GÜNEYDOĞU ANADOLU’NUN NEOLİTİK ÇAĞ TOTEMLERİ VE RİTÜEL NESNELERİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 4, 67 - 89, 11.07.2018

Gökçen Bayram

Öz

Son arkeolojik veriler ve yeni bakış
açıları, insan yaşamında sembolik düşünce tarzının ve kutsal olanla direkt
ilişki içerisinde olduğunu ortaya çıkarmış ve eski yorumların tekrar gözden
geçirilmesine yol açmıştır. Neolitik toplulukların“kutsal”
ile ilişkilerinin derecesi ve bu ilişkinin maddi kültür üzerinde gözlemlenmesi,
detaylı bir şekilde ortaya konulmalıdır. Bu noktada kazı merkezlerinde ortaya çıkarılan maddi kalıntılardan rituel objeler ve totem özelliği gösteren nesneler oldukça yol göstericidir. Makalede Güneydoğu Anadolu'nun belli başlı  önemli Neolitik  merkezlerinden HallanÇemi, Çayönü Tepesi, Körtik Tepe, Göbekli
Tepe, NevaliÇori, MezraaTeleilat'da elde edilen bulgular incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Neolithic, Southeast, ritual

Kaynakça

• ÇAMBEL H. (1970).“Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırmalarının Kültür Tarihi Bakımından Önemi”, Atatürk Konferansları IV, TTK Basımevi, s. 25– 40.
• HAUPTMANN H. (1999b). “The Urfa Region”, Neolithic in Turkey, theCradle of Civilizations, (Edt. M. Özdogan/ N. Basgelen), İstanbul, s. 65–85.
• ÖZDOGAN M. (2001). “ TheNeolithicDeity Male orFemale? “, FestschriftfürHaraldHauptman Zum 65. Geburtstag,Verlag Marie LeidorfGmbH. Rahden/Westf. 2001, s. 313-318.
• ÖZKAYA, V. ve COŞKUN A. (2011)“Körtik Tepe”, TheNeolithic in Turkey New Excavations& New Research / TheTigrisBasin, Başgelen N. (Series Edidör), Archaelogy& Art Publications, İstanbul, s. 89-127.
• ROSENBERG M. (2007b).”HallanÇemi”, 12000Yıl Önce “ Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’yaYolculuğunun Başlangıcı”Neolitik Dönem, YKY, İstanbul, s. 84-85 SCHMİDT K. ve SCHMİDT Ç. (2010). The Göbekli Tepe “Totem Pole”, A First Discussion of an Autumn 2010 Discovery (PPN, SoutheasternTurkey) Neo – Lithics 1, 74-76.
• SCHMIDT K. (2011). “Göbekli Tepe”, TheNeolithic in Turkey New Excavation& New ResearchTheEuphrates Basın, Mehmet Özdoğan, Nezih Başgelen, Peter KunıholmEdt. By.,Archaeology& Art Publications, İstanbul, s. 41-81
• NOTROFFJ.,O. DİETRİC andSCHMIDT K., . ( 2016). “ DeathRituals, SocialOrderAndTheArchaelogy Of Immortality İn The Ancient World”, (Edt. C. Renfrew/ M. Boyd), Cambridge UniversittyPress, New York, s. 65- 79.