FURNITURE LEG WITH DESCRIPTION OF A WOMAN’S HEAD PRESERVED IN ÖDEMİŞ MUSEUM

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 315 - 323, 26.12.2022

Yaşar Arlı

https://doi.org/10.48122/amisos.1146551

Cited By: 2

Öz

ÖDEMİŞ MÜZESİ’NDE KORUNAN KADIN BAŞI BETİMLİ MOBİLYA AYAĞI

Öz

Ödemiş Müzesi’nden alınan izinle ilk kez kaleme alınan, buluntu yeri ve yılı bilinmeyen mobilya ayağı parçası, ince tanecikli beyaz mermerden yontulmuştur. İzmir Arkeoloji Müzesi’nden, Ödemiş Müzesi’ne teslim edilen mobilya parçasının ya bir masa ya da sehba ayağı olduğu düşünülmektedir. Bu mobilya parçası üzerinde yüksek kabartma tekniğiyle tasvir edilen yetişkin bir kadın başı yer alır. Kadın başındaki saç modası, karakteristik özelliklerinin aktarılışı ve uygulanan kabartma tekniği de mobilya ayağı için bir dönem önerisi getirilmesini mümkün kılmıştır. Kadın başının her iki yanındaki geçişlerin oldukça sıkı verildiği dalgalı saç bukleleriyle tasarlanan saç modası, Roma İmparatorluğun ilk hanedanlığından, Antoninler Hanedanlığı’ndaki resmi kadın portrelerinde görülen saç modalarıyla karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar neticesinde kadın portresindeki saç modasının, Hadrianus’un eşi Vibia Sabina’yla benzer olduğu görülür. Saç modasıyla Hadrianus dönemine verilen kadın başındaki yüz hatlarının idealize edilerek aktarılması da kadın portresi için önerilen dönemi desteklemektedir. Ayrıca yüksek kabartma tekniğiyle yontulan kadın başındaki bu kabartma tekniği de Hadrianus dönemindendir. İmparator Hadrianus’un sanatsal anlayışının bir sonucu olarak bu dönemin portre ve yontu sanatında Neoklasizm söz konusudur ve bu sanatsal tercihten dolayı da döneminin kadın portrelerinde “Ceres Tipi” saç modası, Roma idealizmi ve yüksek kabartma tekniği gibi üslup özellikleri uygulanır. Aynı zamanda bu dönemin bir diğer önemli üslup özelliklerinden biri de göz bebeği ve irisin, portre sanatında ilk kez matkap yardımıyla işlenmiş olunmasıdır. Bu üslup özelliği de kadın başının tarihlendirilmesinde oldukça önemlidir. Son olarak kadın portresindeki karakteristik özellikler, verildiği dönemin resmi portresiyle de karşılaştırılarak; kadın başına bir kimlik önerisi de getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ödemiş Müzesi, Kadın Başı, Hadrianus Dönemi, Saç Modası, Ceres Tipi

Kaynakça

• Bernoulli, J. J. 1891, Römische Ikonographie: Die bildnisse der Römischen Kaiser II, Von Galba bis Commodus, Stuttgart, Berlin, Lepzig.
• Comstock, M. B.-Vermeule, C. C. 1976, Sculpture in Stone: The Greek, Roman and Etruscan Collections of the Museum of Fine Arts Boston, Boston.
• Delbrück, R. 1912, Antike Porträts, Bonn.
• Durugönül, S. 2021, Roma Devlet Kabartmalarında Propaganda ve ‘Sanat’, Ankara.
• Erkoç, S. 2012, Anadolu’da Iulius-Claudiuslar Dönemi Portre Sanatı, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Antalya.
• Fittschen, K.-Zanker, P. 1983, Katalog der Römischen Porträts in den Capitolinischen Museen und den Anderen Kommunalen Sammlungen der Stadt Rom: Band III-Text, West Germany.
• Fittschen, K.-Zanker, P. 1983, Katalog der Römischen Porträts in den Capitolinischen Museen und den Anderen Kommunalen Sammlungen der Stadt Rom: Band III-Tafeln, West Germany.
• Freyer/Schauenberg, B. 1982, “Die Kieler Livia”, BJb, 182, 209-224.
• İnan, J.-Rosenbaum, E. 1966, Roman and Early Byzantine Portrait Sculpture in Asia Minor, London.
• İnan, J.-Rosenbaum, E. A. 1979, Römische und Frühbyzantinische Porträtplastik aus der Türkei-Text, West Germany.
• İnan, J.-Rosenbaum, E. A. 1979, Römische und Frühbyzantinische Porträtplastik aus der Türkei-Tafeln, West Germany.
• Özgan, R. 2013a, Roma Portre Sanatı I, İstanbul.
• Özgan, R. 2013b, Roma Portre Sanatı II, İstanbul.
• Poulsen, V. 1962, Les Portaits Romains I: République et Dynastie Julienne, Copenhague.
• Rumpf, A. 1941, Abhandlungen der Preußischen Akademie der Wissenschaften: Antonia Augusta. Berlin.
• Sadurska, A. 1972, Corpus Signorum Imperii Romani Pologne Volume I: Les Portraits Romains Dans les Collections Polonaises, Warszawa.
• Varner, E. A. 1995, “Domitia Longina and the Politics of Portraiture”, American Journal of Archaeolgy, 99,2, 187-206.
• Zoridis, P. 1984, “Two New Roman Portraits from Athens”, American Journal of Archaeology, 88,4, 592-594.
• Wegner, M. 1939, Die Herrscherbildnisse in Antoninischer Zeit, Berlin.
• Wegner, M. 1956, Hadrian. Plotina. Matidia. Sabina, Berlin.
• Wegner, M. 1966, Das Römische Herrscherbild: Die Flavier (Vespasian. Titus. Domitian. Nerva. Iulia Titi. Domitilla. Domitia), Berlin.
• West, R. 1941, Römische Porträt-Plastik II, Münih.