Ülkemizde Parenteral Beslenmede Hemşirelik Uygulamaları: Bir Literatür İncelemesi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 131 - 139, 27.05.2019

Nurdan Gezer Ezgi Temel

Öz

Amaç:
Ülkemizde
parenteral beslenmeye yönelik yapılan hemşirelik araştırmalarının niteliksel ve
niceliksel incelenmesini yapmak ve yapılacak yeni çalışmalarda literatüre katkı
sağlamaktır.

Yöntem:
Adnan
Menderes Üniversitesinin abone elektronik veri tabanları, ULAKBİM (Ulusal
Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi), Google Akademik online tarandı. Tarama sonucunda 1998-2018 yılları
arasında yayınlanan parenteral beslenmeyle ilişkili biri yüksek lisans tez
çalışması olmak üzere toplamda beş çalışmaya ulaşıldı. Ulaşılan çalışmalar
Amerikan Parenteral ve Enteral Beslenme Derneği (ASPEN), Avrupa Enteral ve
Parenteral Beslenme Derneği’ nin (ESPEN) ve literatürde yer alan kanıt temelli
uygulamalar göz önüne alınarak değerlendirildi.

Bulgular:
Belirlenen
anahtar kelimeler girilerek ulaşılan biri yüksek lisans tezi olmak üzere
toplamda beş adet çalışmaya rastlanmıştır. Çalışmaların tümünün tanımlayıcı
tipte olduğu belirlenmiştir. Deneysel/yarı deneysel ve kalitatif çalışmaya
rastlanmamıştır. Çalışmalarda hemşirelerin çoğunun parenteral beslenmenin bir
komplikasyonu olarak karşımıza çıkan flebitin belirti ve bulgularını
tanıdığını, flebiti takip etmesi gerektiğini bildiği, kateter çıkış yerinde
enfeksiyon belirtisi veya bulgusu olması durumunda kültür alma gerekliliğini,
parenteral beslenmede infüzyonun sonlandırılma şeklini, parenteral beslenme
yapılan hastalarda takip edilmesi gereken parametreleri bildikleri görülmüştür.
Buna karşılık hemşirelerin çoğunun parenteral beslenmenin yapıldığı hattan ilaç
uygulaması yaptıklarını ve bu hatların endikasyon dışı kullanımlarının
olduğunu, beslenme taraması yapma konusunda bilgi sahibi olmadıkları, parenteral
beslenmenin periferik ya da santral yolla verilmesinde hangi kritere göre karar
verildiği konusunda bilgi eksiği olduğu görülmektedir. Taranan çalışmalarda
rehberlerce yayınlanan parenteral beslenme solüsyonlarının karıştırılması ve PB
solüsyonlarına ek olarak omega üç yağ asitlerinden Eikozapentaenoik Asit (EPA),
Dokozahekzaenoik Asit (DHA) ve zeytinyağı kullanımının etkilerine ilişkin bir
bulguya rastlanmamıştır.

Sonuç:
Hemşirelerin,
parenteral beslenme konusunda güncel kanıta dayalı bilgilerinin belirlenmesi,
bilgi eksikliklerinin planlanacak eğitimlerle giderilmesi ve kanıta dayalı
uygulama bilgisini kliniğe entegre etmesi, uygulamaların yazılı prosedürler
şeklinde gösterilmesi, uygulamalara yönelik literatür bilgilerinin
güncellenmesi, hemşirelere uyum programları düzenlenerek uygulamalı
gösterilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Parenteral beslenme, hemşirelik, literatür inceleme

