Hemşirelerin Psikolojik Sağlamlık ve Yaşam Anlamlarının Covid-19 ile İlişkili Duygu, Düşünce ve Davranışlarına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 295 - 305, 30.09.2024

Tuğçe Öksüz

https://doi.org/10.46237/amusbfd.1414163

Öz

Amaç: Bu çalışmada Covid-19 salgın döneminde hemşirelerde psikolojik sağlamlık ve yaşam anlamlarının Covid-19 ile ilişkili duygu, düşünce ve davranışlarına olan etkisini ortaya koymak amaçlandı.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ilişkiseldir. Araştırmanın evreni Türkiye genelindeki kamu ve özel hastanelerde çalışan hemşirelerden oluştu. Araştırma örneklemi ise Google form aracılığı ile gönderilen veri toplama araçlarını tam dolduran 708 hemşiredir. Veriler Aralık 2021-Şubat 2022 tarihleri arasında Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Covid-19 Ölçeği, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Yaşamın Anlamı Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin analizi SPSS 25 paket programında yapıldı.
Bulgular: Hemşirelerin Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği puan ortalaması 18.90±4.58, Hemşirelerin Çok Boyutlu Covid-19 Ölçeği puan ortalaması ise 82.84±14.19 olarak belirlendi. Çalışmada Çok Boyutlu Covid-19 Ölçeğini açıklamada Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Mevcut Yaşam Anlamı alt boyutunun önemli faktörler olduğu saptandı. Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeğinde bir puanlık artış Çok Boyutlu Covid-19 Ölçeğinde -0.88 puanlık azalmaya, Mevcut Yaşam Anlamı alt boyutunda 1 puanlık artış ise Çok Boyutlu Covid-19 Ölçeğinde 0.45 puanlık artışa neden olmakta idi.
Sonuç: Araştırmada Covid-19 pandemisinde hemşirelerin psikolojik sağlamlıklarıyla Covid-19’a ilişkin duygu ve davranışlar arasında negatif yönde bir ilişki, mevcut yaşam anlamıyla Covid-19’a ilişkin alınan önlemler arasında pozitif yönde bir ilişki olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Halk Sağlığı, Hemşirelik, Covid-19, Psikolojik sağlamlık, Yaşam anlamı

The Impact of Nurses' Psychological Resilience and Sense of Purpose on Covid-19 Related Emotions, Thoughts and Actions

Öz

Objective: In this study, it was aimed to reveal the effect of psychological resilience and meaning of life in nurses on their feelings, thoughts and behaviors related to Covid-19 during the Covid-19 pandemic .
Methods: The research is descriptive relational. The population of the study consisted of nurses working in public and private hospitals in Turkey. The sample consisted of 708 nurses who completed the data collection tools sent via Google Form. Data were collected between December 2021 and February 2022 using the personal information form, the multidimensional Covid-19 scale, the Brief Psychological Resilience Scale, and the Meaning of Life Scale. Data analysis was performed using the SPSS 25 package.
Results: The average score of the Nurses' Brief Psychological Resilience Scale was determined as 18.90±4.58, and the average score of the Nurses' Multidimensional Covid-19 Scale was determined as 82.84±14.19. In the study, it was determined that the Brief Psychological Resilience Scale and the Current Life Meaning sub-dimension were important factors in explaining the Multidimensional Covid-19 Scale. A one-point increase in the Brief Psychological Resilience Scale caused a -0.88-point decrease in the Multidimensional Covid-19 Scale, and a 1-point increase in the Current Life Meaning subscale caused a 0.45-point increase in the Multidimensional Covid-19 Scale.
Conclusion: In the study, it is possible to say that there is a negative relationship between the psychological resilience of nurses in the Covid-19 pandemic and their feelings and behaviors related to Covid-19, and a positive relationship between the current life meaning and the measures taken against Covid-19.

