The Analysis of Some Interpretations in the Book Entitled “Kur'an Meali” Written by Prof. Hüseyin Peker

Yıl 2019, Sayı: 12, 7 - 32, 20.06.2019

Mustafa Kara

https://doi.org/10.18498/amailad.579755

Öz

The
language of the Qur’an is Arabic. However, Qur’an has been sent as a guide to
each person who knows or does not know Arabic. Therefore, people who do not
know Arabic will either learn Arabic for understanding or try to comprehend
Qur’an via translation and commentary studies in their own language. This
necessity set the stage for translation activities in the way of rendering the
Qur’an into other languages in the first period. As a matter of fact, Selmân-ı
Fârisî who was the one of the companions of the Prophet Muhammad translated the
surah Al-Fatiha into Persian for his fellow countrymen.

The
most difficult work conducted was certainly the translation of Qur’an into
other language. The basic reason for this is that Qur’an is the word of Allah.
This situation requires the translator to take a special responsibility,
because it is neither poetry nor prose; Qur’an is itself and has its own
features. Therefore, it is

necessary
to comprehend and comment by paying attention to psychosocial characteristics
of people and obeying all rules of Arabic. Hence it is compulsory to understand
all parts of the Arabic and get to know people well for people who would like
to perceive the Qur’an.

There has
been accumulation on Qur’an translation studies from the republic day of Turkey
until today in Turkey. One of these commentaries is the book entitled “Kur’an
Meâli” written by Prof. Hüseyin Peker.

The
subject of this article is the book entitled “Kur’an Meâli” written by Prof.
Hüseyin Peker. The purpose of the study is to analyze Peker’s opinions which
differ from opinions of other translators about some verses or word and
concepts in verses in the book “Kur’an Meâli”. The scope of the study has been
confined to Peker’s book entitled “Kur’an Meâli” and other translations done in
Turkey as part of topic. The method of the study is based on literature review
and Peker’s opinions about related issues. His opinions have been evaluated by
comparing the other opinions in the translations of Qur’an in Turkish which have
been written out in republic period.

In the article the following six words, concepts and expressions are
examined.

1. The Meaning of Basmalah

The Basmalah, in the Holy Qur’an, existing all of the surahs
except for surah al-Tawbah in the form of “Bismillahirrahmanirrahim”. In the
30th ayah of surah al-Naml a Basmalah exists in the same form. The Basmalah
is translated in general sense: “In the name of Allah who merciful and
forgiving”, “In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful”, “With the
name of Allah,
who rule everything with love”, “In the name of Allah, who is the spring of
compassion and mercy”. Peker translates the Basmalah like this: “In the
name of Allah, compassion of whom is infinite, mercy of whom unlimited”. So
translation of Peker emphasize the wideness, immensity, depth, continuity,
eternity and infinity of Allah’s compassion and mercy.

2. The Notion of Muttakî

The translators translated the notion of muttakî generally like
this manner “protecting servants, respectful servants, devotees, pure devotees,
those who fear Allah, fear of deviating from evil, those who are aware of their
responsibilities towards Allah, those who want to be purified”. Peker
translates the notion of muttaki like this: “sensitive servants to God's
commandments”. In this translation, Peker emphasize that the Holy Qur’an is a
pathfinder just for servants who are sensitive to the stimulating effects of
Qur'anic verses and Muhammad (pbuh).

3. The Word of Birr

The word birr, in the 177th ayah of surah al-Baqara, is
translated generally with the word goodness. Peker translated birr with
the word devoutness by justifying the context of the ayah.

4. The Word of Nafs

The Word of nafs is generally means that “God’s entity, spirit,
soul, person, essence, spirit of man, heart, type, oneself”. But Peker
translate the nafs which is 30th ayah of the surah al-Maidah with
the words “jealousy and sense of inferiority”; and 53th ayah of the surah
Joseph -the second usage- with the words “libidinal wishes and desires”; and
the expression states in 14th ayah of surah al-Hadid with the words “you are
being a troublemaker in your mind”.

5. The Verb of Istawa

The verb of istawa is generally means that “shape, order,
correct, equate, being equal, subjugate to one’s provision and order”. But
Peker translates the word in 5th ayah of surah al-Taha “He is the Rahman, who
organized the whole universe”; and the expression states in the 3rd ayah of
surah Yunus with the words “Then he made the whole universe regular”.

