ALMAN VE FRANSIZ YAY KULLANIM STİLLERİNİN UYGULAMALI KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: SAYI 21, 39 - 63, 11.01.2025

Sibel Goksel

Öz

Konservatuvarlarda verilmekte olan müzik öğretiminin en erken başlangıç seviyesi 5.sınıf olarak günümüzde belirlenmiştir. Küçük yaşlarda profesyonel müzik eğitimine başlarken ise ilk aşama, doğru enstrüman seçimi ve bu eğitimi vereceği ilk öğretmenidir. Üniversite mezuniyeti ile profesyonel müzik hayatına başlayıncaya dek aldığı tüm müzikal ve teknik bilgi, yaşamındaki kariyerinin belirlemesinde önemli rol oynayacaktır. Bu yüzdendir ki; kişinin fiziksel yapısına uygun enstrüman seçimi, doğru yay tekniği, müzikal kalite ile birleştiğinde enstrümanındaki hakimiyet kapasitesi de artacaktır. Barok Dönemden günümüze denk bas çalgılarının yay tutuş stilleri değişiklik göstermiştir. Alman ve Fransız iki farklı yay tutuş tekniği ile çalınan kontrbas, bu araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Günümüzde farklı ülkelerdeki profesyonel icracılar ve öğretmenler bu yay tekniği ile hem çalmaktadır hem de öğretmektedirler. Bugüne dek bu yay tekniğinin avantaj ve dezavantaj bakımından arşive geçmiş çok az kaynak mevcuttur. Günümüzde Türkiye ve Dünya’da bu iki yay tekniğinde çalan oldukça başarılı müzisyenler bulunmaktadır. İki yay tekniğinde de eserler istenilen kaliteyi yakalayabilmektedir. Lakin kişini yay tekniğini belirleyen unsurlar başlıca, yaşadığı bölgede öğreten öğretmenin yay tutuş teknik geçmişi önemli rol oynamaktadır. Bu araştırmada, Alman ve Fransız yay teknikleri incelenecek, avantaj ve dezavantajları değerlendirilecek, “Türkiye kullanılan kontrbas yay tekniği hangisidir?” sorusuna cevap aranacaktır. Türkiye’de eğitim veren Konservatuvar, Güzel Sanatlar Liseleri, Müzik Öğretmenliği bölümü kontrbas eğitimine yeni başlayacak tüm kontrbas öğrencilerine farkındalık, teknik olarak yol gösterme bakımından avantaj ve dezavantajları ile uzun eğitim sürecinin başlangıcında yol göstermeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

kontrabas, yay ekolleri, konservatuvar

Kaynakça

• Agoşyan, A. (2005), Kontrbas tekniğinde Alman ve Fransız Tekniklerinin karşılaştırılması, Yayımlanmış, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Akkor, H., O. (2009). Konservatuvarlarda Verilmekte Olan Kontrbas Eğitiminde Çağdaş Türk Konrtbas Müziği Eserlerinin Yeri Ve Değerlendirilmesi, Yayımlanmış Yüksel Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Akyel, U., R. (2018). . (2013), Osmanlı İmparatorluğu Kurumlarında Kontrbas Çalgısı, Yayımlanmış Özgün Makale, Konservatoryum – Conservatorium, s. 287-304. DOI: 10.26650/CONS2018-0009, Cilt/Volume: 5, Sayı/Issue: 2, 2018, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, İstanbul.
• Aktüze, İ., (2003). E. (1999), Müziği anlamak ansiklopedik müzik sözlüğü. Pan Yayıncılık.
• Gürak G.H. (2007) Altın Klasikler, Nesa Basın Yayın Yayınevi: Nesa Yayıncılık, İstanbul.
• Applebaum, S.L.T. (2005). The Art And Science Of String Performance, Yayıncı: Alfred Müzik, 1986.
• Aracı, E. (2006). Donizetti Paşa Osmanlı Sarayı’nın İtalyan Maestrosu (3.Baskı), Yapı Kredi Yayınları.
• Brown, C. (1994). Discovering Bows For The Double Bass. Beaux Arts Editions.
• Binkhorst, R. A. & Carlson, S. (1962). The Thumb, Forefinger Grip Shape Of Handles Of Certain Instruments: An Electromyographic Study Muscle Load. Ergonomics, 5(3), 467-470.
• Close, J. R. (1973). Functional Anatomy Of The Extremities. Springfield, IL: Thomas.
• Cohen, E., & Burns, P. (1977). SPSS-MANOVA-Multivariate analysis of variance and covariance. Bloomington, IN: Wrubel Computing Center. Courts, F. (1942a). The influence of practice on the dynamogenic effect of muscular tension. Journal of Educational Psychology, 30, 504- 511.
• Dennis, A. (1984). The effect of three methods of supporting the double bass on muscle tension. Journal of Research in Music Education, 32(2), 95-103.
• Flesch, C. (1939). The art of violin playing. New York: Carl Fischer.
• Flockton, J. (1957), Practical method for the double bass, (rev. ed. by H. F. Clarke), Philadelphia, Oliver Ditson Co.
• George, Saint. H. (1896). The bow it’s history manufacture and use. Kessinger Publishing, LLC.
• Grodner, M. (1965). French Bow vs German Bow. American String Teacher, 15(3), 19-19. https://doi.org/10.1177/000313136501500319
• Greenberg, D. M. (2003). Perfecting the storm the rise of double bass. The Online Journal of Bass, 1, 1701-1815.
• Gazimihal, M.R. (1955). Türk askeri muzıkaları tarihi. Maarif Vekaleti İstanbul.
• Güdek, B., ve Kılıç, A. (2016). Muzıka-ı Humayun’dan günümüze klasik batı müziğinin Türkiye’deki tarihsel gelişimi, International Journal of Social Science, s.90-102, Doi number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3399, Number: 47, p. 89-102, Summer I 2016
• Özlü, H. (2006). Solo kontrbasın öncüsü Domenico Carlo Maria Dragonetti. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Palmer, M.F. (1997). Domenci Dragonetti in England (1794-1846). Oxford University Press.
• Plavansky, A. (1998). The baroque double bass violone. Scarecrow Press. Pre-Professional Perspectives. (2001). American String Teacher, 51(1), 29-34. https://doi.org/10.1177/000313130105100105
• Soydan. S. (2011). Domenico Carlo Maria Dragonetti’nin La Majör Kontrbas konçertosunun formal analiz ve icra açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi. Edirne.
• Souza, N.T.M. (2009). An annotated bibliography for double bass methods and studies. B.A. Universidade Federal do Rio Grande do Sul, Brazil.
• Sümer, T. (1997). Kontrbas ve Müzik. Hacettepe Üniversitesi Araştırma ve Yorum Dergisi, (1), 103-106
• Şen, E. (2018). Paul Hindemith’in Hayatı ve Op.9 No ’lu kontrbas sonatının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tokgöz, H. (2019). Kontrbas çalmaya yeni başlayanlar için sağ el ve sol el teknikleri, duruş pozisyonları, metod ve egzersiz önerileri. Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.