Anahtar Kelimeler

Public health, Nursing, Covid-19, Psychological resilience, Meaning of life

Kaynakça

• 1. Arpacıoğlu, M. S., Baltacı, Z., & Ünübol, B. (2021). Covid-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Çukurova Medical Journal, 46(1), 88-100.
• 2. Hiçdurmaz, D., Özçetin, S., & Üzar, Y. (2020). Covid-19 pandemisinde ön safta çalışan hemşirelerin ruhsal sağlığının korunması ve ruhsal travmanın önlenmesi. Huhemfad-Johufon Dergisi, 7(Özel Sayı), 1-7.
• 3. Çavuşoğlu, S., & Yalçin, M. (2018). Banka çalışanlarının kişilik özelliklerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerine etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 49-76.
• 4. Harrisson, M., Loiselle, C. G., Duquette, A., & Semenic S, E. (2002). Hardiness, work support and psychological distress among nursing assistants and registered nurses in Quebec. Journal of Advanced Nursing, 38(6), 584-591.
• 5. Taş, İ. (2011). Öğretmenlerde yaşamın anlamı yaşam doyumu sosyal karşılaştırma ve iç-dış kontrol odağının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, SAKARYA.
• 6. Çetin, A. (2021). Yaşamın anlamı ve benlik saygısının hemşirelerin manevi bakım yeterlilik algısı ile ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İZMİR.
• 7. Okur, İ., & Demirel, Ö. F. (2020). Covid-19 ve psikiyatrik bozukluklar. Medical Research Reports, 3(1), 86-99.
• 8. Maunder, G., Lancee, W. J., Balderson, K. E., Bennett, J. P., Borgundvaag, B., Evans, S., & et.al. (2006). Long term psychological and occupational effects of providing hospital health care during SARS outbreak. Emerging İnfectious Diseases (12), 1924-1932.
• 9. Sağlık İstatistikleri Yıllığı Haber Bülteni (2020). http://www.sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/41611/0/haber- bülteni-2020pdf.pdf. (Erişim Tarihi: 30 Eylül 2021).
• 10. Durak Batıgün, A., & Şenkal Ertürk, İ. (2020). Çok boyutlu Covid-19 ölçeği geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne Psikoloji Dergisi, 8(18), 406-421.
• 11. Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K.., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194– 200.
• 12. Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
• 13. Steger, M. F., Kashdan, T. B., Sullivan, B. A., & Lorentz, D. (2008). Understanding the search for meaning in life: Personality, cognitive style, and the dynamic between seeking and experiencing meaning. Journal of Personality, 76, 2.
• 14. Akın, A., Taş, İ. (2015). Yaşam Anlamı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 10(3), 27-36.
• 15. Roberts, N. J., McAloney-Kocaman, K., Lippiett, K.., Ray, E., Welch, L., & Kelly, C. (2021). Levels of resilience, anxiety and depression in nurses working in respiratory clinical areas during the Covid pandemic. Respiratory Medicine, 176, 106-219.
• 16. Aydın, A., & Özcan, B. E. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarında belirsizliğe tahammülsüzlük, ruminatif düşünme biçimi ve psikolojik sağlamlık düzeyleri. Cukurova Medical Journal, 46(3), 1191-1200.
• 17. Kızıloğlu, B. (2021). COVID-19 pandemi döneminde cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin kişilik özelliklerinin Covid-19 korkusu, iş stresi ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ERZURUM.
• 18. Lin, J., Ren, Y., Gan, H., Chen, Y., Huang, Y., & You, X. (2020). Factors influencing resilience of medical workers from other provinces to Wuhan fighting against 2019 novel Coronavirus pneumonia. BMC Psychiatry, 1-15.
• 19. Khalaf, O., Khalil, M. A., & Abdelmaksoud, R. (2020). Covid-19 pandemisi sırasında Mısırlı doktorlarda depresyon ve anksiyete ile başa çıkma. Orta Doğu Güncel Psikiyatrisi, 27(1), 17.
• 20. Huang, L., Wang, Y., Liu, J., Ye, P., Cheng, B., Xu, H., & et al. (2020). Factors associated with resilience among medical staff in radiology departments during the outbreak of 2019 novel coronavirus disease. Medical Science Monitor, 26.
• 21. Labrague, L. J., & Los Santos, J. A. A. (2021). Fear of Covid‐ 19, psychological distress, work satisfaction and turnover intention among frontline nurses. Journal of Nursing Management. 29(3), 395-403.
• 22. Cevizci, O., & Müezzin, E. E. (2019). Sağlık çalışanlarında psikolojik belirtilerin ve psikolojik dayanıklılığın incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 166-172.
• 23. Hökkaş, M. (2019). Hemşirelerin psikolojik sağlamlık düzeyleri ve etkileyen faktörler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, NEVŞEHİR.
• 24. Çolak Sarı, E. (2018). Riskli birimlerde çalışan hemşirelerin psikolojik sağlamlıklarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İSTANBUL.
• 25. Kuşçu Karatepe, H., & Tiryaki Şen H. (2019). Sağlık çalışanlarında psikolojik sağlamlılık düzeylerinin incelenmesi. 1. Uluslararası Sağlıkta Veri Bilimi Kongresi. Uluslararası Ruh Sağlığında Toplumsal Farkındalık Kongresi, 30-36.
• 26. Şahin, G., & Buzlu, S. (2019). Sağlam öğrenci sağlam meslek: Hemşirelik öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın önemi. JAREN, 5(3), 233-240.
• 27. Nowicki, G. J., Ślusarska, B., Tucholska, K., Naylor, K., Chrzan-Rodak, A., & Niedorys, B. (2020). The severity of traumatic stress associated with Covid-19 pandemic, perception of support, sense of security, and sense of meaning in life among nurses: research protocol and preliminary results from Poland. Int J Environ Res Public Health, 7;17(18), 64-91.
• 28. Eker, H., Taş, İ., & Anlı, G. (2020). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlık ile yaşamın anlamı ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1182-1199.
• 29. Birinci, C. (2021). COVID-19 pandemisinde hemşirelerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İSTANBUL.
• 30. Saracoğlu, K. T., Şimşek, T., Kahraman, S., Bombacı, E., Sezen, Ö., Saracoğlu, A. ve ark. (2020). The psychological impact of Covid-19 disease is more severe on intensive care unit healthcare providers: A cross-sectional study. Clinical Psychopharmacology and Neuroscience, 18(4), 607-615.
• 31. Bulca Karadem, F. (2020). Sağlık çalışanlarında Covid-19 korkusunu belirleyen psikiyatrik değişkenlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, ISPARTA.
• 32. Yazıcı Çelebi, G. (2020). Covid 19 salgınına ilişkin tepkilerin psikolojik sağlamlık açısından incelenmesi. IBAD, (8), 471-483.
• 33. Saruç, S., & Kızıltaş, A. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının anksiyete düzeylerinin psikolojik sağlamlıkları ve yaşadıkları sorunlar açısından incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(4), 314- 323.
• 34. Ünal, G. (2021). Sağlık çalışanlarının psikolojik sağlamlıkları, Covid-19 korkuları ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, MERSİN.