Investigation of Health Promoting and Protective Behaviors of Secondary and High School Students

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 220 - 229, 29.05.2021

Nalan Bostan Akmeşe Sultan Güçlü

https://doi.org/10.46237/amusbfd.767655

Öz

Objective: This research was conducted to determine the health promoting and protective behaviors of secondary and high school students.
Method: The sample of the descriptive study included 447 students who attended four schools in Kütahya Central District and agreed to participate in the study. The data of the research were collected with a questionnaire including “sociodemographic characteristics data form” and “Health Promotion and Protective Behaviors Scale”. In the evaluation of the data, the significance test of the difference between the two means and one-way analysis of variance were used.
Results: The health-promoting and protective behavior scale score of the students who participated in the study was found to be 76.38±9.43, and the highest score average among the subgroups was physical (30.00±4.51) and the lowest mean score was psychosocial (19.89±3.38). The mean score of health promoting and protective behaviors scale is 77.66±7.30 for middle school students and 75.44±10.64 for high school students. Among the sub-dimensions, the highest mean score was physical (30.12±3.98) in middle school students and physical (29.91±4.86) in high school students.
Conclusion: As a result of the research, it was determined that the mean score of the students' health promoting and protective behaviors scale was medium.

Anahtar Kelimeler

Health Promotion, Health Protection, Student

Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirici ve Koruyucu Davranışlarının İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırma ortaokul ve lise öğrencilerinin sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlarını saptamak amacıyla planlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı araştırmanın örneklemine Kütahya Merkez İlçesindeki dört okulda okuyan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 447 öğrenci dahil edilmiştir. Çalışma verileri “Sosyodemografik Özellikler Veri Formu” ve “Sağlığı Geliştirici ve Koruyucu Davranışlar Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya dahil edilen öğrencilerin Sağlığı Geliştirici ve Koruyucu Davranışlar Ölçeği puan ortalaması 76.38±9.43 olarak saptanmış olup, alt boyutları arasında en yüksek puan ortalaması fiziksel (30.00±4.51) ve en düşük puan ortalaması psikososyal (19.89±3.38) olarak belirlenmiştir. Sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlar ölçeği puan ortalaması ortaokul öğrencilerinde 77.66±7.30, lise öğrencilerinde 75.44±10.64’tür. Alt boyutları arasında ise en yüksek olan puan ortalaması ortaokul öğrencilerinde fiziksel (30.12±3.98), lise öğrencilerinde de fiziksel (29.91±4.86) alt boyut olmuştur.
Sonuç: Araştırma sonucunda öğrencilerin sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlar ölçeği puan ortalamasının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

sağlığı geliştirme, sağlığı koruma, öğrenci

Kaynakça

• 1. World Health Organization (WHO). (1948). Definition of Health. (Erişim tarihi: Ağustos 2020) https://www.who.int/about/who-we-are/constitution
• 2. Bozhüyük, A., Özcan, S., Kurdak, H., Akpınar, E., Saatçı, E. & Bozdemir, N. (2012). Sağlıklı Yaşam Biçimi ve Aile Hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 6(1), 13-21.
• 3. Rootman, I., Goodstadt, M., Potvin, L. & Springett, J. (2001). A Framework for Health Promotion Evaluation. Rootman, I., Goodstadt, M., Hyndman, B., Mcqueen, D. V., Potvin, L. & Springett, J. (Ed.) Evaluation in Health Promotion Princeples and Perspectives. Denmark: World Health Organization Regional Publications 7-41.
• 4. Pender, N. J. (1987). Health promotion in nursing practice (2.Edition). Norwalk, CT: Appleton&Lange.
• 5. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2017). Adolescent and School Health. (Erişim tarihi: Ağustos 2020) https://www.cdc.gov/healthyyouth/
• 6. Derman, O. (2008). Ergenlerde Psikososyal Gelişim. Ercan, O., Alikaşifoğlu, M. & Ercan, G. (Ed.), Adölesan Sağlığı. II. İstanbul Aksu Basım Yayın: 19-21.
• 7. Özcebe, H., Akgün, S. (2006). Çocukluk Dönemi Bazı Önemli Sağlık Sorunları. Güler, Ç., Akın, L. (Ed.) Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi 336-374.
• 8. Özcebe, H. (2012). Halk Sağlığı Bakış Açısıyla Okul Sağlığı Hizmetlerinin Kapsamı. Halk Sağlığı Günleri 2. Ulusal Okul Sağlığı Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, 17-18 Mayıs 2012, s 7-11. Adana.
• 9. Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. (Erişim tarihi: Ağustos 2020) https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059
• 10. World Health Organization (WHO). (2016). Global Health Observatory. (Erişim tarihi: Ağustos 2020) http://awareness.who.int/gho/en/
• 11. T. C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, 21 Hedefte Türkiye: Sağlıkta Gelecek, Aralık 2007. (Erişim tarihi: Ağustos 2020). https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/200801212206080_hedef.pdf
• 12. Bostan, N., Örsal, Ö., Karadağ, E. (2016). Sağlığı Geliştirici ve Koruyucu Davranışlar Ölçeğinin Geliştirilmesi: Metodolojik Çalışma. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 8(2), 102-111.
• 13. Smith, C. M., Maurer, F. A. (2000) Community health nursing: theory and practice. 2. ed. WB Saunders Company.
• 14. Suraj, S., Singh, A. (2011). Study of sense of coherence health promoting behavior in north Indian students. Indian J Med Res, 134, 645-52.
• 15. Tol, A., Tavassoli, E., Shariferad,G.R., Shojaeezadeh, D. (2013). Health-promoting Lifestyle and Quality of Life Among Undergraduate Students at School of Health, Isfahan University of Medical Sciences. J Educ Health Promot, 28, 2-11.
• 16. Yüksel Kaçan, C., Örsal, Ö. (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Düzeyinin Değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 19-24.
• 17. Zaybak A, Fadıloğlu Ç. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışı ve Bu Davranışı Etkileyen Etmenlerin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 20(1), 77-95.
• 18. Caz, Ç., Yıldırım, M. (2019).Evaluation of Health Promotive and Protective Behaviors in Terms of Different Qualities: A Study on Physical Education Teachers. World Journal of Education, 9(1), 64-69.
• 19. Batı, H., Tezer, E., Duman, E., Önen, E., Yılmaz, C., Fadıoğlu, Ç., ve ark.. (2003). Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışı değerlendirmesi, 8. Halk Sağlığı Günleri, 23-25 Haziran 2003, Sivas.
• 20. Ünalan, D., Şenol, V., Öztürk, A., Erkorkmaz, Ü. (2007). Meslek Yüksekokullarının Sağlık ve Sosyal Programlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Öz-Bakım Gücü Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2) 101-109.
• 21. Ekiz, Ö. (2016). Spor ve sağlık alanlarında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin algılanmış stres seviyeleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi (Kahramanmaraş ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
• 22. Saruhan, G. (2014). Bir bölgenin sağlığının geliştirilmesinde üniversitenin rolü-model önerisi. (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Aydın.