morphology, shoot growth, and gas exchange of multifoliate alfalfa phenotypes. Crop Sci., 28:263-269
• Gençkan, M.S., 1983. Yem Bitkileri Tarımı. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yay. No 464 519. s: 5-6 Đzmir.
• Gülcan, H., 1974. Çukurova sulu şartlarında yetiştirilen önemli yonca varyetelerinin bazı biyolojik,morfolojik özellikleri ve bunların verimle ilişkileri. (Doktora Tezi) Tarla Bit. Böl. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Adana
• Juan, N.A., Sheaffer, C.C. and Barnes, D.K., 1993. Temperature and photoperiod effects on multifollate expression and morphology of alfalfa. Crop Sci., 32:573-578
• Lavrentiev, G.F., Drobets, P.T., Zinchenko, B.S. and Tkachenko, I. K., 1990. Lucerne Polteuchenko. Plant Breed. Abst., Vol 60, No 10.
• Leach, J.G.,1968. Shoot numbers, shoot size and yield of regrowth in three lucerne cultivars. Aust. J. Agr. Res., 20:425-44
• Lukic, D., 1991. New lucerne variety NS-Nevoserdarka H11 Instıtutzo rotestva Yugoslavia. Plant Bred. Abst., Vol 61, No 2.
• Manga, Đ. ve Serin, Y., 1979. Baklagil Yem Bitkileri Uygulama Klavuzu s:12-15, Erzurum.
• Perry, L.J. and Larson, K.L., 1974. Influence of drought on tillering and ınternode number and lenght in alfalfa. Crop Sci., 14:693-696
• Razden, M.K. and Cocking, E.C., 1981. Improvement of legumes by exploring extra specific variation. Euphytica, 30:819-833.
• Sağlamtimur, T., Gülcan, H., Tükel, T., Tansı, V., Anlarsal, A.E. ve Hatipoğlu, R., 1986. Çukurova koşullarında yem bitkileri adaptasyon denemeleri. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derg. 3:37-51
• Sato, K., 1974. Grown and devolepment of lucerne plant in a controlled environment. Proc. Crop Sci.Soc. Jpn., 43: 59-67.
• Soramatine, A.A. and Maksimova, Z.I., 1990. Yekutskaya Lucerne Plant Breeding Abst., Vol. 60, No:7.
• Small, E. and Brookes, B.S., 1990. A numerical taxonomic analysis of the Medicago littorallis-M. trunculata complex. Can. J. Bot., 68:1667-1674.
• Small, E. and Fawzy, M., 1991. A clarification of the Medicago polyceratia-Medicago orthoceras Complex. Can. J. Bot., 69:1907-1912.
• Smith, S. E., Al-Doss, A. and Conta, D.M., 1989. Classification of the Middle Eastern alfalfa’s based on analysis of agronomically important chracteristic p.100 in Agron. Abst, ASA, Madison, WI.
• Smith, S.E., Al-Doss, A. and Warburton, M., 1991. Morphological and agronomic variation North Africa and Arabian alfalfa’s. Crop Sci., 31:1159-1163.
• Soya, H., Avcıoğlu, R. Ve Geren, H., 2004. Yembitkileri. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti. PK:212 Kadı- köy, Đstanbul
• Şeker, H., 2003. Bazı yonca çeşitlerinin Erzurum ekolojik şartlarına uyum ve verim denemesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 34 (3): 217-221
• Şengül, S., 1995. Van yöresinde yetiştirilen yonca ekotiplerinde bazı morfolojik ve sitolojik özelliklerin incelenmesi (Doktora Tezi) Erzurum
• Şengül, S., 2002. Yield components, morphology and forage quality of native alfalfa ecotypes. Online Journal of Biological Sciences, 2(7): 494-498.
• Şengül, S. ve Sağsöz, S., 2004. Bazı yonca ekotiplerinde ot ve tohum verimine ait biyometrik özelliklerin değerlendirilmesi Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 35(1-2):5-10.
• Tan, M. ve Şengül, S., 1999. Bazı yonca genotiplerinde küsküte dayanıklılığın belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi (Poster Bildirisi) Adana.
• Volanec, J.J., Cherney, J.H., and Jonnson, K.D., 1987. Yield components, plant morphology and forage quality of alfalfa as influenced by plant population. Crop Sci,. 27:321-326.
• Volenec, J.J. and Cherney, J.H., 1990. Yield component, morphology, and forage quality of multifoliate alfalfa phenotypes Crop Sci., 30:1234-1238.
• Yulafçı A., Pul M., 2005. Samsun Đlinde Kaba Yem Ü