Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Aday Öğretmenleri ve Danışman Öğretmenlerinin Gözüyle Aday Öğretmen Yetiştirme Eğitimi ve Süreci

Yıl 2021, Sayı: 16, 229 - 266, 30.06.2021

Ahmet Yemenici

https://doi.org/10.18498/amailad.887766
Cited By: 1

Öz

Milli Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Sisteminde 2015-2016 eğitim-öğretim yılında farklı bir uygulamaya gitmiştir. Uygulamada aday öğretmenler atandıkları okullara gönderilmemiş, bir dönem danışman öğretmenlerinin gözetiminde ve bu danışmaların görev yaptıkları okulda yetiştirilmeleri öngörülmüştür. Aday öğretmen yetiştirme sistemine yönelik bu ilk uygulama, mesleğin en kritik aşması olan adaylık eğitimi için farklı yönler taşımaktadır. Buna karşın bir defa denenmiş olan uygulama üzerinde az sayıda araştırma bulunmaktadır. Söz konusu uygulamayı konu alan bu makalede, aday ve danışman DKAB öğretmenleri gözünden aday öğretmen yetiştirme sürecinin ne anlama geldiği ve öğretmen yetiştirme çalışmalarındaki işlevselliğinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Aday öğretmen yetiştirme modelleri üzerindeki arayışlar dikkate alındığında bir kez denenen bu farklı uygulama ile ilgili veriler, öğretmen eğitimine ilişkin önemli dönütlerin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Ayrıca adaylık eğitimi çerçevesinde, din eğitimi öğretmen yetiştirme süreçlerini hem adayların hem de danışmanların gözünden anlama fırsatı sunacaktır. Bu bağlamda araştırmanın temel sorusu; “Aday ve danışman din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin gözünden aday öğretmen yetiştirme eğitimi ve süreci ne anlama gelmektedir?” şeklinde ifade edilmiştir.
Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden görüngübilim (fenomenoloji) yaklaşımı esas alınarak yürütülmüştür. Araştırma verileri, uygulamaya katılan 10 danışman ve 8 aday öğretmen ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme ile elde edilmiştir. Görüşme metinleri, araştırmacı tarafından görüngübilimsel (fenomenolojik) kodlama çerçevesinde çözümlenmiştir.
Çözümlemelerden elde edilen bulgularda, aday öğretmen eğitiminin anlamına ilişkin 5 temel boyuta ulaşılmıştır. Bunlar; 1. Öğretmen olmak, 2. Öğrenmenin ve Öğretmenin Yeniden Keşfi: Adaylık ve Danışmanlık, 3. Aday Öğretmen Danışman Öğretmen Uygulaması – İşleyişi, 4. Bir Öğretmen Nasıl ve Ne zaman Mutlu Olabilir? 5. Alan - Saha İlişkisi ve Formasyon Eğitimi şeklinde ifade edilmiştir.
Elde edilen bulgulardan ve alanyazın çerçevesinde yapılan tartışmalardan ulaşılan sonuçlardan bazıları şöyledir.
Diğer uygulamalardan farklı olarak bir kez denenmiş olan aday öğretmen eğitimi, hem adaylara yönelik mesleğe başlarken hem de danışmanlar için mesleki gelişimleri açısından destekleyici ve öğretici bir işlev görmüş, adaylar ve danışmanlar arasında etkileşim ortamı oluşturmuştur.
Mesleğe karar verme süreçlerinde ve mesleki gelişimde, öğretmen olmaya yüklenen anlamın ve güçlü rol model öğretmenlerin kişilik özelliklerinin belirleyici ögeler taşıdığı görülmüştür.
Aday öğretmen yetiştirme eğitimi ve sürecine ilişkin bu yeni uygulama, mesleğin kritik aşamasında adayları doğrudan derse sokmayarak yoğun gelebilecek ders yükü karşısında onların daha hazırlıklı olmalarını sağlamıştır. Öğretmenlik mesleğinin sınıf pratiğinde diğer meslektaşlardan izole bir şekilde gerçekleştiği dikkate alındığında, yeni başlayanlar için bu tür uygulamaların adaylık sürecindeki deneme yanılma ya da görevi bırakma gibi pek çok mesleki zorluğu gidermeye katkı sunduğu ortaya çıkmıştır.
İhtiyaçların ötesinde aşırı derecede form doldurma, raporlama ve kırtasiye işlemeleri uygulamanın özüne katkı yapmayan, diğer süreçleri de olumsuz etkileyen bir iş yükü olmanın ötesinde bir anlam taşımamıştır.
Özlük hakları ile ilgili olarak stajyerlikte uygulama öğrencileri için uygulama öğretmenlerine ödenen ücretin, aday öğretmen eğitimi sürecinde danışmanlar için verilmemesi çelişkili bir durum olarak görülmüştür.
Uygulamanın getirdiği bir fırsat olarak, adayların ve danışmanların birbirlerine verdikleri dönütler, öğrencilerden, velilerden ve çevreden aldıkları tepkiler ve gördükleri ilgi, bir öğretmen olarak mutlu olmalarını sağlamıştır.
İlahiyat alan dersleri ile sahanın ihtiyaç ve talepleri arasındaki ilişkinin teorik ve pratik temelleri kurulamadığında hem alan dersleri hem de formasyon dersleri açısından, aday öğretmenlik döneminden başlamak üzere mesleki gelişimin ilerleyen aşamalarında yetersizlik algısı ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi Aday Öğretmen Aday Öğretmen Eğitimi Danışman Öğretmen Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri.

