Kırınım ve Girişim Konularının Öğretiminde Farklı Etkinliklerin Uygulanma Sırasının Kavramsal Değişime Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 423 - 453, 26.12.2017

Gülşah Yavuz Özdemir M. Sabri Kocakülah

Öz

Bu araştırmanın amacı, 10. sınıf
dalgalar ünitesinde yer alan su dalgalarında kırınım ve girişim konularının
sosyal yapılandırmacı kurama dayalı öğretiminde farklı etkinliklerin uygulanma
sırasının öğrencilerin kavramsal değişimlerine etkisini araştırmaktır.
Araştırmanın örneklemini Balıkesir il merkezindeki bir Anadolu lisesinin 10.
sınıflarında öğrenim gören 55 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin su
dalgalarında kırınım ve girişim konularına yönelik düşüncelerini belirlemek
amacıyla öğretim öncesinde ve sonrasında kavramsal anlama testi uygulanmıştır.
Ayrıca her gruptan beş öğrenci ile öğretim öncesinde ve sonrasında
yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

       Araştırmada ön test son test kontrol gruplu yarı
deneysel desen kullanılmıştır. 10. sınıf su dalgalarında kırınım ve girişim
konularının öğretimine yönelik hazırlanan ders etkinlikleri iki deney grubu
arasında farklı sıralarda uygulanmıştır. Deney grubu 1 öğrencilerine
etkinlikler sabit sırada uygulanarak öğretim yapılmıştır. Deney grubu 2
öğrencilerine aynı etkinlikler her derste farklı sıra ile uygulanmıştır.
Kontrol grubunda ise Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına göre sınıf içinde
önerilen ve ders öğretmeninin kullandığı öğretim yöntemine göre dersler
işlenmiştir. Öğrencilerin kavramsal anlama testine verdikleri yanıtlar
kategorilere ayrılarak analiz edilmiştir. Yarı-yapılandırılmış görüşmeler ile
öğrencilerin öğretim öncesinde ve sonrasında kavramsal anlama testine
verdikleri yanıtların detaylı incelenmesine çalışılmıştır. Yapılan öğretim
sonrasında geleneksel öğretim yöntemine göre ders işlenen kontrol grubu
öğrencilerinin öğrenmelerindeki değişimin deney gruplarındaki öğrencilere göre
daha az olduğu belirlenmiştir. Deney grubu 1 ve deney grubu 2 öğrencileri
karşılaştırıldığında ise deney grubu 1 öğrencilerinin öğrenmelerindeki gelişim
daha üst düzeydedir. Verilerin analiz sonuçlarından yararlanarak su
dalgalarının kırınımı ve girişimi üzerine öne çıkan kavram yanılgıları ve
konunun öğretimine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Su Dalgaları, Fizik Eğitimi, Kavramsal Değişim, Kırınım

Kaynakça

• Bağcı Kılıç, G. (2001). Oluşturmacı fen öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(9), 9-22.
• Demirel, Ö. (2006). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Driver, R. (1991). The pupils as scientist? USA Bristol: Open University Press.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karataş, F. Ö. (2003). Lise 2 kimyasal denge konusunun öğretiminde bilgisayar paket programları ile klasik yöntemlerin etkililiğinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kocakülah, A. (2006). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin görüntü kavramı ve düzlem aynada görüntü oluşumu ile ilgili kavramsal anlamaları. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 157-173.
• Koray Cansüngü, Ö. & Bal, Ş. (2002). Fen öğretiminde kavram yanılgıları ve kavramsal değişim stratejisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(1), 83-90.
• Küçüközer, H. A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ses konusundaki kavram yanılgılarının incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 313-321.
• Maurines, L. (1992). Spontaneous reasoning on the propagation of visible mechanical signals. International Journal of Science Education, 14, 279-293.
• MEB (2011). Ortaöğretim 10. sınıf fizik dersi öğretim programı. Ankara: MEB.
• Özdemir, E., Kural, M. & Kocakülah, M. S. (2013). Effects of changing order of constructivist teaching techniques on concept of special relativity, 30. Uluslararası Fizik Kongresi, İstanbul. Witmann, M. C., Steinberg, R. N. & Redish, E. F. (1999). Making sense of how students make sense of mechanical waves. Physics Teacher, 37, 15-21.
• Wittmann, M C. (2002). The object coordination class applied to wavepulses: analysing student reasoning in wave physics. International Journal of Science Education, 24(1), 97–118.
• Yin, R. K. (1984). Case study research: Design and methods. Beverly Hills, CA: Sage.
• Yurdakul B. (2007). Yapılandırmacılık. (ed: Ö. Demirel), Eğitimde yeni yönelimler (s.39-65), Ankara: PegemA Yayıncılık.