6. The Expression of Watruq al-Bahr Rahwan states in the 24th ayah of
Surah al-Duhan

Peker translates this expression like this: “Cross the sea in a
relaxed/calm manner”.

Anahtar Kelimeler

Commentary, The Meaning of Qur’an, Translator, Hüseyin Peker, Interpretation

Prof. Dr. Hüseyin Peker’in “Kur’an Meâli” Adlı Eserindeki Bazı Yorumların Tahlili

Öz

Bilindiği üzere Kur’ân’ın
dili Arapça’dır. Ancak Kur’ân, Arapça bilen-bilmeyen her insana rehberlik etmek
üzere gönderilmiştir. Dolayısıyla Arapça bilmeyenler, Kur’ân’ı anlamak için ya
Arapça’yı öğrenecekler ya da kendi dillerindeki tercüme ve tefsir
çalışmalarından faydalanarak Kur’ân’ı anlamaya çalışacaklardır. Bu kapsamda,
Türkiye’de cumhuriyetin ilanından günümüze kadar, Kur’ân meâli çalışmaları konusunda
oldukça bereketli bir birikim söz konusudur. Bu meâllerden birisi de Prof. Dr.
Hüseyin Peker tarafından kaleme alınan “Kur’an Meâli” adlı eserdir. 

Bu makalede araştırmanın
konusu, Hüseyin Peker tarafından kaleme alınan “Kur’an Meâli” adlı eserin
değerlendirilmesidir. Araştırmanın amacı, Peker’in “Kur’an Meâli” adlı
eserinde, bazı ayetler veya ayetler içerisindeki bazı kelime ve kavramlar
hakkında, diğer mütercimlerin kanaatlerinden farklılık arz eden görüşlerini
incelemektir. Araştırmanın kapsamı, ele alınan konular çerçevesinde Peker’in
“Kur’an Meâli” adlı eseri ve Türkiye’de yapılan diğer Kur’ân tercümeleriyle
sınırlı tutulmuştur. Araştırmanın yöntemi, literatür çalışmasına dayanmakta
olup, Peker’in ilgili konulardaki kanaatleri ile Cumhuriyet döneminde kaleme
alınan Kur’ân’ın Türkçe çevirilerindeki görüşler kıyaslanarak
değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, araştırmada toplam altı kelime, kavram ve
ifade incelenmektedir. Bunlar; Besmele’nin anlamı, muttakî
kavramı, birr kelimesi, nefs kelimesi, istevâ fiili ve
Duhân suresi 24. ayetteki vetruki’l-bahra rahven ifadesinin anlamı
konularından oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’ân Meâli, Mütercim, Hüseyin Peker, Yorum