Teşekkür

Araştırma verilerinin toplanmasında görüşmelerin yapılması aşamasında desteğini esirgemeyen AYBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Din Eğitimi Doktora öğrencisi Hatice YEMENİCİ ye değerli emekleri için çok teşekkür ediyorum.

Kaynakça

  • Akyıldız, Salih vd.. “Adaylık Eğitimi Uygulama Sürecinin Aday Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İncelenmesi”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi 6 (2020), 117-131. DOI: 10.21733/ibad.655108
  • Akyüz, Yahya. “Öğretmen Yetiştirme Tarihimizde Nitelik Arayışına İki Örnek”. Eğitimde Nitelik Geliştirme: Eğitimde Arayışlar I. Sempozyumu Bildiri Metinleri. ed. İlhami Fındıkçı. 222-227. İstanbul: Kültür Koleji Yayınları, 1991.
  • Akyüz, Yahya. Türkiye’de Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri (1839 - 1950). Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Basım, 2012.
  • Alataş, Hürriyet. Türkiye’de 2016 Yılında Uygulanan “Aday Öğretmen Yetiştirme Programı” Uygulamasının Değerlendirilmesi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
  • Algur, Hüseyin. “Adaylık Eğitimi Alan Öğretmenlerin Değer Öğretimi Etkinlikleri Hakkındaki Görüşleri”. Amasya İlahiyat Dergisi - Amasya Theology Journal 12 (Haziran 2019), 319-356. https://doi.org/10.18498/amailad.579981
  • Altaş, Nurullah - Büyük, Celal. “Öğretmen Yetiştiren Bir Kurum Olarak İlahiyat Eğitiminin Genel Hedefleri Altında Din Eğitimi ve Din Felsefesi Eğitimi İlişkisi (Din Eğitimi ve Din Felsefesi İlişkisi Özel Amaçlara Nasıl Yansımalı?)”. Din ve Felsefe Araştırmaları 1/2 (Aralık 2018), 115-133. https://dergipark.org.tr/tr/pub/udfad/issue/42095/506389
  • Atay, Demir Yalaz. Öğretmen Eğitiminin Değişen Yüzü. Ankara: Nobel Yayınları, 2003.
  • Aydın, Muhammet Şevki. Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
  • Aydın, Muhammet Şevki. Din Eğitimi Bilimi. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.
  • Balkar, Betül - Şahin, Sevilay. “Aday Öğretmenlere Yönelik Mentörlük Programının Uygulanmasına İlişkin Eğitimcilerin Görüşleri”. The Journal of Academic Social Science Studies 29 (2014), 83-100. doi number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2547
  • Balkar, Betül - Şahin, Sevilay. “Yeni Bir Öğretmen Yetiştirme Yaklaşımı Olarak Göreve Başlatma Programı”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11/1 (2015), 1–19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/161068
  • Binbaşıoğlu, Cavit. Öğretmen Yetiştirme Açısından Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi. İstanbul: MEB. Yayınları, 1995.
  • Cengiz, Ekrem. “Türkiye’de İlk Kez Uygulanan Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Öğretmen Görüşleri”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 15/1 (2018), 932-968. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.92
  • Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir vd.. Ankara: Siyasal Kitapevi, 3. Basım, 2016.
  • Çapcıoğlu, Fatma - Kızılabdullah, Yıldız. “Uygulama Öğretmeni ve Öğrencilerinin Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretmenlik Uygulaması Sürecine Yönelik Görüşleri”. Dini Araştırmalar Dergisi Prof. Dr. Beyza Bilgin Özel Sayısı 23 (58) (2020), 51-78. https://doi.org/10.15745/da.797997
  • Çetin, Şaban. “Öğretmenlik Mesleğinde Değerler”. Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz. ed. Mustafa Ergün vd.. 165–191. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Çınar, Fatih. “Din Öğretiminde Öğretmen Yetiştirme Sorunu”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/46 (2016), 493-513. https://www.sosyalarastirmalar.com/cilt9/sayi46_pdf/5egitim/cinar_fatih.pdf
  • Darlink – Hammond, Linda. “İyi Öğretmenlerin Mesleği Bırakmasını Engellemek Neden Önemlidir, Liderler Neler Yapabilir”. çev. Esra Çakar Özkan vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 111-119. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Doğan, Recai - Altaş, Nurullah. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlik Ölçeği Üzerine Bir Ön Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/1 (2002), 109-122.
