Acil Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Etik Durum Değerlendirmesi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 534 - 543, 30.09.2022

İsmet Çelebi , Hilal Yüceyılmaz , Halise Çinar , Emine Gercek Oter

https://doi.org/10.46237/amusbfd.1152831

Öz

Amaç: Bu çalışma; acil sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin etik durumunu ve etkileyen etmenleri incelemek için yürütülmüştür.
Yöntem: Kesitsel tasarımda olan araştırmaya 240 acil sağlık çalışanı katıldı. Veriler Birey Tanıtım Formu ve Forsyth’nin geliştirdiği Etik Durum Ölçeği ile toplanmıştır. Veri çözümlemesi sayı, yüzde, bağımsız grupta t testi ve varyans analizi ile gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılanların %43.3’ü acil tıp teknisyeniydi, %87.1’i acil sağlık istasyonunda görev yapmaktaydı. Katılımcıların Etik Durum Ölçeği idealizm ortalaması 37.33±6.02 ve görelilik ortalaması 37.59±6.33’dür. Yaş ve görev süresinin artması ile idealizm ortalaması anlamlı olarak artmaktadır. Katılımcıların eğitim seviyesinin artmasıyla ile görelilik ortalaması artmaktadır. Çalışmaya katılan bireylerin mesleği ile görelilik alt boyutunda tespit edilen anlamlı farkın doktorlar ile şoförler arasında olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Etik durum ölçeği uygulanarak acil sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin etik durumunun değerlendirildiği bu çalışma, idealizm alt boyut ortalamasının yaş ve kıdem arttıkça, görelilik alt boyut ortalamasının ise eğitim düzeyi arttıkça arttığı sonucunu gösterdi.  

Anahtar Kelimeler

Etik Durum, İdealizm, Görelilik, Acil Sağlık Hizmetleri, Etik Karar Verme

Destekleyen Kurum

YOK

Teşekkür

Aydın İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde çalışan Acil hekimleri ve Acil Tıp teknikerlerine teşekkür ederiz.

Ethical Status Evaluation of Health Personnel Working in Emergency Health Services

Öz

Objective: This research was conducted to examine the ethical status of health personnel working in emergency health services and the factors affecting them.
Methods: 240 emergency health workers participated in the study, which was of descriptive-cross-sectional design. Data were collected with the Individual Description Form and the Ethical Status Scale developed by Forsyth. Data analysis was carried out by number, percentage, independent group t-test and analysis of variance.
Results: 43.3% of the participants in the study were emergency medical technicians and 87.1% were working in the emergency health station. The participants' Ethical Status Scale mean idealism value was 37.33±6.02, and the mean relativity value was 37.59±6.33. The average idealism value increases significantly with increasing age and tenure. The mean of relativity increases with the increment in the education level of the participants. It was determined that the significant difference between the occupation of the individuals participating in the study and the sub-dimension of relativity was between doctors and drivers.
Conclusion: This study, in which the ethical status of health personnel working in emergency health services was evaluated by applying the ethical status scale, showed that the average of the idealism sub-dimension increases as age and seniority increase, while the mean of the relativity sub-dimension increases as the level of education increases.

Anahtar Kelimeler

Ethical situation, Idealism, Relativity, Emergency health services, Ethical decision making

Kaynakça

• 1. Kılavuz, R. (2003). Kamu yönetiminde etik ve bir sorun alanı olarak yozlaşma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 2. Kulju K., Stolt M., Suhonen R. & Leino-Kilpi H. (2016). Ethical competence: A concept analysis, Nursing Ethics, 23(4), 401-412.
• 3. Grönlund, C. F., Dahlqvist, V., Zingmark, K., Sandlund, M., & Söderberg, A. (2016). Managing ethical difficulties in healthcare: Communicating in inter-professional clinical ethics support sessions. HEC Forum, 28, 321-338.
• 4. Beauchamp, T. L. & Childress, J. F. (2009). Principles of biomedical ethics (6th ed). Oxford University Press, New York.
• 5. Halvorsen, K., Slettebø, A., Nortvedt, P., Pedersen, R., Kirkevold, M., & Nordhaug, M. (2008). Priority dilemmas in dialysis: The impact of old age. Journal of Medical Ethics, 34(8), 585-589.
• 6. Han, H. (2018). Devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin yaşadığı etik sorunlara çözüm önerileri üzerine nitel bir araştırma. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(4), 282-289.
• 7. Platts-Mills, T, F., Nagurney, J. M. & Melnick E. R. (2020). Tolerance of u ncertainty and the practice of emergency medicine. Annals of Emergency Medicine, 75(6), 715-720.
• 8. Erbay, H. (2012). Hastane öncesi acil tıpta hastanın müdahaleyi reddetmesi: kuramsal değerlendirme ve bir alan çalışması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Çukurova Enstitüsü Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ADANA.
• 9. Ballantine, J., & Mccourt, P. (2011). The impact of ethical orientation and gender on final year undergraduate auditing students' ethical judgments. Accounting Education: An International Journal, 20(2), 187- 201.
• 10. Fernando, M., & Chowdhury, R. M. (2010). The relationship between spiritual well-being and ethical orientations in decision making: An empirical study with business executives in Australia. Journal of Business Ethics, 95(2), 211-225.
• 11. Gobbi, P., Castoldi, M. G., Alagna, R. A., Brunoldi, A., Pari, C., Gallo, A. et al. (2016). Validity of the Italian Code of Ethics for every day nursing practice. Nursing Ethics, 25(7), 906-917.
• 12. Austin, C. L., Saylor, R., & Finley, P. J. (2017). Moral distress in physicians and nurses: Impact on professional quality of life and turnover. Psychological Trauma, 9(4), 399-406.
• 13. Emül, E., & Demirel, E. T. (2018). Etik iklim algısının hasta güvenliği kültürü üzerine etkisi: Elâzığ Örneği. Electronic Turkish Studies, 13(7), 83-122.
• 14. Yazıcı, A. & Yazıcı, S. (2010). Etik durum ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 1001-1017.
• 15. Forsyth, D. R. (1980). A taxonomy of ethical ideologies. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 175-184.
• 16. Forsyth, D. R. (1992). Judging the morality of business practices: The influence of personal moral philosophy. Journal of Business Ethics, 11, 461-470.
• 17. Duckett, L., Rowan, M., Ryden, M., Krichbaum, K., Miller, M., Wainwright, H. et al. (1997). Progress in the moral reasoning of baccalaureate nursing students between program entry and exit. Nursing Research, 46 (4), 222–229. 33.
• 18. Park, M., Kjervik, D., Crandell, J. & Oermann, M. H. (2012). The relationship of ethics education to moral sensitivity and moral reasoning skills of nursing students. Nursing Ethics, 19(4), 568-580.
• 19. Şen, E., Alp Dal, N., Üstün Ç. & Okursoy, A. (2017). Evaluation of school of health students’ ethics position in Turkey. Nursing Ethics, 24(2), 225–237.
• 20. Özyer, K. (2010). Demografik değişkenlerin kişilerin etik tutumları üzerindeki etkileri. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6(2), 59-84.
• 21. Kim, Y. R., Ryu, S. Y., Park, J., Han, M. A., Kim, Y. R., Ryu, S. Y. et al. (2018). Factors related to ethical values among some paramedic students. The Korean Journal of Emergency Medical Services, 22(2), 103-117.