Kadınlarda Osteoporoz Risk Faktörlerinin Görülme Durumuna Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 355 - 368, 28.09.2018

Melda Kangalgil Eren Canbolat , Funda Pınar Çakıroğlu

https://doi.org/10.17098/amj.461380

Öz

Amaç: Osteoporoz önlenebilir veya
geciktirilebilir bir hastalık olması nedeniyle osteoporoz risk faktörlerinin
belirlenmesi azaltılması veya ortadan kaldırılması önemlidir. Bu nedenle, bu
çalışma kadınların osteoporoz risk faktörlerinin belirlenmesi amacıyla
yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Tanımlayıcı kesitsel araştırma ilkelerine göre planlanan
çalışmaya Mayıs-Temmuz 2017 tarihleri arasında Ankara ilinde yaşayıp, Ankara
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde öğrenim görmekte olan öğrenci
yakınlarından 25-64 yaş arasındaki gönüllü 282 kadın birey katılmıştır. Araştırma
verilerinin toplanmasında kadınlara ilişkin demografik bilgiler, beslenme
durumları ve osteoporoz risk faktörlerini içeren anket formu
kullanılmıştır. 
Bulgular: Kadınların yaş
ortalamaları 40,02±11,89 yıl olup, %31,21’i 25-30 yaş; %46,10’u 31-50 yaş ve
%22,69’u 51-65 yaş aralığındadır. Katılımcıların %33,69’unda tanısı konulmuş
bir kronik hastalık bulunmakta olup %27,95’i sürekli ilaç kullanmaktadır.
Kadınların %47,16’sının ailesinde osteoporoz öyküsü bulunmakta ve %34,40’ı
düzenli olarak güneşe çıkmadığı belirlenmiştir. Kadınların %42,91’inin normal
vücut ağırlığında olduğu belirlenmiş olup yalnızca %29,08’inin bel çevresi
değerleri normal sınırlardadır. Düzenli fiziksel aktivite yapma sıklığı %31,21
olarak belirlenmiştir. 51-65 yaş aralığında olan kadınların, 19-30 yaşları
arasındaki kadınlara göre günlük diyetleriyle daha düşük miktarda enerji ve
protein aldıkları saptanmıştır (sırasıyla p=0,026; p=0,004). Çalışmada 31-50
yaş aralığında olan kadınların 19-30 yaşları arasındaki kadınlara göre daha
yüksek miktarda C vitamini aldığı tespit edilmiştir (p=0,016). Yaş gruplarına
göre süt, peynir, kuru baklagil ve kahve tüketme sıklığı arasındaki
farklılıklar istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (sırasıyla p=0,040;
p=0,000; p=0,003; p=0,047).
Sonuç: Osteoporoz sıklığını azaltmak
için temel yaklaşım osteoporoz risk faktörlerini ortadan kaldırmak olmalıdır.
Bu çalışmada beden kütle indeksi (BKİ) ve bel çevresinin fazla olması, düzenli
fiziksel aktivite yapılmaması, özellikle belirli yaş gruplarında yetersiz besin
ögesi alınması ve çay, kahve tüketiminin fazla olması gibi bazı önlenebilir
risk faktörlerinin görülme sıklığı oldukça yüksek bulunmuştur. Bu risk
faktörlerini ortadan kaldırmaya ve azaltmaya yönelik toplumun
bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Osteoporoz, risk faktörleri, beslenme durumu