  • Ev, Halit. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yeterlikleri Bağlamında İlahiyat Fakülteleri ve Öğretmen Yetiştirme Sistemini Yeniden Yapılandırma”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/4 (Aralık 2015), 83-100. https://doi.org/10.18026/cbusos.41399
  • Gökçe Toker, Asiye. “Sınıf Öğretmenlerinin Adaylık Dönemlerinde Yaşadıkları Mesleki Sorunlar”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 21 (2013), 137-156. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/786874
  • Gökyer, Necmi. “Öğretmen Adaylarının Hizmet Öncesi Eğitimleri Sürecinde Derslerin İşlenişine İlişkin Görüşleri”. Milli Eğitim 196, (2012), 124-141. Erişim 24 Haziran 2020. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/442222
  • Gültekin, Mehmet. “Dünyada Öğretmen Yetiştirme”. Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz: Dün, Bugün ve Yarın. ed. Mustafa Ergün vd. 403-440. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Gün, Ayşegül. "Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Mesleki Yeterlik Algıları ve Pedagojik Formasyon Programına İlişkin Görüşleri: Amasya Üniversitesi Örneği". Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / 8 (Haziran 2017), 125-171. https://doi.org/10.18498/amauifd.325833
  • Güneş, Firdevs. “Öğretmen Yetiştirme Yaklaşım ve Modelleri”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17/3 (Aralık 2016), 413- 435. http://kefad2.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt17Sayi3/JKEF_17_3_2016_413-435.pdf
  • Hurn, Christopher J. Eğitim Sosyolojisi: Okulun İmkân ve Sınırları. çev. Mustafa Sever vd.. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Ingersoll, Richard. “Yeni Başlayan Öğretmenlerin Adaylık Eğitimi: Veriler Bize ne Anlatıyor?”. çev. Öner Uslu vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 261–268. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Işıkdoğan, Davut. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yeterlikleri”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd.. 553-569. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2011.
  • İlyas, İbrahim Emre vd.. Türkiye’de Aday Öğretmen Yetiştirme Modeli İzleme ve Değerlendirme. Siyaset Ekonomi ve Toplumsal Araştırma Vakfı SETA, 2016. Erişim Temmuz 2019. https://setav.org/assets/uploads/2017/04/AdayOgretmenler.pdf
  • Karadağ, Engin - Dulay, Sabiha. Öğretmen Tipolojileri: Öğretmenler Sınıfta Nasıl Davranır. Ankara: Pegem Akademi yayınları, 2017.
  • Kılıç, Burcu - Özbey, Nüket. “Tek Başına Yaşayarak Öğretmenliği Öğrenme: ‘Yapılandırmacı Stajyerlik’”. Öğretmenlik Halleri: Türkiye’de Öğretmen Olmak Üzerine Nitel Bir Araştırma. ed. Mustafa Sever - Ahmet Aypay. 1-47. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Basım, 2016.
  • Koç, Ahmet. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretme Öğrenme Sürecine İlişkin Yeterlikleri”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd.. 523-552. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2011.
  • Kozikoğlu, İshak - Senemoğlu, Nuray. “Mesleğe Yeni Başlayan Öğretmenlerin Karşılaştıkları Güçlükler: Nitel Bir Çözümleme”. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, – Journal of Qualitative Research in Education, 6/3 (2018), 341-371. Erişim 2019 https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/40655/490127
  • Kozikoğlu, İshak - Soyalp, Hayriye. “Aday Öğretmenlerin, Danışman Öğretmenlerin ve Okul Yöneticilerinin Aday Öğretmen Yetiştirme Programına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33/4 (2018), 934-952. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/557828
  • K. Wong, Harry vd.. “Dünya Yeni Adaylık Eğitimiyle İlgili Bize Neler Öğretebilir?”. çev. Öner Uslu vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 242–249. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Mayring, Philip. Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. çev. Adnan Gümüş vd.. Ankara: BilgeSu, 2001.
