MÜZEYYEN SENAR’IN HAYATI VE MÜZİKSEL ÇALIŞMALARI

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 12, 225 - 241, 24.06.2020

Serenat İstanbullu

Öz

Müzeyyen Senar, Türk musikisinin önemli bir icracısı olması yanında Cumhuriyet müzik tarihine tanıklık eden, klasik Türk musikisi bestecilerini iyi tanıyıp onlarla birlikte çalışan, dönemin popüler kültürü, gazino ve eğlence kültürü solistlerinden biri olması yanında birçok Türk musikisi eserini ilk kez seslendirip onlara can veren bir şahsiyettir. O’nun hayatı ve çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak bir anlamda Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulma aşaması, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye, dönemin radyo yayınları ve 1990’lı yıllara kadar uzanan Türkiye müzik kültüründen de belirli ölçüde haberdar olmayı sağlar. Senar, hem yüzlerce klasik Türk musikisi eserini yorumlayan bir solist; hem de mayalar, zeybekler ve türkülerdeki üstün icrasıyla da Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün de severek dinlediği bir yorumcudur.
Müzeyyen Senar hakkında Radi Dikici’nin yazmış olduğu kapsamlı iki kitapta Senar’ın hayatı, müzik çalışmaları ve anılarına yer verilmiştir. Türk müziği tarihinde Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli solistlerinden biri olan Müzeyyen Senar hakkında ulaşılabilen kaynakların söz konusu kitaplar dışında genellikle medya dünyasından olması, ulaşılabilen bilgilerin medya kaynaklarında dağınık ve kısa kesitler halinde sunulmuş olması, yazılmış akademik yayınların azlığı ve sanatçının genellikle ismen zikredilmiş olması bu makalenin yazılmasını gerekli kılmıştır. Bu çalışmada Müzeyyen Senar hakkında edinilebilen çeşitli yazılı ve görsel kaynaklardan (kitap, tv programları, gazete bölümleri, biyografiler) müzik yaşamı önde tutulmak suretiyle bilgiler derlenmiştir.
Çalışma akademik yayınlar için özet niteliğinde bir kaynak oluşturma ve geniş kaynaklardan bilgiler içermesi yanında sanatçı hakkında eksik görülen akademik yayınlara bir katkı sağlama amaçlarını taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Müzieyyen Senar, Müzik, Türk Sanat Müziği, Radyo, Solist

