İzmir İli Buca İlçesinde Yaşayan Dezavantajlı Kadınların Güçlendirilmesi Gereken Alanların Belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 99 - 108, 31.01.2025

Ummahan Yücel , Ceren Yıldırım , İrem Erdem , Meryem Demir , Ayşe Gül Aydoğan

https://doi.org/10.46237/amusbfd.1501556

Öz

Amaç: Bu çalışmada, İzmir ili Buca ilçesine bağlı Adatepe Mahallesi’nde yaşayan sosyoekonomik açıdan dezavantajlı, evli kadınların güçlendirilmesi gereken alanların belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma kesitsel bir alan çalışmasıdır. Araştırma verileri, sosyodemografik özellikleri tanımlayan bilgi formu ve Kadınların Güçlendirilmesi Ölçeği aracılığıyla yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Çalışmaya; sosyoekonomik açıdan dezavantajlı, araştırmaya katılmaya gönüllü, evli 308 kadın dahil edilmiştir.
Bulgular: Çalışmada görüşülen kadınların, İzmir’de uzun süredir yaşamalarına rağmen sosyal yaşama katılımlarının sınırlı olduğu görülmüştür. Bu durum üzerinde etkili olan sosyodemografik özellikler arasında; görüşülen kadınların yaklaşık yarısının 45 yaş ve üzerinde olması, %72.4’ünün ortaokul ve altı eğitim düzeyine sahip olması, büyük çoğunluğunun çalışmamakta ve yarısından fazlasının en az bir ile üç sayıda çocuk sahibi olması yer almaktadır. Kadınların sahip olduğu bu özellikler ile çalışmada kullanılan alt ölçekler arasında anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Çalışmada yer alan kadınların bağımsız hareket edebilme alt ölçek puanı 6.28; aile baskısından kurtulma alt ölçek puanı ise 3.82’dir. Ekonomik güvence ve ekonomik katkı alt ölçek puanı 0.44 ile güçlendirilmesi gereken en önemli alanın, ekonomik alan olduğunu göstermiştir.
Sonuç: Katılımcıların; yaş, eğitim, çalışma durumu, aylık toplam gelir ve yaşayan çocuk sayısı ile kadınları güçlendirme ölçeğinin alt ölçek ve toplam puanları arasında anlamlı bir farklılık belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Güçlendirme, Dezavantajlı, Ölçek

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Destekleyen Kurum

EGE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK BÖLÜMÜ ve TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012202844

Teşekkür

Çalışmamıza destek veren Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü’ne, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu(TÜBİTAK)’a, İzmir İli Buca Belediyesi’ne, Kadın Hakları Derneği İzmir Şubesi’ne, ve araştırmamıza katılan tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Determining the Areas in which Disadvantaged Women Living in Buca District of Izmir Need to be Empowered

Öz

Objective: In this study, it was aimed to determine the areas where socioeconomically disadvantaged, married women living in Adatepe Neighbourhood of Buca district of Izmir province should be empowered.
Methods: The research is a cross-sectional field study. Research data were collected by face-to-face interview technique using socio-demographic characteristics, information formula in accordance with the rules and the Women's Empowerment Scale. 308 socio-economically weak, married women who volunteered to participate were included.
Results: It was observed that the women interviewed in the study had limited participation in social life, even though they had been living in Izmir for a long time. Among the sociodemographic characteristics that affect this situation: Approximately half of the women interviewed are 45 years old and over, 72.4% have secondary school education or below, the majority are not working, and more than half have at least one to three children. A significant difference was found between these characteristics of women and the subscales used in the study (p<0.05). The ability to act independently of the women in the study subscale score was 6.28; The subscale score for freedom from family pressure is 3.82. The economic security and economic contribution subscale score of 0.44 indicates that the most important area to be strengthened is the economic area.
Conclusion: Participants, a significant difference was determined between age, education, employment status, total monthly income and number of living children, and the subscale and total scores of women's performance.

Anahtar Kelimeler

Women, Empowerment, Disadvantaged, Scale

Proje Numarası

1919B012202844

Kaynakça

• 1. Gökdemir, L., & Ergün, S. (2012). KIRSAL KALKINMADA KADININ ROLÜ. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 68-80.
• 2. Strateji, T. C., & Başkanlığı, B. (2019). Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 2. Ulusal Gözden Geçirme Raporu 2019 “Ortak Hedefler İçin Sağlam Temeller”.
• 3. Tiltay, M. A., Murat, Ö. Z., Tepe, M. E. (2021). Sürdürülebilir kalkınma amaçları bağlamında kurumsal sosyal sorumluluk uygulamaları: Türkiye’de mevcut durum ve eğilimler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 351-372.
• 4. Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1-9.
• 5. Bal, M. D. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 15-28.
• 6. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, (2008). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013.
• 7. Özvarış, Ş. B. (2015). Toplumsal cinsiyet, çalışma yaşamı ve kadın sağlığı. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 15(56), 37-43.
• 8. Yenılmez, M. I. (2017). Kadın güçlendirmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin ölçülmesi: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(2), 485-503.
• 9. Baydur, H., Gülten, Uçan (2016). Kadınların Güçlendirilmesi Ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması: Manisa örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(2), 7-28.
• 10. Fulcher, J., Scott, J. (2011). Sociology. Oxford University Press, USA.
• 11. Saraç, S. (2013). Toplumsal cinsiyet. Toplumsal cinsiyet ve yansımaları (Ed. Gültekin L, Güneş G., Ertung C., Şimşek A.) Atılım Üniversitesi Yayınları, 27-32.
• 12. World Health Organization. (1997). Strengthening midwifery within safe motherhood: report of a collaborative ICM/WHO/UNICEF pre-Congress workshop, Oslo, Norway, 23-26 May 1996 (No. WHO/RHT/MSM/97.3). World Health Organization.
• 13. United Nations Population Fund. (2014). The State of the World's Midwifery 2014. A Universal Pathway. A Woman's Right to Health.
• 14. World Health Organization. “Gender and Health”, Technical Paper, World Health Organization publication-Geneva, Switzerland, 1998.
• 15. Şahin, H., Eryilmaz, R. (2023). Kadının güçlendirilmesi üzerinde sosyo-demografik faktörlerin etkisinin incelenmesi. Third Sector Social Economic Review, 58(3), 2478-2493.
• 16. Esra, E. M. İ. R. (2023). Serbest zaman doyumu, ilgilenimi ve algılanan özgürlük ilişkisi: fiziksel aktivite yoluyla kadınların güçlenmesi. Efe Akademi Yayınları.
• 17. Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33).
• 18. Arpacı, F., Ersoy, A. F. (2007). Kadının çalışmasının ailenin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 11(11), 41-50.
• 19. Aluş, Y. (2015). Kültürel ve toplumsal gerçekliğimiz açısından aile anlayışlarının ve Türk ailesinin değerlendirmesi. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 15-24.
• 20. Günay, G., Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 153(153). Komitesi Hak-İş, 2017, s. 25-27.
• 21. Karabıyık, İ. (2012). Türkiye'de çalışma hayatında kadın istihdamı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 231-260.
• 22. Ünlütürk, Ç. (2023). Bakım yükü kimin yükü?: Türkiye’de çocuk bakım rejimi. İktisat ve Toplum Dergisi, 149, 44-56