  • MEBTTKBÖAK, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 29 Haziran 2020 tarih ve 12 sayılı Öğretmenlik Alanları Kararı. Türkiye: Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 2754 (Temmuz 2020). Erişim 11 Ekim 2020. file:///C:/Users/YBU/Downloads/2754_Temmuz_2020.pdf
  • MEBAÖYP, Milli Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Programı Konulu Valiliklere Gönderilen Bakanlık Yazısı/ 17 Ekim 2016, İlgi d. Erişim Temmuz 2020. https://kirikkale.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/18125853_aday_ogretmen_yetistirme_programi.pdf
  • MEBAÖYS, Milli Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecinin Ayrıntıları Belli Oldu/ 18 Şubat 2016. Erişim 20 Şubat 2016. http://www.meb.gov.tr/aday-ogretmen-yetistirme-surecinin-ayrintilari-belli-oldu/haber/10465/tr
  • MEBAÖYSİY. Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Yönerge. Türkiye: Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 2702 (Mart 2016). Erişim 28 Haziran 2020. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1769.pdf
  • Merriam, Sharan B. Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. çev. Selahattin Turan vd.. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2013.
  • ÖAYDY, Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği, Resmi Gazete 29329 (17 Nisan 2015). Erişim 14 Eylül 2019. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150417-4.htm
  • ÖSB, Öğretmen Strateji Belgesi 2017 – 2023. Resmi Gazete 30091 (9 Haziran 2017). Erişim 24 Haziran 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170609-13.htm
  • Özdemir, Şuayip – Kavak, Rahime. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Eğitim-Öğretim Beklentileri ve Sorunları (Atatürk ve Erciyes Üniversiteleri Örneği)”. The Journal of Academic Social Science Studies 5/7, (2012), 529-551.
  • Özan, Mukadder Boydak - Nanto, Zülküf. “Okul Yöneticilerinin Aday Öğretmenlik Süreci ile İlgili Görüşleri”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD) 8/1 (Ocak 2018), 187-202. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/434439
  • Özoğlu, Murat vd.. Türkiye ve Dünyada Öğretmenlik: Retorik ve Pratik. Ankara: Eğitim Birsen Yayınları, 2013.
  • Öztürk, Cemil. Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1996.
  • Palmer, Parker J. “Öğretmenin Kalbi”. çev. Esra Çakar Özkan vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 55-67. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir (ed.). Pegem Akademi Yayınları. Ankara: 2014.
  • Saldana, Johnny. Nitel Araştırmacılar İçin Kodlama El Kitabı. çev. Aysel Tüfekçi Akcan - Süleyman Nihat Şad (ed.). Pegem Akademi Yayınları. Ankara: 2019
  • Sarıkaya, İsmail vd.. “Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecinin Aday ve Danışman Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri Kapsamında Değerlendirilmesi: Bir Karma Yöntem Çalışması”. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi GEFAD / GUJGEF 37/3 (Aralık 2017), 939–989. http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/download/article-file/393029
  • Seferoğlu, Süleyman S. “Öğretmen Yeterlikleri ve Mesleki Gelişim”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 58 (2004), 40-45. Erişim 24 Haziran 2018. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~%20sadi/yayin/Seferoglu_Ogretmen_ Yeterlikleri_BAAE_2004-58.pdf
  • Topsakal, Cem - Duysak, Ahmet. “Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Aday Öğretmenler ve Diğer Paydaşların Görüşleri”. Sakarya University Journal of Education 7/3 (Aralık 2017), 625-638. https://doi.org/10.19126/suje.368228
  • Yazıbaşı, Muhammet Ali. “İlahiyat/İslami İlimler Fakültesinde Pedagojık Formasyon Derslerini Tercih Eden Öğrencilerin Derslerle İlgili Değerlendirmeleri”. İlahiyat Alanında Akademik Çalışmalar. ed. Ramazan Biçer. 19-40. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları, 2018.
  • Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 9. Basım, 2013.
  • Zengin, Zeki S. Tanzimat Dönemi Osmanlı Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi (1839–1876). İstanbul: MEB Yayınları, 2004.

