Dutlar fenolik bileşikler, antioksidantlar ve organik asitler gibi sağlık açısından faydalı bileşiklere sahip olmaları bakımından çok önemli meyvelerdir. Ancak dutlarda 2 ay kadar uzun süren hasat dönemi boyunca meyve kalitesi ve bu faydalı bileşiklerin değişimi ile ilgili çalışmalar sınırlıdır. Çalışmamız dutlarda bulunan bazı biyoaktif bileşikler ile meyve kalitesinin bu uzun hasat döneminde önemli ölçüde değişip değişmediğini belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Bu amaç doğrultusunda beyaz ve karadutlar Aras Vadisinde bulunan 3 lokasyondan (Iğdır, Tuzluca ve Kağızman) ve 3 farklı hasat tarihinde 15 günlük aralıklar ile (1 Temmuzdan, 15 Temmuz, 1 Ağustos) olgun dönemde toplanmışlardır. Meyvelerin bazı organik asit ve fenolik bileşikleri HPLC/DAD sistemi ile analiz edilmiştir. Antioksidant kapasite ise spektrofotometrik yöntem ile belirlenmiştir. Meyvelerin ayrıca ağırlık, en, boy, meyve suyu pH sı, titedilebilir asitlik ve SÇKM (Suda Çözünen Kuru Madde) değerleri incelenmiştir. Fenolik bileşikler ve antioksidant aktivite tüm hasat zamanlarında ve her üç lokasyonda karadutlarda beyaz dutlardan daha yüksek seviyede tespit edilmiştir. Fenolik bileşik seviyesi ve antioksidant kapasite hasat peryodunun sonuna doğru artış göstermiştir. Tuzluca ve Kağızman lokasyonlarında bazı dalgalanmalar ile beraber bir artış yaşanırken, Iğdır lokasyonunda ise meyvelerdeki organik asit miktarı hasat sezonu sonuna doğru artmıştır. Her üç lokasyonda da hasat peryodu sonuna doğru meyve ağırlığı, eni ve uzunluğunda azalış, titre edilebilir asitlikte ise artış meydana gelmiştir. Öte yandan SÇKM ve meyve suyu pH sın da da hasat peryodu boyunca dalgalanmalar gözlemlenmiştir. Sonuç olarak hasat peryodu sonuna doğru meyvelerin küçülmesine karşı içeriklerindeki fenolik bileşikler ile antioksidant kapasitenin arttığı tespit edilmiştir. Geç dönemde hasat edilen dutların erken dönemde hasat edilenlere göre insan sağlığı açısından daha faydalı olabilecekleri düşünülmektedir.
Morus alba L. Morus nigra L. Harvest dates Health-promoting compounds
Dutlar
fenolik bileşikler, antioksidantlar ve organik asitler gibi sağlık açısından
faydalı bileşiklere sahip olmaları bakımından çok önemli meyvelerdir. Ancak
dutlarda 2 ay kadar uzun süren hasat dönemi boyunca meyve kalitesi ve bu
faydalı bileşiklerin değişimi ile ilgili çalışmalar sınırlıdır. Çalışmamız dutlarda
bulunan bazı biyoaktif bileşikler ile meyve kalitesinin bu uzun hasat döneminde
önemli ölçüde değişip değişmediğini belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Bu amaç
doğrultusunda beyaz ve karadutlar Aras Vadisinde bulunan 3 lokasyondan (Iğdır,
Tuzluca ve Kağızman) ve 3 farklı hasat tarihinde 15 günlük aralıklar ile (1
Temmuzdan, 15 Temmuz, 1 Ağustos) olgun dönemde toplanmışlardır. Meyvelerin bazı
organik asit ve fenolik bileşikleri HPLC/DAD sistemi ile analiz edilmiştir.
Antioksidant kapasite ise spektrofotometrik yöntem ile belirlenmiştir.
Meyvelerin ayrıca ağırlık, en, boy, meyve suyu pH sı, titedilebilir asitlik ve
SÇKM (Suda Çözünen Kuru Madde) değerleri incelenmiştir. Fenolik bileşikler ve
antioksidant aktivite tüm hasat zamanlarında ve her üç lokasyonda karadutlarda
beyaz dutlardan daha yüksek seviyede tespit edilmiştir. Fenolik bileşik
seviyesi ve antioksidant kapasite hasat peryodunun sonuna doğru artış
göstermiştir. Tuzluca ve Kağızman lokasyonlarında bazı dalgalanmalar ile
beraber bir artış yaşanırken, Iğdır lokasyonunda ise meyvelerdeki organik asit
miktarı hasat sezonu sonuna doğru artmıştır. Her üç lokasyonda da hasat peryodu
sonuna doğru meyve ağırlığı, eni ve uzunluğunda azalış, titre edilebilir
asitlikte ise artış meydana gelmiştir. Öte yandan SÇKM ve meyve suyu pH sın da
da hasat peryodu boyunca dalgalanmalar gözlemlenmiştir. Sonuç olarak hasat
peryodu sonuna doğru meyvelerin küçülmesine karşı içeriklerindeki fenolik
bileşikler ile antioksidant kapasitenin arttığı tespit edilmiştir. Geç dönemde
hasat edilen dutların erken dönemde hasat edilenlere göre insan sağlığı
açısından daha faydalı olabilecekleri düşünülmektedir.
Hasat tarihleri Sağlık açısından faydalı bileşikler Morus nigra L. Morus alba L.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2018 |
Kabul Tarihi | 14 Eylül 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 33 Sayı: 2 |