A Research on the Incidence of Risk Factors of Osteoporosis in Women

Öz

Objectives: As osteoporosis is a preventable and delayable illness,
it is important to determine, reduce or eliminate the risk factors of
osteoporosis. For this reason, this study was conducted to determine the risk
factors for osteoporosis in women.
Materials and Methods: 282 volunteer
individuals that are relatives to the students who attend Ankara University
Health Sciences Faculty and between 25-64 ages had participated in the study
planned according to descriptive cross-sectional research principles. A
questionnaire including demographic information, nutritional status and
osteoporosis risk factors for women was used in the collection of research
data.
Results: The average age of women is
40,02±11,89 years, 31,21% is between 25-30 years; 46,10% is between the ages of
31-50 and 22,69% is between the ages of 51-65.33, of the participants, 69% had
a diagnosed chronic disease and 27,95% of them used drugs continuously. 47,16%
of women had a family history of osteoporosis and 34,40% were not regularly
exposed to the sun. 42,91% of the women were found to have normal body weight
and only 29,08% had normal waist circumference values. The frequency of regular
physical activity was determined as 31,21%. Women 51-65 years of age were found
to be receiving lower amounts of energy and protein on a daily basis than women
between the ages of 19-30 (p=0,026, p=0,004, respectively). The study found
that women aged 31-50 years received higher amounts of vitamin C than women
aged 19-30 years (p= 0,016). The differences between milk, cheese, dry legumes
and coffee consumption were statistically significant according to age groups
(p=0,040, p=0,000, p=0,003, p=0,047).
Conclusion: The basic approach to
reduce the frequency of osteoporosis should be removing the risk factors of osteoporosis.
In this study, the prevalence of some preventable risk factors such as body
mass index (BMI) and waist circumference, lack of regular physical activity,
inadequate nutrition in particular age groups, and excessive consumption of tea
and coffee were found to be high. Community awareness needs to be raised to
remove and reduce these risk factors.

