Samsun İli 15-49 Yaş Grubu Kadınların Aile Planlaması Yöntemlerini Kullanım Dağılımı

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 207 - 214, 25.06.2018

Mahcube Çubukçu

https://doi.org/10.17098/amj.435262

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı
15-49 yaş grubu kadınların sosyo-demografik özelliklerine göre kontraseptif
yöntem kullanma durumlarını belirlemektir.

Materyal
ve Metot:
Tanımlayıcı, kesitsel tipteki bu çalışma 01.07.2016-31.03.2017 tarihleri
arasında, Samsun iline bağlı Terme Kozluk Aile Sağlığı Merkezi(ASM), Canik
Başalan ASM, Vezirköprü Bahçekonak ASM, Ladik Merkez ASM, İlkadım Yeşilkent
ASM, Çarşamba Yeşilırmak ASM’ye kayıtlı 15-49 yaş aralığındaki 4464 kadınla yapıldı.
Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri ve kontraseptif yöntem ile ilgili
deneyimleri yüz-yüze sorgulandı. Verilerin değerlendirilmesinde ki-kare testi
kullanıldı. İstatistiksel analiz için SPSS 20.0 programı kullanıldı. p<0,05
anlamlı kabul edildi.

Bulgular: Katılımcıların yaş
ortalaması 32,61±7,42, ortalama çocuk sayısı 2,80±1,61 idi. Çalışmamızdaki 4464
kadının %47,58'i aile planlaması yöntemi kullanırken, %52,42'si herhangi bir
yöntem kullanmamaktadır. Aile planlaması yöntemi kullananların %68,36’sı modern
yöntem, %31,64’ü  geleneksel yöntem
kullanmaktadır. Modern yöntem kullanıcılarının %11,18’i tüp ligasyonu, %10,78’i
kondom, %7,49’u RIA, %2,17’si hap, %0,98’si enjeksiyon yöntemlerini
kullanmaktadır. Geleneksel yöntemler kullanan kadınların en çok geri çekme
yöntemini (%14,77) kullandığı saptanmıştır. Kontraseptif yöntem kullanmayan
kadınların sebepleri; %6,11’i emziriyor, %28,33’ü yöntem kullanmak istemiyor, %13,46’sı
gebe kalmak istiyor, %6,04’ü gebe, %27,05’i bekar, %19,01’i menopoz döneminde
olarak belirlendi.

Sonuç: Aile planlaması
hizmetleri toplumun bu konuda gereksinimlerine bağlı olarak birinci basamak
hizmetlerinde önemli yer tutar. Bu hizmetlerin sunumu kullanım oranlarının
saptanması ile izlenebilir. Kadınlar arasında aile planlaması yöntemleri
kullanma oranı oldukça yüksekti. Çalışmamızda kadınların eğitim seviyeleri
yükseldikçe modern aile planlaması yöntemlerinin kullanımının arttığı
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Aile planlaması, doğum kontrol yöntemleri, gebelik, kadın

The Distribution of Family Planning Method Use Among Women Aged Between 15-49 in Samsun Province

Öz

Objectives: The aim of this study was to evaluate the affecting factors for contraceptive method usage among the women aged between 15-49.

Materials and Methods: This descriptive, cross-sectional study was carried out between 1 July – 31 March 2017 at Terme Kozluk, Canik Basalan, Vezirkopru Bahcekonak, Ladik, Ikadim Yesilkent, Carsamba Yesilirmak Health Care Centers in Samsun. This study consisted of 4464, 15-49 aged women who applied to these primary health care units with any complaint during this study period. In a face to face questionnaire, their socio-demographic characteristics and experiences with contraceptives were asked. The data were evaluated by the SPSS 20.00 program. Pearson's Chi-Square was used in the evaluation of the data. p<0.05 was considered significant.

Results: The participants had a mean age of 32.61 years (SD±7.42) and have 2.80 children (SD±1.61). 4464 women that 47.58 % use a method of birth control and 52.42 % do not use any method. 68.36% of all the participants using a birth control method were using a modern contraceptive method where as 31.64% traditional protection methods. The choice for modern contraceptive methods were; 11.18 % of the women use tubal ligation, 10.78% of the women’s partners use condoms, 7.49% of the women use intrauterine devices, 2.17% of the women take oral contraceptives, 0.98% of the women make estrogen injections. It was found that the most traditional protection method used was the withdrawal method (14.77%). The causes of not using the protection methods were; 6.11% of the women were breast-feeding, 28.33% of the women did not want to use any contraceptive method, 13.46% of the women wanted to get pregnant, 6.04% of the women were pregnant, 27.05% of the women were single, 19.01% of the women were post-menopausal.

