Sığırcılık İşletmelerinde Kooperatif Üyeliğini Etkileyen Faktörlerin Analizi: TRA Bölgesi Örneği/Analysis of The Factors Affecting The Cooperative Membership of The Cattle Enterprises: The Case of TRA Region

Yıl 2016, Cilt: 30 Sayı: 1, 38 - 45, 30.06.2016

Nur Ertek Nuray Demir Adem Aksoy

Öz

Öz: Çalışmada sığırcılık işletmelerinde kooperatif üyeliğini etkileyen faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Üreticilerin girdi temini, kaliteli ve uygun şartlarda üretim yapabilmeleri ve ürünlerini pazarlamaları konusunda karşılaştıkları sorunları örgütlenerek daha kolay atlatabilecekleri açıktır. Ayrıca üreticilerin bazı destek ve teşviklerden yararlanabilmesi için ön şart olarak ilgili kooperatiflere üyeliğin bulunması gerekmektedir. Bu kapsamda tarım sektörü içinde hayvancılığın ön planda olduğu TRA Bölgesi araştırma kapsamına alınmıştır. Çalışmada, sığır eti üretimi yapan üreticilerle yüz yüze yapılan 257 adet anket verileri esas alınarak üreticilerin kooperatiflere üyeliğinde etkili olan faktörlerin belirlenmesinde probit analizi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç itibariyle, üreticilerin kooperatife üye olmasında üreticinin yaşı, tecrübesi, hayvancılık dışında elde ettiği gelir, sahip olduğu hayvan sayısı ve almış olduğu destek miktarının önemli oranda etkili olduğu belirlenmiştir. Bu faktörler göz önüne alınarak, profesyonel ve karlı bir hayvancılık için kooperatiflerin sayısının ve işlerliğinin artırılmasının gerekli olduğu gerçeği bir kez daha vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sığır üreticisi, kooperatif, TRA bölgesi Trabzon

Abstract: The purpose of this study was to analyse the factors affecting the cooperative membership of the producers producing beef. It is obvious that the producers can solve the problems, which they confront in input procurement, production under suitable and qualified conditions, and marketing of their products, more easily by being organized. Additionally, it is required for producers to be the members of the cooperatives as a prerequisite for the purpose of benefiting some promotions and supports. In this context, TRA Region in which animal breeding is in the foreground within the agricultural sector was included within the scope of this study. In this study, based on the data of 257 questionnaires made by face-to-face technique, probit analysis method was used to determine the factors which are effective on membership of the producers in the cooperatives. Consequently, it is determined that age of the producers, their experiences in animal husbandry, their income from sources other than the animal husbandry, number of their own animals and quantity of the support to be provided are significantly effective on membership of the producers in the cooperatives. By considering these factors, it is again emphasized the fact that it is necessary to increase the numbers and functionalities of the cooperatives which play an important role in producers' being engaged in a profitable activity. Keywords: Cattle producer, cooperative, TRA regionTrabzon

Anahtar Kelimeler

Sığır üreticisi, kooperatif, TRA bölgesi Trabzon

Kaynakça

• Acar, İ. ve Yıldırım, İ. 2000. Mandıra işleten döner dere tarımsal kalkınma kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 10(1), 61-70.
• Aksoy, A. ve Denizli, G. 2012. Erzurum ili damızlık sığır yetiştiricileri birliği faaliyetlerinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43 (2), 123-131.
• Aksoy, A. ve Yavuz, F. 2008. Hayvancılık işletmelerinin avrupa birliğine uyumu ve rekabet edebilirliği; doğu anadolu örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14 (1), 37 – 45.
• Atasever, A. Günlü, A., Aydın, E. ve Yıldız, A. 2013. Doğu anadolu bölgesi’nde hayvansal üretimin genel değerlendirmesi ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 8(2), 174-191.
• Çıkın, A. 1992. Tarım kesiminde kooperatif örgütlenme ve tarımsal kooperatifçilik politikası. 2000’li Yıllara Doğru Türkiye Tarımı–Tarım Haftası Sempozyumu, TMMOB–ZMO, 7–10 Ocak 1992, Ankara.
• Çiçek, A. ve Erkan O. 1996. Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 12, Ders Notları Serisi No: 6, Tokat.
• Çiçek, A., Esengün, K. ve Akçay, Y. 1998. 21.Yüzyılın eşiğinde türkiye tarımında müteşebbis faktörü. Türkiye 3. Tarım Ekonomisi Kongresi 7-9 Ekim 1998, T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayını, No: 35, Ankara.
• Demir, N. and Yavuz, F. 2010. An analysis on factors effective in benefiting from froge crops support. Scientific Research and Essays, 5(15).
• Esengün, K. ve Sivaslıgil, C. 1993.Tokat ili kazova yöresinde başlıca tarım ürünlerinde, yayım servisi tarafından önerilen tarımsal yeniliklerin benimsenip uygulanmasını etkileyen faktörlerin analizi üzerine bir araştırma. GOPÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Tokat.
• Gujarati, D. N. 1995. Basic Economics. Third Edition, Mc Graw-Hill, USA, 250s.
• GTHB, 2014. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. http://www.gtb.gov.tr/, Erişim: 20 Kasım 2014.
• TÜİK, 2013. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr, Erişim:15 Aralık 2013.
• TÜİK, 2014. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr, Erişim: 06 Mayıs 2014.
• Karagölge, C. 1996. Tarımsal işletmecilik: tarım işletmelerinin analizi ve planlanması. Atatürk Üniversitesi, Yayın No: 827, Ziraat Fakültesi. No: 326, Ders Kitapları Serisi No: 74, Erzurum, 106- 109 s.
• Karlı, B. 2001. GAP bölgesinde üretici örgütlenmesi. gap bölgesi kırsal kalkınmasında kooperatifçilik ve diğer örgütlenme modelleri. T.C. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Atölye Çalışması, Ankara, 12-38s
• Planck, U. 1972. Die Landliche Türkei. DLG, Verlag, Frankfurt.
• Şahin, A., Cankurt, M., Günden, C., Miran, B. ve Meral, Y. 2013. Türkiye’de kooperatiflere ortak olmada ve kooperatif başarısında etkili faktörlerin analizi. Akademik Ziraat Dergisi 2(1), 23-34.
• Tan, S. ve Karaönder, İ. 2013. Türkiye’de tarımsal örgütlenme politikalarının ve mevzuatının irdelenmesi: tarımsal amaçlı kooperatifler örneği. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 1 (1), 87- 94.
• Tatlıdil, H. 1984. Tarımsal yayım çalışmalarında önder çiftçi yaklaşımı üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara.
• Topcu, Y. 2003. Erzurum ili sığır besiciliği işletmelerinde girdi kullanımı ve üretim maliyeti üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (1.2), 65-73.
• Yılmaz, F. 2008. Osmaniye ili düziçi ilçesinde hayvancılık yapan tarım işletmelerinde yeniliklerin benimsenmesi ve yayılmasında kooperatiflerin rolü. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.