Yıl 2021, Sayı: 16, 229 - 266, 30.06.2021

Ahmet Yemenici

https://doi.org/10.18498/amailad.887766
Cited By: 1

Öz

The Ministry of National Education has started a different application in the Teacher Candidate Training System in 2015-2016 academic year. In the application, teacher candidates were not sent to the schools they are appointed to; it was anticipated that they are trained under the supervision of adviser teachers and at the schools where those adviser teachers work for a semester. This first application regarding the teacher candidate training system contains various aspects for candidate training. However, there are limited number of studies on this application which is tried for the first time. In this article on that new application, it is aimed to establish what teacher candidate training process means and the functionality in the teacher candidate training studies from the perspective of candidate and adviser Religious Culture and Moral Knowledge teachers. Taking the searches on teacher candidate training models into consideration, the data on this different application which is tried for the first time would provide significant feedback regarding teacher training. Furthermore, it would also enable us to understand religious education teacher training processes from the perspective of candidates and advisers. In this respect, the fundamental question of the research is expressed as “What do teacher candidate training and training process mean from the perspective of candidate and adviser Religious Culture and Moral Knowledge teachers?
The study was carried out based on phenomenology approach which is one of the qualitative research methods. Research data was obtained by means of a semi-structured interview with 10 advisers and 8 teacher candidates who participated in the practice. Interview texts were analyzed by the researcher within the framework of phenomenological encoding.
In the results obtained from analyses, 5 main dimensions were found regarding the meaning of teacher candidate training. These are; 1. Being a teacher, 2. Rediscovering Learning and Teaching: Candidateship and Advising, 3. Teacher Candidate Adviser Teacher Practice – Operation, 4. How and When a Teacher Can Be Happy?, 5. Area – Field Relation and Formation Training.
Some of the conclusions reached from the results obtained and discussions made within the framework of literature are as follows:
Teacher candidate training, which is tried for once unlike other practices, has had a supporting and teaching function both for candidates when they are starting the profession and for advisers in terms of their professional development and created an interactive environment between candidates and advisers.
In the processes of deciding the profession and in professional development, it was seen that the meaning ascribed to being a teacher and personality traits of strong role model teachers contain decisive elements.
This new practice regarding teacher candidate training and training enabled candidates to be more prepared against the course load which may be considered intense by means of not assigning courses to them in the critical stage of the profession. Considering that teaching profession takes place as more isolated in classroom practice than other colleagues, it was found out that such practices contribute to eliminate many professional difficulties for beginners such as trial and error or quitting the job in the candidateship process.
Filling in forms, reporting and doing stationary works excessively beyond needs do not have a meaning beyond being a workload which does not contribute in the essence of the practice and affects other processes negatively.
In relation to personal rights, the fact that the wage paid to practice teachers for trainee students is not paid to the advisers in teacher candidate process is considered as a contradictory situation.
As an opportunity provided by the practice, feedback that candidates and advisers give to each other, reactions and attention that they get from teachers, parents and the environment made them happy as a teacher.
When the theoretical and practical foundations of the relationship between needs and demands of the field cannot be set with theology field courses, perception of inadequacy occurs in the further stages of professional development starting from teacher candidate period in terms of both field courses and formation courses.

Anahtar Kelimeler

Religious Education Teacher Candidate Teacher Candidate Training Adviser Teacher Religious Culture and Ethic Teachers.