Kaynakça

• ‘Abdu’l-Bâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemu’l-müfehras li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2001.
• Akalın, Şükrü Halûk - Toparlı, Recep - Argunşah, Mustafa - Demir, Nurettin - Gözaydın, Nevzat - Özyetkin, A. Melek - Zülfikar, Hamza - Tezcan Aksu, Belgin - Durkun, Abdullah - Gültekin, Beyza - Okkalı, Burçak - Terzi, Âdem - Mete, Şener - Kaya, Ömer - Tekeli, Safa. “Duyarlılık”. Türkçe Sözlük. 729. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011.
• Altuntaş, Halil - Şahin, Muzaffer. Kur’an-ı Kerim Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Askerî, Ebû Hilâl Hasan b. ‘Abdullah b. Sehl. el-Furukü'l-luğaviyye. Thk. Hüsameddin el-Kudsî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi'l-‘ilmiyye, ts.
• Atay, Hüseyin - Kutluay, Yaşar. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Anlamı (Meâl). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1987.
• Ateş, Süleyman. Kur’ân-ı Kerîm ve Yüce Meâli. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, ts.
• Aydar, Hidayet. Kur’ân-ı Kerîm’in Tercümesi Meselesi. İstanbul: Kur’an Okulu Yayıncılık, 1996.
• Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Meâli. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2007.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Meâli. Sad. Sadreddin Gümüş - Yakup Çiçek - Muhsin Demirci. İstanbul: İpek Yayınları, 2000.
• Buhârî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmi‘u’s-sahîh. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Açıklamalı Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Meâli. Haz. Nedim Yılmaz. İstanbul: Damla Yayınları, 2001.
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: TDV Yayınları, 2012.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd. “Vky”. es-Sıhâh fi’l-lüğa ve’l-‘ulûm. 2: 709-710. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Hadârati’l-‘Arabiyye, 1974.
• Çakır, Mehmet. Kur’an-ı Kerîm’in Türkçesi. İzmir: y.y., 2010.
• Çantay, Hasan Basri. Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm. 3 Cilt. İstanbul: Milsan Basın Sanayi, 1985.
• Çantay, Hasan Basri. Kur’ân-ı Hakîm ve Meâli Kerîm. Konya: Balıkesir Üniversitesi Vakfı Yayınları, 2014.
• Doğrul, Ömer Rıza. Kur’an-ı Kerim’in Tercüme ve Tefsir-i Şerifi Tanrı Buyruğu. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi, 1947.
• Dumlu, Ömer - Elmalı, Hüseyin. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Anlamı (Meâl). İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2001.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı -Meal-Tefsir-. Trc. Cahit Koytak - Ahmet Ertürk. 3 Cilt. İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
• Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. “Vky”. Tehzîbu’l-lüğa. 4: 3940-3941. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 2001.
• Feyizli, Hasan Tahsin. Feyzü’l-Furkân Kur’ân-ı Kerîm Meali. İstanbul: Server İletişim Yayınları, 2006.
• Harman, Ömer Faruk. “Hâbil ve Kâbil”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 14: 376-378. Ankara: TDV Yayınları, 1996.
• Isfahânî, Ebu’l-Kâsım Huseyin b. Muhammed Râğıb. “Vky”. el-Müfradât fî ğarîbi’l-Kur’ân. 530-531. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, ts.
• İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn Ahmed b. Zekeriyye. “Drb”. Mücmelü’l-lüğa. 2: 577. 4 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1986.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemalüddîn Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî. “Evl”. Lisânü’l-‘Arab. 1: 193-198. 15 Cilt. Beyrut: Dâr Sâdır, 2003.
• Kara, Mustafa. “Kur’ân Kıssalarında Konu ve Kapsam Merkezli Bir Analiz”. İslâmî İlimler Dergisi 9/1 (2014): 69-102.
• Kara, Mustafa. Güncel Değeri Açısından Kur’ân Kıssaları. Samsun: Selamet Yayınları, 2011.
• Karaman, Hayrettin - Çağrıcı, Mustafa - Dönmez, İbrahim Kafi - Gümüş, Sadrettin. Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. Ankara: TDV Yayınları, 2012.
• Kırca, Celal - Atik, Kemal - Toksarı, Ali - Polat, Selahattin - Bardakoğlu, Ali. İslâmi Kavramlar. Ankara: Sema Yazar Gençlik Vakfı Yayınları, 1997.
• Koçyiğit, Talat. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Meâli. Ankara: Kılıç Kitabevi, 1997.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn Müslim b. Haccâc. el-Câmi‘u’s-sahîh. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Neccâr, Abdulvehhâb. Kısasu’l-enbiyâ. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, ts.
• Öztürk, Mustafa. “Kur’ân, Kitâb-ı Mukaddes ve Sümer Mitolojisinde Hâbil-Kâbil Kıssası”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/1 (2004): 147-164.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali -Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri-. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali -Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri-. Ankara: Otto Yayınları, 2008.
• Peker, Hüseyin. Kur’an Meâli -Sade ve Akıcı Bir Üslup-. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları, 2015.
• Sadak, Bekir. Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Anlatımı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2009.
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-Eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. 30 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1983.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Elmalılı Muhammed Hamdi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 11: 57-62. Ankara: TDV Yayınları, 1995.
• Yazıcı, Gülgün. “Hasan Basri Çantay’dan Yaşar Nuri Öztürk’e Kur’ân Meâllerinde Türkçenin Serüveni”. Kur’ân Meâlleri Sempozyumu -Eleştiriler ve Öneriler-. 2: 383-395. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Eser Kitabevi, 1935.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Meâli. Sad. Yakup Çiçek - Necat Kahraman. İstanbul: Temel Neşriyat, 2000.