Investigation of the Relationship Between Care Burden and Physical Activity Level of Parents with Disabled Children

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 488 - 498, 30.09.2022

Kağan Üstün , Kübra Kıvrak , Onur Körtelli , Ömer Bingölbali , Cengiz Taşkaya , Zübeyir Sarı

https://doi.org/10.46237/amusbfd.1000616

Cited By: 1

Öz

Objective: To determine the relationship between the care burden and physical activity levels of parents with disabled children.
Methods: 100 parents who met the desired criteria were included in the study. The data were collected electronically and the "General Information Form" was used for the socio-demographic information of the participants, the "International Physical Activity Questionnaire Short Form (IPAQ-SF)" for the physical activity levels, and the "Zarit Care-Giving Burden Scale (ZCBS)" was used for the care burden.
Results: It was determined that 42.6% of the participants did low-level physical activity, 44.6% moderate physical activity, and 11.9% did high-level physical activity. It was found that 18.8% of the parents had a little/no care burden, 50.5% had a mild/moderate and 29.7% a moderate/severe caregiving burden. A low-level statistically significant positive correlation was found between the burden of care and the disability rate of the child (r=0.205, p<0.05). In addition, it was determined that there was no significant relationship between the burden of care and the duration of caregiving (p>0.05). The care burden scores of parents with high physical activity levels were found to be statistically higher than those with moderate levels (r=0.023, p<0.05).
Conclusion: It has been observed that as the disability rate of children increases, the burden of care for the parents increases and the care burden of the parents who are in high level physical activity is higher.

Anahtar Kelimeler

Parents, Disabled childrens, Caregiver burden, Exercise

Engelli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Bakım Yükü ve Fiziksel Aktivite Seviyesi Arasındaki İlişkinin Araştırılması

Öz

Amaç: Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin bakım yükleri ile fiziksel aktivite seviyeleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir.
Yöntem: Çalışmaya istenilen kriterlere uyan 100 ebeveyn dahil edilmiştir. Veriler elektronik ortamda toplanmış olup katılımcıların sosyo-demografik bilgileri için “Genel Bilgi Formu”, fiziksel aktivite seviyeleri için “Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Formu (UFAA-KF)”, bakım yükü için “Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBVYÖ)” kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %42.6’sının düşük düzey, %44.6’sının orta düzey ve %11.9’unun yüksek düzey fiziksel aktivite yaptığı saptanmıştır. Ebeveynlerin %18.8’i az/hiç derecede, %50.5’i hafif/orta derecede ve %29.7’si orta/ileri derecede bakım verme yüküne sahip bulunmuştur. Bakım yükü ile çocuğun engel oranı arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0.205, p<0.05). Bunun yanı sıra bakım yükü ile bakım verme süresi arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Fiziksel aktivite seviyeleri yüksek olan ebeveynlerin, orta düzey olanlara göre bakım yükü puanları istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur (r=0.023, p<0.05).
Sonuç: Çocukların engel oranı arttıkça ebeveynlerin bakım yükünün arttığı bununla birlikte yüksek düzey fiziksel aktivitede bulunan ebeveynlerin bakım yükünün daha fazla olduğu görülmüştür.  