Kaynakça

  • Akyıldız, Salih vd.. “Adaylık Eğitimi Uygulama Sürecinin Aday Öğretmenlerin Görüşlerine Göre İncelenmesi”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi 6 (2020), 117-131. DOI: 10.21733/ibad.655108
  • Akyüz, Yahya. “Öğretmen Yetiştirme Tarihimizde Nitelik Arayışına İki Örnek”. Eğitimde Nitelik Geliştirme: Eğitimde Arayışlar I. Sempozyumu Bildiri Metinleri. ed. İlhami Fındıkçı. 222-227. İstanbul: Kültür Koleji Yayınları, 1991.
  • Akyüz, Yahya. Türkiye’de Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri (1839 - 1950). Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Basım, 2012.
  • Alataş, Hürriyet. Türkiye’de 2016 Yılında Uygulanan “Aday Öğretmen Yetiştirme Programı” Uygulamasının Değerlendirilmesi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
  • Algur, Hüseyin. “Adaylık Eğitimi Alan Öğretmenlerin Değer Öğretimi Etkinlikleri Hakkındaki Görüşleri”. Amasya İlahiyat Dergisi - Amasya Theology Journal 12 (Haziran 2019), 319-356. https://doi.org/10.18498/amailad.579981
  • Altaş, Nurullah - Büyük, Celal. “Öğretmen Yetiştiren Bir Kurum Olarak İlahiyat Eğitiminin Genel Hedefleri Altında Din Eğitimi ve Din Felsefesi Eğitimi İlişkisi (Din Eğitimi ve Din Felsefesi İlişkisi Özel Amaçlara Nasıl Yansımalı?)”. Din ve Felsefe Araştırmaları 1/2 (Aralık 2018), 115-133. https://dergipark.org.tr/tr/pub/udfad/issue/42095/506389
  • Atay, Demir Yalaz. Öğretmen Eğitiminin Değişen Yüzü. Ankara: Nobel Yayınları, 2003.
  • Aydın, Muhammet Şevki. Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
  • Aydın, Muhammet Şevki. Din Eğitimi Bilimi. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.
  • Balkar, Betül - Şahin, Sevilay. “Aday Öğretmenlere Yönelik Mentörlük Programının Uygulanmasına İlişkin Eğitimcilerin Görüşleri”. The Journal of Academic Social Science Studies 29 (2014), 83-100. doi number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2547
  • Balkar, Betül - Şahin, Sevilay. “Yeni Bir Öğretmen Yetiştirme Yaklaşımı Olarak Göreve Başlatma Programı”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11/1 (2015), 1–19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/161068
  • Binbaşıoğlu, Cavit. Öğretmen Yetiştirme Açısından Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi. İstanbul: MEB. Yayınları, 1995.
  • Cengiz, Ekrem. “Türkiye’de İlk Kez Uygulanan Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Öğretmen Görüşleri”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 15/1 (2018), 932-968. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.92
  • Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir vd.. Ankara: Siyasal Kitapevi, 3. Basım, 2016.
  • Çapcıoğlu, Fatma - Kızılabdullah, Yıldız. “Uygulama Öğretmeni ve Öğrencilerinin Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretmenlik Uygulaması Sürecine Yönelik Görüşleri”. Dini Araştırmalar Dergisi Prof. Dr. Beyza Bilgin Özel Sayısı 23 (58) (2020), 51-78. https://doi.org/10.15745/da.797997
  • Çetin, Şaban. “Öğretmenlik Mesleğinde Değerler”. Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz. ed. Mustafa Ergün vd.. 165–191. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Çınar, Fatih. “Din Öğretiminde Öğretmen Yetiştirme Sorunu”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/46 (2016), 493-513. https://www.sosyalarastirmalar.com/cilt9/sayi46_pdf/5egitim/cinar_fatih.pdf
  • Darlink – Hammond, Linda. “İyi Öğretmenlerin Mesleği Bırakmasını Engellemek Neden Önemlidir, Liderler Neler Yapabilir”. çev. Esra Çakar Özkan vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 111-119. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Doğan, Recai - Altaş, Nurullah. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlik Ölçeği Üzerine Bir Ön Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/1 (2002), 109-122.
  • Ev, Halit. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yeterlikleri Bağlamında İlahiyat Fakülteleri ve Öğretmen Yetiştirme Sistemini Yeniden Yapılandırma”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/4 (Aralık 2015), 83-100. https://doi.org/10.18026/cbusos.41399
  • Gökçe Toker, Asiye. “Sınıf Öğretmenlerinin Adaylık Dönemlerinde Yaşadıkları Mesleki Sorunlar”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 21 (2013), 137-156. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/786874