Anahtar Kelimeler

Osteoporosis, risk factors, nutrition status

Kaynakça

• 1. Xu W, Ni C, Yu R, Gu G, Wang Z, Zheng G. Risk factors for distal radius fracture in postmenopausal women. Der Orthopäde 2017;46:447-50.
• 2. Lin CH, Chen KH, Chen CM, et al. Low vegetable intake increases the risk of fall-related fragility fracture in postmenopausal Taiwanese women, a prospective pilot study in the community. Biomedical Journal 2016;39:214-22.
• 3. Melaku YA, Gill TK, Adams R, Shi Z. Association between dietary patterns and low bone mineral density among adults aged 50 years and above: Findings from the North West Adelaide Health Study (NWAHS). British Journal of Nutrition 2016;116:1437-46.
• 4. World Health Organization. Assessment Of Osteoporosıs At The Primary Health Care Level https://www.sheffield.ac.uk/FRAX/pdfs/WHO_Technical_Report.pdf(Erişim tarihi: 01.02.2018).
• 5. Abay H, Kaplan S, Pınar G, Akalın A. Çağın pandemisi: Osteoporoz ve güncel yaklaşımlar. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hemşirelik e-dergisi 2015;2:1-12.
• 6. Mazocco L, Chagas P. Association between body mass index and osteoporosis in women from northwestern Rio Grande do Sul. Rev Bras Reumatol 2017;57:299-305.
• 7. Cauley JA. Osteoporosis: fracture epidemiology update 2016 Curr Opin Rheumatol 2017;29:150-6.
• 8. Hyassat D, Alyan T, Jaddou H, Ajlouni KM. Prevalence and risk factors of osteoporosis among jordanian postmenopausal women attending the national center for diabetes, endocrinology and genetics in Jordan. BioResearch Open Access 2017;6:85-93.
• 9. Pekcan G, Baysal A. Beslenme durumunun saptanması. In: Diyet El Kitabı. 5. Baskı., Ankara: Hatipoğlu Yayınları; 2008:67-141.
• 10. Rakıcıoğlu N, Tek NA, Ayaz A, Pekcan G. Yemek ve Besin Fotoğraf Kataloğu: Ölçü ve Miktarlar. 3. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi; 2012:11-28.
• 11. Kutluay M. Standart Yemek Tarifeleri. 4. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınları; 2011: 25-53.
• 12. Türkiye’ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi. http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf (Erişim tarihi: 06.07.2018).
• 13. Türkiye Beslenme Rehberi. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenme-rehberipdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 10.01.2018).
• 14. Tuzun S, Eskiyurt N, Akarirmak U, Saridogan M, Senocak M, Johansson H, Kanis JA. Incidence of hip fracture and prevalence of osteoporosis in Turkey: the FRACTURK study. Osteoporosis Int 2012;23:949-55.
• 15. Hillier TA, Rizzo JH, Pedula KL, et al. Nulliparity and fracture risk in older women: the study of osteoporotic fractures. J Bone Miner Res 2003;18:893-9.
• 16. Crandall CJ, Liu J, Cauley J, et al. Associations of parity, breastfeeding, and fractures in the Women's Health Observational Study. Obstet Gynecol 2017;130:171-80.
• 17. Mo D, Hsieh P, Yu H, et al. The relationship between osteoporosis and body composition in pre-and postmenopausal women from different ethnic groups in China. Ethnicity & Health 2017;22:295-310.
• 18. Badraoui R, Amri N, Zammel N, Chaabane R, Rebai T. Corticosteroid treatment exacerbates bone osteopenia in mice with gonadal hormone deficiency-induced osteoporosis. European Journal of Pharmaceutical Sciences 2017;105:41-6.
• 19. Shapses SA, Pop LC, Wang Y. Obesity is a concern for bone health with aging. Nutrition Research 2017;39:1-13.
• 20. Adler RA. Risk factors for osteoporosis 2000–2012. Endocrine 2017;55:664-5.
• 21. Cui L, Chen L, Xia W, Jiang Y, Huang W, Wang W, Ning Z. Vertebral fracture in postmenopausal Chinese women: a population-based study. Osteoporosis Int 2017;28:2583-90.
• 22. Bijelic R, Milicevic S, Balaban J. Risk factors for osteoporosis in postmenopausal women. Med Arch 2017;71:25-8.
• 23. Sözen T, Özışık L, Başaran NÇ. An overview and management of osteoporosis. Eur J Rheumatol 2017;4:46-56.
• 24. Mesci E. Obesity and fragility fractures. Medeniyet Medical Journal 2016;31:58-64.
• 25. Meyer HE, Willett WC, Flint AJ, Feskanich D. Abdominal obesity and hip fracture: results from the Nurses’ Health Study and the Health Professionals Follow-up Study. Osteoporosis Int 2016;27:2127-36.
• 26. Cipriani C, Pepe J, Bertoldo F, et al. The epidemiology of osteoporosis in Italian postmenopausal women according to the National Bone Health Alliance (NBHA) diagnostic criteria: A multicenter cohort study. J Endocrinol Invest 2018;41(4):431-8.
• 27. Kim DE, Cho SH, Park HM, Chang YK. Relationship between bone mineral density and dietary intake of β-carotene, vitamin C, zinc and vegetables in postmenopausal Korean women: a cross-sectional study. Journal of International Medical Research 2016;44:1103-14.
• 28. Lim HS, Kim SK, Lee HH, Byun DW, Park YH, Kim TH. Comparison in adherence to osteoporosis guidelines according to bone health status in Korean adult. J Bone Metab 2016;23:143-8.
• 29. Aghajanian P, Hall S, Wongworawat MD, Mohan S. The roles and mechanisms of actions of vitamin C in bone: new developments. Journal of Bone and Mineral Research 2015;30:1945-55.
• 30. Palermo A, Tuccinardi D, D'Onofrio L, et al. Vitamin K and osteoporosis: Myth or reality? Metabolism 2017;70:57-71.
• 31. Veronese N, Stubbs B, Solmi M, et al. Dietary magnesium intake and fracture risk: Data from a large prospective study. British Journal of Nutrition 2017;117:1570-6.
• 32. Erdem Y, Akpolat T, Derici Ü, Şengül Ş, Ertürk Ş, Ulusoy Ş, Arıcı M. (2017). Dietary Sources of High Sodium Intake in Turkey: SALTURK II. Nutrients 2017;9:933.
• 33. Kwon SJ, Ha YC, Park Y. High dietary sodium intake is associated with low bone mass in postmenopausal women: Korea National Health and Nutrition Examination Survey, 2008–2011. Osteoporosis Int 2017;28:1445-52.
• 34. Savanelli MC, Barrea L, Macchia PE, et al.Preliminary results demonstrating the impact of Mediterranean diet on bone health. J Transl Med 2017;15:81.