Kaynakça

• 1. Kartal Ö, İnal V, Yamanel L & Cömert B. (2004). Yoğun bakım hastalarında beslenme. Türkiye Tıp Dergisi, 11 (1): 25-33.2. Schetz M, Casaer M.P. &Berghe G.V. (2013). Does artificial nutrition improve outcome of critical illness? Critical Care, 17: 302-309. 3. Akyol Durmaz A. (2017). Yoğun Bakım Hemşireliği (1. Baskı), İTK Basımevi, İstanbul.4. Üstündağ H. (2001). Total parenteral beslenme. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi, 5 (1): 41-43.5. Utku T. (2011). Enteral ve parenteral nütrisyonun takibi. Klinik Gelişim, 24: 26-33.6. Koçhan E & Akın S. (2018). Hemşirelerin Enteral ve Parenteral Beslenme Uygulamalarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. JAREN, 4 (1): 1-14. 7. ASPEN Board of Directors and Task Force on Parenteral Nutrition Standardization, et al. (2007). "ASPEN statement on parenteral nutrition standardization." Journal of Parenteral and Enteral Nutrition 31.5: 441-448.8. Baker S & Thompson C. (2012). Initiating artificial nutrition support: a clinical judgement analysis. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 25: 427-434.9. Damratowski B & Goetz S. (2016). Development of an evidence-based algorithm: to standardize nursing practice in the management of enteral residual volumes in the intensive care unit. MedSurg Nursing, 25 (5): 7-9.10. Ingersoll GL. (2000). Evidence-based nursing: What it is and what it isn’t. Nursing Outlook, 48:151-152.11. Koçhan E & Akın S. (2018). Hemşirelerin Enteral ve Parenteral Beslenme Uygulamalarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. JAREN, 4 (1): 1-14. 12. Suluhan D, Yıldız D & Kılıç S. (2014). Bir eğitim hastanesi çalışan çocuk hemşirenin parenteral beslenmeye yönelik bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 56 (5): 5-12. 13. Singer P, Berger MM, Berghe GV, Biolo G, Calder P, et al. (2009). ESPEN guidelines on parenteral nutrition, Clinical Nutrition, 28: 387-400.14. Çelebi Z. (2010). Hemşirelerin total parenteral beslenmeye ilişkin bilgi düzeylerinin saptanması (yüksek lisans tezi). Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 15. Kalender N, Tosun N & Kılıç S. (2015). Bir Eğitim Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Total Parenteral Nütrisyona İlişkin Bilgi Düzeylerinin Saptanması. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci 7(1): 10-19.16. Pittiruti, M., Hamilton, H., Biffi, R., MacFie, J., & Pertkiewicz, M. (2009). ESPEN Guidelines on Parenteral Nutrition: central venous catheters (access, care, diagnosis and therapy of complications). Clinical Nutrition, 28(4), 365-377.17. Mueller, C., C. Compher, & D. M. Ellen. (2011). "American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (ASPEN) Board of Directors. ASPEN clinical guidelines: Nutrition screening, assessment, and intervention in adults." JPEN J Parenter Enteral Nutr 35.1: 16-24.18. Şentürk E. (2011). Total parenteral nutrition in intensive care unit. Klinik Gelişim; 24(1):50- 2.19. American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (A.S.P.E.N.) Board of Directors and Nurses Standards Revision Task Force. Di Maria Ghalili RA, Bankhead R, Fisher AA, Kovacevich D, Resler R, Guenter PA. (2007). Standards of Practice for Nutrition Support Nurses. Nutr Clin Pract, 22 (4): 458-465.20. Smith RN & Nolan JP. (2013). Central Venous Catheters. BMJ, 347: 28-32.21. Ovayolu N, Güner İC & Karadağ G. (2006). Santral Venöz Kateter Uygulanan Hastalarda Uygulama Öncesi ve Sonrası Alınan Önlemlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (3): 26-35.22. Horasan E. (2012). Beslenme. Içinde: Aştı T, Karadağ A, Eds. Hemşirelik Esasları. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, s.898-936.23. Al-Rafay SS & Al Sharkawy SS. (2012)Educational outcomes associated with providing a comprehensive guidelines program about nursing care of preterm neonates receiving total parenteral nutrition. Clin Nurs Res, 21 (2): 142-8. 24. Alp E. (2012). Enfeksiyon kontrol programı. İçinde: Alp E, editör. Parenteral Nütrisyon ünitelerinde enfeksiyon kontrolü. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Hastaneleri Yayınları; s.157-61.25. Dolapçı İ & Öcal D. (2012). Santral venöz kateter ile ilişkili enfeksiyonlar. Türk Mikrobiyol Cem Dergisi, 42(1): 1-9.26. Frasca D, Fizelier CD & Mimoz O. (2010). Prevention of central venous catheter-related infection in the intensive care unit. Critical Care, 14: 212-220.