Determination of Wheat Production Cost in Agricultural Enterprises in Ağrı Province

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 2, 33 - 41, 30.12.2016

Köksal Karadaş

Öz

This study aims to determine wheat production costs
in wheat producing agricultural enterprises in Ağrı province. Data gathered
from 109 questionnaires conducted as to Simple Random Sampling method were used
in the study. According to the results of the study, 88.00% of wheat production
costs consists of variable costs while the remaining 12.00% is constituted by
fixed costs. 34.50% of variable costs are costs for soil preparation while 28.90%
are maintenance costs and 32.00% are harvest costs. 78.00% of the fixed costs
are field rents. Producers get a 102.22 kg da-1 
yield on the main product, wheat, and 430.92 kg da-1 yield of the
byproduct, hay. 1 kg of wheat is sold for 0.58 TL and 1 kg hay is sold for 0.30
TL. Producers earned -0.03 TL da-1 of gross profit from wheat production and
net profit of -26.68 TL da-1. Due to low yields and low prices in the year of
the study, producers could not make any profits from wheat production. Region’s
producers should be encouraged to use high-yielding wheat species. Input
subsidies in wheat production should be increased as well as the base price of
wheat.

Anahtar Kelimeler

Wheat, cost analysis, Ağrı

Ağrı İli Tarım İşletmelerinde Buğday Üretim Maliyetinin Hesaplanması

Öz

Bu çalışmanın amacı Ağrı ilinde Buğday üretimi yapan
tarım işletmelerinin buğday üretim maliyetlerinin hesaplanmasıdır. Bu amaçla
çalışmada Basit Tesadüfi Örnekleme yöntemine göre yapılan 109 anketten elde
edilen veriler kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre buğday üretim
maliyetinde üretim masraflarının %88,00’ını değişen masraflar ve %12,00’ını
sabit masraflar oluşturmaktadır. Değişir masrafların %34,50’sini toprak hazırlığı,
%28,90’ını bakım masrafları, %32,00’ını hasat harman masrafları oluştururken
sabit masrafların %78,00’ını tarla kirası oluşturmaktadır. Üreticiler 102,22 kg
da-1 ana ürün buğday ve 430,92 kg da-1 yan ürün saman verimi elde etmişler, 1
kg buğdayı 0,58 TL’ye ve 1 kg samanı 0,30 TL’ye satmışlar, buğday üretiminden
-0,03 TL da-1 brüt kâr ve -26,68 TL da-1 net kâr elde etmişlerdir. Çiftçi verim
ve ürün fiyatının düşüklüğünden dolayı çalışmanın yapıldığı yılda buğday
üretiminden zarar etmiştir. Bölge üreticisinin yüksek verimli buğday çeşitleri
ile çalışması sağlanmalı, buğday üretiminde girdi desteği arttırılmalı ve
buğday taban fiyatı daha yüksek seviyelere çekilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Buğday, maliyet analizi, Ağrı