  • Gökyer, Necmi. “Öğretmen Adaylarının Hizmet Öncesi Eğitimleri Sürecinde Derslerin İşlenişine İlişkin Görüşleri”. Milli Eğitim 196, (2012), 124-141. Erişim 24 Haziran 2020. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/442222
  • Gültekin, Mehmet. “Dünyada Öğretmen Yetiştirme”. Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz: Dün, Bugün ve Yarın. ed. Mustafa Ergün vd. 403-440. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Gün, Ayşegül. "Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Mesleki Yeterlik Algıları ve Pedagojik Formasyon Programına İlişkin Görüşleri: Amasya Üniversitesi Örneği". Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / 8 (Haziran 2017), 125-171. https://doi.org/10.18498/amauifd.325833
  • Güneş, Firdevs. “Öğretmen Yetiştirme Yaklaşım ve Modelleri”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17/3 (Aralık 2016), 413- 435. http://kefad2.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt17Sayi3/JKEF_17_3_2016_413-435.pdf
  • Hurn, Christopher J. Eğitim Sosyolojisi: Okulun İmkân ve Sınırları. çev. Mustafa Sever vd.. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Ingersoll, Richard. “Yeni Başlayan Öğretmenlerin Adaylık Eğitimi: Veriler Bize ne Anlatıyor?”. çev. Öner Uslu vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 261–268. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Işıkdoğan, Davut. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yeterlikleri”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd.. 553-569. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2011.
  • İlyas, İbrahim Emre vd.. Türkiye’de Aday Öğretmen Yetiştirme Modeli İzleme ve Değerlendirme. Siyaset Ekonomi ve Toplumsal Araştırma Vakfı SETA, 2016. Erişim Temmuz 2019. https://setav.org/assets/uploads/2017/04/AdayOgretmenler.pdf
  • Karadağ, Engin - Dulay, Sabiha. Öğretmen Tipolojileri: Öğretmenler Sınıfta Nasıl Davranır. Ankara: Pegem Akademi yayınları, 2017.
  • Kılıç, Burcu - Özbey, Nüket. “Tek Başına Yaşayarak Öğretmenliği Öğrenme: ‘Yapılandırmacı Stajyerlik’”. Öğretmenlik Halleri: Türkiye’de Öğretmen Olmak Üzerine Nitel Bir Araştırma. ed. Mustafa Sever - Ahmet Aypay. 1-47. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Basım, 2016.
  • Koç, Ahmet. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretme Öğrenme Sürecine İlişkin Yeterlikleri”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd.. 523-552. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2011.
  • Kozikoğlu, İshak - Senemoğlu, Nuray. “Mesleğe Yeni Başlayan Öğretmenlerin Karşılaştıkları Güçlükler: Nitel Bir Çözümleme”. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, – Journal of Qualitative Research in Education, 6/3 (2018), 341-371. Erişim 2019 https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/40655/490127
  • Kozikoğlu, İshak - Soyalp, Hayriye. “Aday Öğretmenlerin, Danışman Öğretmenlerin ve Okul Yöneticilerinin Aday Öğretmen Yetiştirme Programına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33/4 (2018), 934-952. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/557828
  • K. Wong, Harry vd.. “Dünya Yeni Adaylık Eğitimiyle İlgili Bize Neler Öğretebilir?”. çev. Öner Uslu vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 242–249. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Mayring, Philip. Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. çev. Adnan Gümüş vd.. Ankara: BilgeSu, 2001.
  • MEBTTKBÖAK, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 29 Haziran 2020 tarih ve 12 sayılı Öğretmenlik Alanları Kararı. Türkiye: Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 2754 (Temmuz 2020). Erişim 11 Ekim 2020. file:///C:/Users/YBU/Downloads/2754_Temmuz_2020.pdf
  • MEBAÖYP, Milli Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Programı Konulu Valiliklere Gönderilen Bakanlık Yazısı/ 17 Ekim 2016, İlgi d. Erişim Temmuz 2020. https://kirikkale.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/18125853_aday_ogretmen_yetistirme_programi.pdf
  • MEBAÖYS, Milli Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecinin Ayrıntıları Belli Oldu/ 18 Şubat 2016. Erişim 20 Şubat 2016. http://www.meb.gov.tr/aday-ogretmen-yetistirme-surecinin-ayrintilari-belli-oldu/haber/10465/tr
