KURULUŞ, YÜKSELİŞ VE ÇÖKÜŞÜ İLE ROMA’NIN MESOPOTAMIA’DAKİ SON VARLIK GÖSTERGESİ: DARA (ANASTASIOPOLIS-IUSTINIANA NOVA)

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 455 - 480, 28.12.2018

Murat Tosun

Öz

Dara
tarihi kayıtlarda ilk kez Parth Kralı I. Arsakes’in kurduğu bir kent olarak aktarılmaktadır. Erken
Roma Dönemi’nde küçük bir yerleşim olan kent, İmparator Anastasius Dönemi’nde Anastasiopolis
adlı bir garnizon olarak kurulduktan sonra Roma için Mesopotamia’da Sasaniler’e
karşı ilk savunma ve bu coğrafyadaki son varlık göstergesi olmuştur. 6.
yüzyılın en büyük iki imparatorluğu arasında pek çok çekişmeye sahne olmuş
kent, Romalılar tarafından kuruluşundan yaklaşık 70 yıl sonra Sasanilerin eline
geçmiştir. Kent, kuruluşundan yükselişine kadar iki imparatorluğun güç
göstergesinin temsili olmuştur. 6. yüzyıl sonları ile 7. yüzyıl başlarında iki
imparatorluk arasında el değiştiren kent, 7. yüzyıl ortalarında yeni bir güç
olarak doğan Arapların güneyden yeni filizlenmiş bir dini yaymak ve yeni
fetihler gerçekleştirmek arzusu sonucu düşmüştür. Dara eski önemini yitirse de Ortaçağ Dönemi
boyunca kısmen stratejik konumunu koruyabilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Dara, Garnizon, Mesopotamia, Roma, Sasani

Kaynakça

• Ahunbay, M. 1991 “Dara-Anastasiopolis 1990 Yılı Çalışmaları”, Kazı Sonuçları Toplantısı XIII/1, Ankara: 197-203.
• Ahunbay, Z. 2017 “Ayatekla, Binbirkilise ve Dara’da Korumaya Yönelik Çalışmalar”, T. Saner – B. Ar – G. Mater (eds.), Metin Ahunbay İzinden Ayatekla, Binbirkilise ve Dara/Anastasiopolis Araştırmalarından Özel Konular, İstanbul: 9-28.