Akım Verilerinin Bulanık Mantık Yöntemiyle Tahmini: Bendimahi Çayı Örneği

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 110 - 119, 31.12.2019

Nadire Üçler

https://doi.org/10.46740/alku.573166

Cited By: 1

Öz

Bu
çalışmada; Van İli, Muradiye İlçesinde yer alan Bendimahi Çayına ait aylık ortalama
akım verileri aynı ilçenin aylık ortalama sıcaklık ve aylık toplam yağış verilerine
bağlı olarak Bulanık Mantık Yöntemi ile tahmin edilmiştir.  Sadece sıcaklık, sadece yağış ve hem sıcaklık
hem yağış verilerinin girdi olarak kullanıldığı ve akım değerinin çıktı olarak
seçildiği üç farklı model oluşturulmuştur.  Modeller, 1970-2008 yılları arasına ait
veriler kullanılarak hazırlanmış, 2009, 2010 ve 2011 yıllarına ait veriler ile
test edilmiştir.  Modellerin
performansını karşılaştırmak amacı ile karekök ortalama hata (KOH) ve
determinasyon katsayıları (R²) hesaplanmış olup en iyi sonuç hem
sıcaklık hem de yağış verilerinin girdi olarak kullanıldığı üçüncü modelden
elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bulanık mantık, akım tahmin, yağış, sıcaklık

Kaynakça

• [1] Panigrahi, D.P. ve Mujumdar, P.P., (2000). “Reservoir Operation Modelling with Fuzzy Logic”, Water Resources Management, 14, 89–109.
• [2] Chang, F.J., Hu, H.F., ve Chen, Y.C., (2001). “Counter propagation fuzzy–neural network for river flow reconstruction” Hydrological Processes, 15, 219–232.
• [3] Köse, M., Terzi, Ö., İlker, A. ve Ergin, G., (2011). “Uyarlamalı Ağ Tabanlı Bulanık Mantık Çıkarım Sistemi İle Kızılırmak Nehri’nin Akım Tahmini”, 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), 161-165, Elazığ.
• [4] Ertunga, C.Ö., ve Duckstein, L., (2001). “Fuzzy conceptual rainfall-runoff models”, Journal of Hydrology, 253, 41-68.
• [5] Hundecha, Y., Bardossy, A. ve Theisen, H.W., (2001). “Development of a fuzzy logic-based rainfall-runoff model”, Hydrological Sciences, 46, 3, 363-376.
• [6] Nayak, P.C., Sudheer, K.P. ve Ramasastri K.S. (2005). “Fuzzy computing based rainfall-runoff model for real time flood forecasting”, Hydrological Process, 19, 955-968.
• [7] Jacquin, A.P., ve Shamseldin, A.Y., (2006). “Development of rainfall–runoff models using Takagi–Sugeno fuzzy inference systems”, Journal of Hydrology, 329, 154–173.
• [8] Liong, S.Y., Lim, W.H., Kojiri, T., ve Hori, T., (2000). “Advance Flood forecasting for Flood stricken Bangladesh with a fuzzy reasoning method”, Hydrological Process, 14, 431-448.
• [9] Altunkaynak, A. ve Şen, Z., (2007). “Fuzzy logic model of lake water level fluctuations in Lake Van, Turkey”, Theoretical and Applied Climatolgy, 90, 227–233.
• [10] Kindler, J., (1992). “Rationalizing water requirements with aid of fuzzy allocation model.” Journal of Water Resources Planning Management, 118, 3, 308–323.
• [11] Kişi, Ö., Karahan, M.E. ve Şen, Z., (2003). ”Nehirlerdeki askı maddesi miktarının bulanık mantık ile modellenmesi”, İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 2, 3, 43-54.
• [12] Fırat, M., (2007). “Sinirsel bulanık mantık yaklaşımı ile havza modellemesi”, Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• [13] Mitra, B., Scott, H.D, Dixon J.C. ve Mckimmey, J.M., (1998). “Application of fuzzy logic to the prediction of soil erosion in a large watershed”, Geoderma, 86, 183–209.
• [14] Zadeh, L.A., (1965). “Fuzzy Sets”, Information and Control, 8, 338-353.
• [15] Princeton Universitiy, (2019), “Fuzzy İnference Systems”, Departmant of Computer Siciens, http://www.cs.princeton.edu/courses/archive/fall07/cos436/HIDDEN/Knapp/fuzzy004.htm