Anahtar Kelimeler

Ebeveynler, Engelli çocuklar, Bakım veren yükü, Egzersiz

Kaynakça

• 1. Öztürk, M. (2011). Türkiye’de engelli gerçeği, MÜSİAD cep kitapları: 30. İstanbul: Ajansvista Matbaacilik.
• 2. Enstitüsü, D. İ., Başkanlığı, Ö. İ. (2002). Türkiye özürlüler araştırması. Ankara: DİE.
• 3. Tuncay, F. Ö., Mollaoğlu, M., & Fertelli, T. K. (2015). Kronik hastalığı olan bireye bakım verenlerde bakım yükü ve sosyal destek düzeyi. Psikiyatri/Nöroloji/Davranış Bilimleri Dergisi, 8, 5-10.
• 4. Balak Özpolat, N. (2019). Serebral palsili çocukların fonksiyonel seviyelerinin bakım verenlerin psikososyal durumlarına etkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 5. Baykara, A., Güvenir, T. & Miral, S. (1999). Hastalık ve hastaneye yatışın çocuk üzerine etkisi. Ekşi A. Ben hasta değilim-çocuk sağlığı ve hastalıklarının psikososyal yönü (ss: 374-378). İstanbul: Nobel Kitapevleri.
• 6. Özmen, D., & Çetinkaya, A. (2012). Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşadiği sorunlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(3), 35-49.
• 7. Hirano, A., Suzuki, Y., Kuzuya, M., Onishi, J., Hasegawa, J., Ban, N., et al. (2011). Association between the caregiver's burden and physical activity in community-dwelling caregivers of dementia patients. Archives of Gerontology and Geriatrics, 52(3), 295-298.
• 8. Mutlu, A., Tarsuslu, T., Günel, M. K. & Livanelioğlu, A. (2007). Serebral paralizili çocuklarda ev egzersiz programının etkinliğinin incelenmesi Orijinal Araştırma. Türk Pediatri Arşivi, 42(3), 112-116.
• 9. Dunlop, D. D., Manheim, L. M., Sohn, M. W., Liu, X. & Chang, R. W. (2002). Incidence of functional limitation in older adults: the impact of gender, race, and chronic conditions. Archives of physical medicine and rehabilitation, 83(7), 964-971.
• 10. Yildirim, M., Düken, M. E., Yeliz, S. & Yayan, E. H. Serebral palsili çocuğa sahip anne ve babaların bakım yüklerinin karşılaştırılması. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 130-135.
• 11. Yüce, G. E. & Gamze, M. (2021). COVID-19 pandemisinin yetişkinlerin diyet davranışları, fiziksel aktivite ve stres düzeyleri üzerine etkisi. Cukurova Medical Journal, 46(1), 283-291.
• 12. Zarit, S., Orr, N. K. & Zarit, J. M. (1985). The hidden victims of Alzheimer's disease: Families under stress: NYU press.
• 13. Özer, N., Yurttaş, A. & Akyıl, R. Ç. (2012). Psychometric evaluation of the Turkish version of the Zarit Burden Interview in family caregivers of inpatients in medical and surgical clinics. Journal of Transcultural Nursing, 23(1), 65-71.
• 14. Thabane, L. & Akhtar-Danesh, N. (2008). Guidelines for reporting descriptive statistics in health research. Nurse researcher, 15(2), 72–81.
• 15. Başbakkal, Z. & Bilsin, E. (2014). Dünyada ve Türkiye'de engelli çocuklar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(2), 65-78.
• 16. Cangür, Ş., Civan, G., Çoban, S., Mazhar, K., Karakoç, H., Budak, S., et al. (2013). Düzce ilinde bedensel ve/veya zihinsel engelli bireylere sahip ailelerin toplumsal yaşama katılımlarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(3), 1-9.
• 17. Barros, A. L. O., de Gutierrez, G. M., Barros, A. O. & Santos, M. T. B. R. (2019). Quality of life and burden of caregivers of children and adolescents with disabilities. Special Care in Dentistry, 39(4), 380-388.
• 18. Canarslan, H. & Ahmetoğlu, E. (2015). Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitesinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 13-31.
• 19. Tayaz, E. & Koç, A. (2018). Engelli Bireye Bakım Verenlerde Algılanan Bakım Yükü ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Medical Journal of Bakirkoy, 14(1), 44-52.
• 20. Alahan, N. A., Aylaz, R. & Yetiş, G. (2015). Kronik hastalığı olan çocuğa sahip ebeveynlerin bakım verme yükü. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4 (2), 1-5.
• 21. Türe, E., Akin, H. F. & Aydin, A. (2018). Kronik hasta çocuklara bakim verenlerin bakim verme yükünün değerlendirilmesi. Bozok Medical Journal, 8(03), 46-53.
• 22. Güre, M. D. P. & Cemre, P. (2021). Nadir hastaliği olan çocuklarin ailelerinde bakim yükünün incelenmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15(2), 269-277.
• 23. Besey, Ö. & Aydin, R. (2020). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerde bakım veren yükü ve depresyon durumlarının incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 302-309.
• 24. Jain, A., Ahmed, N., Mahour, P., Agarwal, V., Chandra, K. & Shrivatav, N. K. (2019). Burden of care perceived by the principal caregivers of autistic children and adolescents visiting health facilities in Lucknow City. Indian journal of public health, 63(4), 282-287.
• 25. Turan Gürhopur, F. D. & İşler Dalgiç, A. (2017). Zihinsel yetersiz çocuğu olan ebeveynlerde aile yükü. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 8(1), 9–16.
• 26. Uzun, B. (2019). Engelli çocukların annelerinde fiziksel aktivite düzeyi, bakım veren yükü, ebeveyn öz yeterliliği ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• 27. Açar, A. (2018). Organ transplantasyonu yapılan çocukların ebeveynlerinin yaşam kalitesi ve bakım yükünün belirlenmesi/Determination of life quality and care burden of organ transplantated children's parents. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
• 28. Çapacı, S. (2021). Yatağa bağımlı yaşlı hastalara bakım verenlere uygulanan progresif kas gevşeme egzersizlerinin bakım doyumu, bakım yükü ve depresyon düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 29. Madruga, M., Gozalo, M., Prieto, J., Domínguez, P. R., Gusi, N. (2021). Effects of a home-based exercise program on mental health for caregivers of relatives with dementia: a randomized controlled trial. International Psychogeriatrics, 33(4), 359-372.