Conclusion: Family planning services are important in primary care services regarding the needs of the society. The presentation of this service may be monitored by following their usage rates. The rate of using family planning methods was rather high among the women. In our study, it is observed that the rate for using modern family planning methods increases as the women’s education levels increase.

Anahtar Kelimeler

Family planning, contraceptive methods, pregnancy, woman

Kaynakça

• 1. Definitions and Indicators in Family Planning, Maternal-Child Health and Reproductive Health. Used in the WHO Regional Office for Europe, http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/108284/E68459.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Erişim tarihi: 22.10.2017.
• 2. Bilgel N. Halk Sağlığı Bakışıyla Ana ve Çocuk Sağlığı. İstanbul: Güneş-Nobel Tıp Kitabevi; 1997.
• 3. Yücesoy İ, Çalışkan E. Kontrasepsiyon ve Aile Planlaması. In: Çiçek MN, Akyürek C, Çelik Ç, Haberal A, Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi. 2. basım. Ankara: Güneş Kitabevi; 2006:789–805.
• 4. Durmuşoğlu F. Kontrasepsiyon. In: Çolgar U, Reprodüktif Endokrinoloji ve İnfertilite. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık; 2006:303–18.
• 5. Tokuç B, Eskiocak M, Ekuklu G, Saltık A. Edirne Merkezinde 15-49 Yaş Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntemleri Konusundaki Bilgi Düzeyleri ve Yöntem Kullanım Oranları. STED 2005;14(1):8-14.
• 6. Kutlu R, Sayın S, Uçar M, Aslan R. Kadınların sosyo-demografik özelliklerine göre kontraseptif yöntem kullanma durumları ve bu yöntemleri tercih nedenleri. Türk Aile Hek Derg 2014;18(3):134-41.
• 7. Tanrıverdi G, Özkan A, Şenveli S. Çanakkale’deki Kadınların Aile Planlaması Yöntemlerini Tercih Nedenleri. Fırat Tıp Dergisi 2008;13(4):251-4.
• 8. Erenel Şentürk A, Kavlak T, Bingöl B. Kadınların Doğum Sonrası Altı Ay Sonunda Aile Planlaması Yöntemi Kullanma Durumu. Van Tıp Dergisi 2011;18(2):68-76.
• 9. Giray H, Keskinoğlu P. Işıkkent Sağlık Ocağı’na Başvuran 15-49 Yaş Evli Kadınların Etkili Aile Planlaması Yöntemi Kullanımı ve Etkileyen Etmenler. STED 2006;15(2):23-6.
• 10. Kaya H, Tatlı H, Açık Y, Deveci SE. Bingöl İli Uydukent Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15–49 Yaş Kadınların Aile Planlaması Yöntemi Kullanım Düzeyinin Belirlenmesi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2008;22(4):185-91.
• 11. Gülbayrak C, Açık Y, Deveci SE. Elazığ İl Merkezinde İki Sağlık Ocağı Bölgesinde 15-49 Yaş evli kadınların aile planlaması yöntemlerini kullanma durumları, doğurganlık özellikleri ve bunları etkileyen etmenler. Sağlık ve Toplum Dergisi 2006;16(1):70-6.
• 12. Johnson S, Pion C, Jennings V. Current methods and attitudes of women towards contraception in Europe and America. Reproductive Health 2013;10(7):1-9.
• 13. Aninyei IR, Onyesom I, Ukuhor HU, Uzuegbu UE, Ofili MI, Anyanwu EB. Knowledge Attitude to Modern Family Planning Methods in Abraka Communities, Delta State. African Journal of Public Health 2008;5(1):54–62.
• 14. Kumar S, Priyadarshni A, Kont S, Anand K, Yadav BK. Attitude Of Women Towards Family Planning Methods and its Use Study From a Slum Of Delhi. Kathmondu University Medical Journal 2005;3(3):259–62.