Kaynakça

• Açık Radyo Açık Dergi Röportajı (2005). Açık Radyo'da Açık Dergi programında Radi Dikici ile röportaj. 20 Temmuz 2005.
• Akın, D. (2012). Müzeyyen Senar: Kekeme Bülbül… 25 Haziran 2012 (Radi Dikici’den alıntı Müzeyyen Senar efsanesi 2017) Erişim Tarihi: 12 Kasım 2018 http://t24.com.tr/yazarlar/dogan-akin/muzeyyen-senar-kekeme-bulbul,5301
• Aksoy, N. B. (2016) Müzeyyen Senar’ın Ardından, 8 Şubat 2016 tarihli yazısı https://listelist.com/muzeyyen-senar-ardindan/ er. Tar 19.11.2018
• Arpaçay E. (1993). Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine, 8 Ocak 1993 Cuma günü Milliyet Gazetesi röportajı s.15
• Ay, S. (2015). Gel Bakalım Hanım Kızım Otur Şöyle Yanıma Sabah Gazetesi röportajı 9.2.2015 Erişim Tarihi: 1 Kasım 2018 https://www.sabah.com.tr/kultur-sanat/2015/02/09/gel-bakalim-hanim-kizim-otur-soyle-yanima
• Aygündüz, F. (2018) Benzemez Kimse Sana… Milliyet sanat, Temmuz sayısı.
• Cumalı, S. (2013). Ben Kimselere Vurulmadım, Adamlar Bana Aşık Oldu, 01 Eylül 2013 tarihli Posta Karnaval eki. Erişim Tarihi: 07 Kasım 2018, http://www.posta.com.tr/ben-kimselere-vurulmadim-adamlar-bana-asik-oldu-192840
• Çetin, B. (2012). Cumhuriyet Musikisinin Divası: Müzeyyen Senar, Erişim Tarihi: 11 Kasım 2018 http:// www.turizmhaberleri.com/koseyazisi.asp?ID=1861
• Dikici R. (2005) Cumhuriyet’in Divası müzeyyen Senar, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Dikici, R. (2015). Cumhuriyetin Divası Müzeyyen Senar, Yunus emre enstitüsü Tr Dil Kültür ve Edebiyat Dergisi Mayıs Haziran Sayı:2 s.79.
• Dikici, R. (2017). Müzeyyen Senar Efsanesi, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Hayatın Tanığı Belgesel Programı (2012). Müzeyyen Senar. 27.10.2012 tarihli program, CNN Türk. Erişim Tarihi:10 Kasım 2018 https://www.cnnturk.com/video/2012/12/26/programlar/hayatintanigi/hayatintanigi/2012-10-27t2200/index.html
• Hürriyet Gazetesi (2018) Müzeyyen Senar'ın 100. Yaş Günü için Google'dan sürpriz doodle! Müzeyyen Senar kimdir? 16.07.2018 tarihli haber, Erişim Tarihi: 7 Kasım 2018 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/muzeyyen-senarin-100-yas-gunu-googleda-boyle-kutlandi-iste-muzeyyen-senarin-hayati-40898112
• Hürriyet Gazetesi (1998) Çankaya’da Buruk Tören, 13.12.1998 tarihli haber, Erişim Tarihi: 19.06.2019 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/cankaya-da-buruk-toren-39052655
• Kardüz A. R. (1998). Müzeyyen Senar, Sabah gazetesi haberi 13.06.1998 s. 11
• Maro, A. (2015) Cumhuriyet’in En Esaslı Sesi: Müzeyyen Senar, Milliyet Sanat 09 Şubat 2015 Erişim Tarihi: 1 Kasım 2018 http://www.milliyetsanat.com/haberler/muzik/cumhuriyet-in-en-esasli-sesi-muzeyyen-senar/4908
• Milliyet Gazetesi Arşivi.1993, 8 Ocak 1993 tarihli haber s.15 http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Ara.aspx?araKelime=m%C3%BCzeyyen%20senar%20ak%C5%9Fam%20oldu%20h%C3%BCz%C3%BCnlendim%20ben%20yine&isAdv=false Erişim tar: 9.11.2018
• Milliyet Gazetesi, (2015). Müzeyyen Senar Vefat Etti 08.02.2015 tarihli haber, Erişim Tarihi: 1 Kasım 2018 http://www.milliyet.com.tr/muzeyyen-senar-vefat-etti-gundem-2010375/
• Müzeyyen Senar Biyografisi Erişim Tarihi: 9 Kasım 2018 www.biyografi.info/kisi/muzeyyen-senar
• Oğur, Y. (2015). Cumhuriyet'in Divası Müzeyyen Senar'ın Bilinmeyen Yönleri, 09 Şubat 2015 Türkiye gazetesi haberi http://www.iha.com.tr/haber-cumhuriyetin-divasi-muzeyyen-senarin-bilinmeyen-yonleri-436991/ Erişim Tarihi: 11.11.2018
• Sabah Gazetesi (2018) Müzeyyen Senar'a Google'dan hediye! Erişim Tarihi: 8 Kasım 2018 www.sabah.com.tr/magazin/2018/07/16/muzeyyen-senar-kimdir
• Sabah Gazetesi (2018). Müzeyyen Senar Kimdir? 16 Temmuz.2018 tarihli yazı, Erişim Tarihi: 19 Kasım 2018 https://www.sabah.com.tr/magazin/2018/07/16/muzeyyen-senar-kimdir
• Sarı, A. (2007) Şark Musiki Cemiyeti GTSM Dernek/Cemiyetlerinde İlk Şef ve Yaşanımlar, Musiki Dergisi, Erişim Tarihi: 8 Kasım 2018 http://www.musikidergisi.net
• Söz ve Müzik Assolistler Programı (2015) Radi Dikici ile röportaj NTV belgesel programı Erişim Tarihi: 9 Kasım 2018 https://www.ntv.com.tr/sanat/cumhuriyetin-tek-divasi,B51VjcKgtEO3srugPxNZOQ
• Türkiye gazetesi, (2015). Müzeyyen Senar Neden Öldü? Müzeyyen Senar Kimdir? 08 Şubat 2015 tarihli haber, Erişim Tarihi: 11 Kasım 2018 http://www.turkiyegazetesi.com.tr/editorunsectikleri/232562.aspx
• Üsküdar Musiki Cemiyeti (t.y). Üsküdar ve Emin Ongan Üsküdar Musiki Cemiyeti tarihçesi, Erişim Tarihi: 7 Kasım 2018 www.uskudarmusikicemiyeti.com/tarihce.