Kaynakça

• Alemdar, T., Seçer, A., Demirdöğen, S., Öztornacı, B., ve Aykanat, S. 2014. Çukurova Bölgesinde Başlıca Tarla Ürünlerinin Üretim Maliyetleri ve Pazarlama Yapıları. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, TEPGE. Proje No: Ç.Ü.-ZF2011BAP7. Tepge Yayın No: 230, Ankara.
• Anonim, 2001. Türkiye’de bazı önemli bölgeler için önemli ürünlerde girdi kullanımı ve üretim maliyetleri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Yayın No: 64. Ankara.
• Anonim, 2010. T.C. Zirat Bankası Tarımsal Kredi Faiz Oranları. http://www.bahcebitkileri.org/t-c-ziraat-bankasi-tarimsal-kredi-faiz-oranlari.html
• Anonim, 2013. Türkiye tarım sektörü raporu. TOBB Yayın No: 2014/230, Ankara.
• Anonim, 2016a. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri. http://www.tarim.gov.tr/Konular/Makro-Ekonomik-Gostergeler
• Anonim, 2016b. TÜİK. Türkiye İstatistik Kurumu. http://rapory.tuik.gov.tr/02-10-2016-10:24:32-1563069558378854147710552568.html?
• Anonim, 2016c. T.C. Tokat Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Tokat İli Sulusaray İlçesinde Yetiştirilen Bazı Tarım Ürünlerinin 2015 Yılı Maliyetleri, Tokat .
• Bilgiç, E., Kaya, M., Ovayurt, K., ve Sarıkatipoğlu, S. 1983. Türkiye’de Üretilen Tarım Ürünlerinin Üretim Girdileri ve Maliyetleri Rehberi. T.C. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı, Toprak Su Genel Müdürlüğü, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Yayınları No:40, Ankara.
• Birinci, A. ve Küçük, N. 2004. Erzurum İli Tarım İşletmelerinde Buğday Üretim Maliyetinin Hesaplanması. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 35(3-4), 177-181.
• Birinci, A. ve Akın, O. 2008. Erzurum ili tarım işletmelerinde kooperatifleşme ve sosyal güvenlik durumunun tespiti üzerine bir çalışma. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14(1),31-36.
• Demir, O., Kızıloğlu, S., 2012. Tortum-Uzundere Yöresinde Bulunan Alabalık İşletmelerinde Maliyet ve Karlılık Analizi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 22(B)-2012, 16-25, ISSN:1307-3311.
• Demir, O., Yavuz, F., 2014. “Avrupa Birliği Tam Üyeliğinin Türkiye Buğday Sektörüne Bölgesel Etkilerinin Analizi”. 11. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, SAMSUN.
• Estes, L.D., Beukes, H., Bradley, B.A, Debats, S.R, Oppenheimer, M., Ruane, A.C, Schulze, R., Tadross, M., 2013. Projected climate impacts to South African maize and wheat production in 2055: a comparison of empirical and mechanistic modeling approaches. Global change biology 19, 3762-3774.
• Gündoğmuş, E., 1996. Ankara İli Akyurt İlçesi Tarım İşletmelerinde Ekmeklik Buğday Üretiminin Fonksiyonel Analizi ve Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güneş, T., Kıral, T., Bülbül, M., Vural, H., ve Tatlıdil, H. 1990. Başlıca Tarım Ürünleri. Araştırma Projesi. Ankara Üniv. TMO Alkasan Matbaası, Ankara.
• Hokazono, S. ve Hayashi, K. 2012. Variability in environmental impacts during conversion from conventional to organic farming: a comparison among three rice production systems in Japan. Journal of Cleaner Production 28, 101-112.
• İnan, İ.H., 1998. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. 4. Baskı, Tekirdağ.
• Iqbal, M., Fahim, M., Zaman, Q., Usman, M., Sundus, Atta-ur-Rahman., 2015. Effect of various factors on wheat production. National Agricultural Research Centre. Peshawar. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=PK2016000162
• Karadaş, K. Ertürk, Y.E. Demir, O. Külekci, M. ve Demir, N. 2015. Iğdir ilinde kırsal kalkınma kooperatifi üyelerinin örgütlenme ve kooperatif faaliyetleriyle ilgili problemleri ve çözüm önerilerinin belirlenmesi. 3. Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 50(2),152-162.
• Karadas, K. Tariq, M, Tariq, M.M. Eyduran, E. 2017. Measuring predictive performance of data mining and artificial neural network algorithms for predicting lactation milk yield in Indigenous akkaraman sheep. Pakistan J. Zool., 49(1),1-7.
• Karagölge, C., 2001. Tarımsal İşletmecilik. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları no:326, Erzurum.
• Kıral, T., Tasnakoğlu, H., Tatlıdil, F.F., Fidan, H., ve Gündoğmuş, E., 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarım Ekonomisi Araştırma Enstitüsü Proje Raporu, 1999-19, Ankara.
• Kızılaslan, H. 2004. Dünya’da ve Türkiye’de buğday üretimi ve uygulanan politikaların karşılaştırılması. GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2), 23-38.
• Kumbasaroğlu, H. ve Dağdemir, V. 2010. Erzurum ilinde buğday, arpa ve çavdarda girdi talebi araştırması. Tarım Bilimleri Dergisi, 16,194-204.
• Lobell, D.B, Hammer, G.L, McLean, G., Messina, C., Roberts, M.J, Schlenker, W., 2013. The critical role of extreme heat for maize production in the United States. Nature Climate Change 3, 497-501.
• Sonial, H. Irfan, M. Mıuhammad, Q. Naheed, Z. Mubarik, A. 2016. Comparative economics of owner operators and sharecroppers in wheat farming arrangements: a case of Rawalpindi district ın Pakistan. Journal of Agricultural Research, 54(1), 133-142.
• Soykan, Ö.F, ve Atsan, T. 2016. Erzurum İlinde, Organik ve Konvansiyonel Olarak Üretilen Buğdayın Maliyetler Açısından Karşılaştırılması. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, s:1533-1542, 25-27 Mayıs, Isparta.
• Yıldız, S. Pazarcık, Y. Taşkıran, E. Deniz, A. ve Beyazit, N. 2013. buğday üreticilerinin yönetsel, üretimsel, iktisadi ve pazarlama problemleri üzerine Kars İlinde bir araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12:73-95.
• Zhang, F., Zhan, J., Zhang, Q., Yan, H., ve Sun, Z., 2016. Allocating agricultural production factors: a scenario-based modeling of wheat production in Shandong Province, China.