  • MEBAÖYSİY. Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Yönerge. Türkiye: Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 2702 (Mart 2016). Erişim 28 Haziran 2020. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1769.pdf
  • Merriam, Sharan B. Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. çev. Selahattin Turan vd.. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2013.
  • ÖAYDY, Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği, Resmi Gazete 29329 (17 Nisan 2015). Erişim 14 Eylül 2019. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150417-4.htm
  • ÖSB, Öğretmen Strateji Belgesi 2017 – 2023. Resmi Gazete 30091 (9 Haziran 2017). Erişim 24 Haziran 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170609-13.htm
  • Özdemir, Şuayip – Kavak, Rahime. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Eğitim-Öğretim Beklentileri ve Sorunları (Atatürk ve Erciyes Üniversiteleri Örneği)”. The Journal of Academic Social Science Studies 5/7, (2012), 529-551.
  • Özan, Mukadder Boydak - Nanto, Zülküf. “Okul Yöneticilerinin Aday Öğretmenlik Süreci ile İlgili Görüşleri”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD) 8/1 (Ocak 2018), 187-202. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/434439
  • Özoğlu, Murat vd.. Türkiye ve Dünyada Öğretmenlik: Retorik ve Pratik. Ankara: Eğitim Birsen Yayınları, 2013.
  • Öztürk, Cemil. Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1996.
  • Palmer, Parker J. “Öğretmenin Kalbi”. çev. Esra Çakar Özkan vd.. Eğitim Programlarında Güncel Sorunlar. Ornstein C. Allan vd.. 55-67. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2016.
  • Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir (ed.). Pegem Akademi Yayınları. Ankara: 2014.
  • Saldana, Johnny. Nitel Araştırmacılar İçin Kodlama El Kitabı. çev. Aysel Tüfekçi Akcan - Süleyman Nihat Şad (ed.). Pegem Akademi Yayınları. Ankara: 2019
  • Sarıkaya, İsmail vd.. “Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecinin Aday ve Danışman Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri Kapsamında Değerlendirilmesi: Bir Karma Yöntem Çalışması”. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi GEFAD / GUJGEF 37/3 (Aralık 2017), 939–989. http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/download/article-file/393029
  • Seferoğlu, Süleyman S. “Öğretmen Yeterlikleri ve Mesleki Gelişim”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 58 (2004), 40-45. Erişim 24 Haziran 2018. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~%20sadi/yayin/Seferoglu_Ogretmen_ Yeterlikleri_BAAE_2004-58.pdf
  • Topsakal, Cem - Duysak, Ahmet. “Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Aday Öğretmenler ve Diğer Paydaşların Görüşleri”. Sakarya University Journal of Education 7/3 (Aralık 2017), 625-638. https://doi.org/10.19126/suje.368228
  • Yazıbaşı, Muhammet Ali. “İlahiyat/İslami İlimler Fakültesinde Pedagojık Formasyon Derslerini Tercih Eden Öğrencilerin Derslerle İlgili Değerlendirmeleri”. İlahiyat Alanında Akademik Çalışmalar. ed. Ramazan Biçer. 19-40. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları, 2018.
  • Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 9. Basım, 2013.
  • Zengin, Zeki S. Tanzimat Dönemi Osmanlı Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi (1839–1876). İstanbul: MEB Yayınları, 2004.
Toplam 56 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ahmet Yemenici 0000-0002-7549-5074

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Sayı: 16

Kaynak Göster

ISNAD Yemenici, Ahmet. “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Aday Öğretmenleri Ve Danışman Öğretmenlerinin Gözüyle Aday Öğretmen Yetiştirme Eğitimi Ve Süreci”. Amasya İlahiyat Dergisi 16 (Haziran 2021), 229-266. https://doi.org/10.18498/amailad.887766.

Cited By

Okul Öncesi Alanındaki Aday Öğretmenlerin Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi
Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.32709/akusosbil.1185533
 Kapak Resmi İndir

     

  15486

Amasya İlahiyat Dergisi-Amasya Theology Journal Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

OAI: https://dergipark.org.tr/api/public/oai/amailad/

LOCKSS: http://dergipark.org.tr/amailad/lockss-manifest